Selanik’te auteur geçidi

Selanik Film Festivali yarýn perdelerini açýyor: Selanik Limaný’nýnda her biri önemli Yunanlý sinemacýlarýn adýný (Tonia Marketaki, Stavros Tornes, John Cassavetes, Frida Liappa) taþýyan sinema salonlarýnda ve Aristotelu Meydaný’na hakim görkemli bloklardan birinde yer alan Olympion Sinemasý ile üst katýndaki Pavlos Zannas Salonu’nda... Festival bir yandan gözde yeni filmleri izleyiciye sunarken bir yandan da günümüz sinemasýnýn önde gelen auteur’lerinin toplu gösterilerini yapacak.

53. Festival’in aðýr topu Finli usta Aki Kaurismaki. 55 yaþýndaki yönetmen kariyerinde halen daha bir týrmanýþta. Her yeni filmi bir öncekinden daha iyi olan çok az sayýdaki yönetmenden biri. Git gide daha saflaþtýrdýðý ve belirginleþtirdiði sinema diliyle ve cüretkar çýkýþlarda bulunduðu protest siyasi tavrýyla saygý gören bir usta.

On bir uzun metrajlý yapýmdan oluþan toplu gösterisi, 1983 yýlýnda Dostoyevski’nin ayný adlý eserinden yaptýðý “Suç ve Ceza” uyarlamasýndan önceki yýl Cannes Film Festivali’nde FIPRESCI Ödülü’ne deðer görülen “Umut Limaný”na dek neredeyse bütün önemli filmlerini içeriyor. Erkek kardeþi Mika ile birlikte Fin sinemasýnýn en tanýnmýþ iki temsilcisinden biri olan Aki Kaurismaki kendine özgü, kiþilikli, dünyasý olan bir yönetmen. Bir bakýþta, bir planýyla ayýrt edilebilen bir tarza sahip. Iþýðý özgün, þiiri özgün, mizahý özgün, hüznü özgün, oyuncu yönetimi özgün, sessizliði özgün, Amerikan pop kültürüne hayranlýðýný ifade etme biçimi özgün... Karakterleri ise avam!

Kaurismaki genellikle alelade bir iþçinin yoksul, sefil hayatýný anlatýr! Selanik’teki toplu gösteride yer alan “Shadows in Paradise”, “Ariel” ve “Kibritçi Kýz” onun iþçi sýnýfý üçlemesini oluþturur. Karþý koyamayacaklarý güçlerin (kapitalist ekonomi, patronlar, aile, gelenekler, vs) sömürdüðü sýradan insanlarýn direniþini anlatýr.

***

Alman yönetmen Andreas Dresen ise kuþaðýnýn en ilginç isimlerinden biri. Birbirinden oldukça farklý konularda ve temalardaki realist filmlerini ayný derinlikte ele alabilme ve karakterlerini dört baþý mamur biçimde oluþturabilme becerisiyle dikkat çekiyor. Doðu Almanya’da doðan ve ülkenin en iyi sinema okullarýndan Konrad Wolf’tan mezun olan Dresen’in “Yolun Yarýsýnda / Halbe Treppe”, “Bulutlarýn Üstünde / Cloud 9”, “Yarý Yolda / Halt auf Freier Strecke” filmleri Türkiye’deki festivallerde de izlendi ve beðenildi. Bu filmlerin yaný sýra “Nachtgestalten”, “Berlin’de Yaz” ve “Whisky mit Vodka” gösterilecek Selanik’te.

Toplu gösterisi yapýlacak olan bir auteur de Bahman Ghobadi. Ýranlý Kürt yönetmeni “Sarhoþ Atlar Zamaný”, “Kaplumbaðalar da Uçar”, “Yarým Ay” ve “Kimse Ýran Kedilerinden Bahsetmiyor” filmleriyle tanýyýp sevdik. Ghobadi’nin bu yýl San Sebastian ve Toronto film festivallerinde gösterilen yeni filmi “Gergedan Mevsimi” geçen hafta ülkemizde vizyona girdi. Ghobadi, Ýran sinemasýnýn hipergerçekçi ekolünden geliyor ama sinemasý git gide þiir ve müzik etkisiyle daha epik bir havaya bürünmeye baþladý. Türkiye’den BKM’nin ortak yapýmcýsý olduðu, çekimleri ülkemizde yapýlan, baþrolleri paylaþan Bihruz Vossugi ve Monica Bellucci dýþýndaki oyuncularý (Yýlmaz Erdoðan, Caner Cindoruk, Beren Saat, Belçim Bilgin) Türkiyeli olan “Gergedan Mevsimi”nin Yunanistan galasý Selanik’te yapýlacak.

Romanya sinemasýnýn Nuri Bilge Ceylan’ý diyebileceðimiz Cristian Mungiu da Selanik’in bu yýl ki odak noktalarýndan biri. Cannes Film Festivali’nde Altýn Palmiye’ye deðer görülen “4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün” dahil dört uzun metrajlý ve altý kýsa metrajlý filmiyle festivale konuk olacak.

Selanik’in yeni bölümü Night Views / Gece Görüþleri de iki toplu gösteriyle festivale heyecan ve hareket katacak. Yunanlý Costas Zapas ve Ýsrailli genç yönetmen Lior Shamriz eleþtirel ve aykýrý filmleriyle geç saatlere kalmayý sevenlerin gözdesi olacak!