Ramazan ayýnda yemek yeme zamanlamasýnýn deðiþimi ve öðün sýklýðýnýn günde 5-6 öðünden 2-3 öðüne inmesi vücutta belirgin fizyolojik deðiþikliklere yol açmaktadýr. Özellikle bu dönemde tok tutacaðýna ve günlük enerji gereksinimini destekleyeceðine inanýlan yaðlý ve þekerli besinler fazlasýyla tüketilmektedir. Hiç þüphesiz bu gibi temel deðiþikliklerin saðlýk sorunu olan ya da olmayan bireylerde yaratacaðý riskler istenmeyen sonuçlara yol açabilmektedir. Saðlýklý bireylerde þiþmanlama, þeker hastalarýnda kan þekerinde ani yükselme gibi sorunlar baþlýcalarýdýr.
Kuran’da saðlýk durumu uygun olmayanlarýn Ramazan ayýnda oruç tutmasý zorunluðu bulunmadýðý belirtilmesine raðmen bir çok kiþinin bu görevlerini yerine getirmeye çalýþtýðý görülmektedir. Bu durumda, özellikle þeker hastalarýnýn bazý hususlara dikkat etmesi daha güvenli bir oruç dönemi geçirmeleri bakýmýndan yararlý olacaktýr.
MÝDENÝZ GEÇ BOÞALSIN
Dengeli bir beslenme programý uygulanmasý, alýnacak kalorilerin mümkün oldukça iftar ile sahur arasýndaki sürece yayýlarak tüketilmesi kan þekeri seviyesindeki yemek sonrasý aþýrý yükselmelerin önlenebilmesi bakýmýndan önemlidir.
Sahurda son öðünün mümkün oldukça oruç sürecinin baþlamasýndan hemen öncesine ayarlanmasý ve midenin geç boþalmasýný saðlayacak ve kan þekerinde ani yükselmelere yol açmayacak selüloz, pektin, müsilaj gibi geç sindirilen lifli (kompleks polisakaritler) besinler bakýmýndan zengin olmasý gerekir. Bu bakýmdan tam tahýl, irmik, fasulye ve mercimek gibi bakliyatlar ve meyveler tüketilmesi önemlidir.
Yüksek kalorili ve rafine karbonhidratlý ve yüksek yað oraný olan yiyeceklerden mümkün olduðunca kaçýnýlmalýdýr; rafine unlu ürünler, kek ve hamur tatlýlarý, sigara böreði, börekler, kýzartmalar (unla kaplanmýþ sebze kýzartmalarý ve galeta tozu ile kaplanmýþ etler dahil).
Ýftarda adet olduðu üzere orucu açmak için tercih edilen hurma yüksek karbonhidrat içeriðine sahiptir. Ancak 1-2 hurmayý açmamak koþulu ile pek risk oluþturmaz.
Ýftarda et ve sebze yemeklerinin yaný sýra yenilen salata lif içeriðinin zenginleþmesi bakýmýnda yarar saðlamaktadýr.
Gece yatmadan önce bir bardak süt ile birlikte yenilen bazý atýþtýrmalýklar veya meyve kan þekerinin sahura kadar düzeyinin korunmasý bakýmýndan yararlý olacaktýr.
HURMAYI ÝFTARDA YEMEYÝN
Hiç þüphesiz iftar ile sahur arasýnda içilecek su miktarýnýn yeterli olmasý önemlidir. Genel olarak 1-2,5 litre arasý su alýnmasý vücudun sývý ihtiyacýnýn karþýlanmasý bakýmýndan yeterlidir. Fazla miktarda alýnmasý þiþkinlik yaparak rahatsýzlýk verecektir.
Kafeinin idrar artýrýcý etkisi nedeniyle su kaybýný artýracaðý göz önüne alýnarak kafeinli içeceklerin fazla miktarda tüketilmesinden kaçýnýlmalýdýr. Ancak iftar yemeðinde bu tip içeceklerin tüketilmesi kafeinin mide asidi artýrýcý etkisi nedeniyle sindirime yardýmcý olmasý ve böbrek iþlevinin uyarýlmasý ve gün içerisinde kaybedilen enerjinin desteklenmesi bakýmýndan yararlý olacaktýr. Ancak iftardan sonra su gibi kalorisiz içeceklerin tüketilmesi gerekir.
Hafif böbrek yetersizliði olan þeker hastalarýnda oruç süresince su kaybýna baðlý olarak böbrek iþlevlerinin daha fazla bozulmasýný önlemek amacýyla bazý önlemler alýnmasý gerekir. Öncelikle yeterli su tüketimi saðlanmalýdýr. Ýftarda yüksek potasyum ve fosfor içerikli besinlerden (hurma, kayýsý, kuru yemiþler, peynir, kýzartmalar, meyve suyu, çay/kahve gibi) kaçýnýlmalýdýr.
Þeker hastalarýnda kan yaðlarý deðerlerinde genel olarak bir bozulma görülmektedir. Bu bakýmdan kalp-damar sorunlarý riskinden kaçýnmak için yaðlý besinlerden kaçýnýlmalýdýr.
