Oscar’ýn adaylarýnýn aðýr topu 12 Years A Slave/12 Yýllýk Esaret bu hafta gösterime giriyor. Gerçek bir yaþam öyküsünden uyarlanan film, izlenmeye deðer.
Hollywood’un kliþeleri çok bellidir. Özellikle iki konu vardýr ki sürekli karþýmýza çýkar: Nazilerle ilgili olanlar ve köleliliði anlatan yapýmlar. Bu tür filmler çoðunlukla Oscar’da yarýþýp ödüle uzanýrlar. 12 Yýllýk Esaret de bir köle filmi. Tabii burada gözden kaçýrýlan veya unutturulmaya çalýþýlan, köleliði uygulayanlarýn da karþý gelenlerin de ABD’nin bir parçasý olmasý. Filmlerde köle tüccarlarý ve köle çiftliklerinin sahipleri, iç savaþ ile yok olan þeytanlar gibi gösterilir. Kuzey Amerika eyaletleri tarafýndan ‘tu kaka’ edilen Güneyli köylülerdir. Filmlerde böyledir ama söz konusu savaþ olduðunda Irak’a, Afganistan’a ve dünyanýn bilmem nerelerine gönderilen Güneyli askerler çok sevilir!
Federal ajanlar kurtarýyor
Gelelim bu hafta gösterime giren 12 Yýllýk Esaret filmine... New York’ta siyahi bir müzisyen olan Solomon Northup, özgürlüðün ve baþarýnýn meyvelerini toplamaktadýr. Siyahiler Güney’de ‘insan’ sayýlmamakta ama Kuzey’de daha özgür yaþamaktadýrlar. Fakat bu özgürlük Solomon için fazla sürmeyecektir. Kuzey’deki siyahileri kaçýrýp Güney’e köle olarak satan bir çetenin kurbaný olur. Kaçýrýldýktan sonra 12 yýl köle olarak yaþar. Sonunda bir Kanadalý’nýn yardýmýyla ailesine haber verir ve federal ajanlar Solomon’u kurtarýr. Bu gerçek hikaye, roman haline getirilip çok satanlar listesine girer. Son dönemin baþarýlý siyahi yönetmenlerinden Steve McQueen kitabý okuduðunda elindeki bütün projeleri býrakýp filme odaklanýr. McQueen, Michael Fassbender ile Hunger, Shame gibi mükemmel filmleri çeken bir isim. Bu ekibin kotaracaðý bir yapýmýn kötü olmasýný beklemem. Zaten Michael Fassbender de filmdeki kötü köle sahibi çiftçi olarak Oscar adaylýðýný kaptý. Filmin baþrolünde ise Chiwetel Ejiofor var. O da filmdeki performansýyla En Ýyi Erkek Oyuncu dalýnda Oscar adayý. Filmin toplam dokuz adaylýðý var.
Beklediðim ýþýltý yok
12 Yýllýk Esaret’de yan karakterler bile çok ünlü isimler tarafýndan canlandýrýlmýþ. Filmin belki beþ dakikasýnda rol alan Brad Pitt, Paul Giamatti, Benedict Cumberbatch ve Paul Dano bu isimlerden bazýlarý. Her þey buraya kadar iyi ama filmi izlediðimde kadroya ve yönetmenin ismine raðmen beklediðim ýþýltýyý bulamadým. Bunun en büyük sebebi baþrolde oynayan Chiwetel Ejiofor’un ortalama bir performans göstermiþ olmasý. Ayný durum Michael Fassbender için de geçerli. Onun gibi muhteþem performanslarýn sahibi bir isim için bu filmdeki baþarýsý ortalama. Filmin benim için asýl önemli noktasý, ne baþarýsý ne oyunculuklarý. Bu gerçek öykü, ABD’nin demokratlýðýnýn veya insan haklarýna olan saygýsýnýn temellerinin nasýl çürük olduðunu bize gösteriyor. Tamam, Güney köle tüccarý ve insanlýktan çýkmýþ köle sahipleriyle doluydu. Peki Kuzey’in hürriyet havariliðinin sahte çýkmasýna ne diyeceksiniz? Filmin kahramaný Solomon kölelikten kurtulduktan sonra kendisini kaçýranlarý ve satanlarý þikayet ediyor kanuna. Adamlar yakalanýyor ama Solomon Kuzey yasalarýna göre siyahi olduðu için tanýklýk yapamýyor. Ne onu kaçýranlar ne de satan köle tüccarý bir ceza alýyor. Ýþte günümüzde ABD’nin özgürlük anlayýþýnýn temelleri. Ne diyelim, ABD Baþkaný Barack Obama’nýn daha çok çalýþmasý lazým çok.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Orijinal adý: 12 Years A Slave
Yönetmen: Steve McQueen
Senaryo: John Ridley
Oyuncular: Chiwetel Ejiofor, Michael Fassbender, Benedict Cumberbatch, Paul Dano
