Sendikalý çalýþanýn güvencesi var

Yerel seçimler geride kaldý. Bazý belediyelerde ayný baþkanlar seçilirken, bazýlarýnda ayný partiden farklý bir baþkan görev aldý. Bazý belediyelerde ise farklý partileri temsil eden baþkanlar kazanýnca koltuklar el deðiþtirdi. Ýþte bu tür belediyelerde farklý partilerin kazanmasýyla çalýþanlara da sendika deðiþtirme baskýsý yapýlmaya baþlandýðýný görmeye baþladýk.

Hatta konu Cumhurbaþkanýmýz sn. Recep Tayyip Erdoðan’ýn da konuþmalarýna yansýdý. Cumhurbaþkanýmýz Memur-Sen Konfederasyonunun düzenlediði uluslararasý “Ýþin Geleceði: Tehditler ve Fýrsatlar” konferansýnda seçimlerden sonra bazý belediyelerdeki geliþmelerden duyduðu rahatsýzlýðý dile getirerek ‘sendikasýný deðiþtirme baskýsý’ yapanlara karþý dik durulmasý gerektiðini belirtti. Ýþte biz de bugün bu konuyu ayrýntýlý ele alarak iþçi ve memurlara yönelik sendika deðiþtirme baskýnýna karþý yasal haklarý açýklayalým istedik.

 

Sendikaya üyelik anayasal bir hak

Anayasa’nýn 51. Maddesi’ne göre; sendikaya üye olmak anayasal bir haktýr. Emek tarafýný temsil eden üç büyük sendika vardýr. Türk-Ýþ, Hak-Ýþ ve DÝSK. Yine iþveren tarafýný da temsil eden en büyük sendika TÝSK’tir. Devlet memurlarý açýsýndan da Memur-Sen, Kamu-Sen ve KESK olmak üzere üç büyük memur sendikasý bulunuyor.

Özellikle örgütlenmenin baþlarýnda sendika, çalýþanlar ve iþverenler arasýnda zaman zaman gerilimler olabileceði gibi, bazen tansiyonu yüksek restleþmeler de olabiliyor. 

Hemen baþta belirtelim ki ister iþçi, ister memur ve isterse de iþverenler kendi iþkollarýndaki sendikalara üye olabilecekleri gibi örgütlenme açýsýndan da özgürdürler. 

Sendikaya üyelik, bakanlýkça saðlanacak elektronik baþvuru sistemine e-Devlet kapýsý üzerinden üyelik baþvurusunda bulunulmasý ve sendika tüzüðünde belirlenen yetkili organýn kabulü ile e-Devlet kapýsý üzerinden kazanýlýr. 

Üyelik baþvurusu, sendika tarafýndan 30 gün içinde reddedilmediði takdirde üyelik talebi kabul edilmiþ sayýlýr. 

Haklý bir neden gösterilmeden üyelik baþvurusu kabul edilmeyenler, bu kararýn kendilerine tebliðinden itibaren otuz gün içinde dava açabilir. 

Mahkemenin kararý kesindir. Mahkemenin davacý lehine karar vermesi hâlinde üyelik, red kararýnýn alýndýðý tarihte kazanýlmýþ sayýlýr. 

Ýþveren, iþyeri sendika temsilcilerinin iþ sözleþmelerini haklý bir neden olmadýkça ve nedenini yazýlý olarak açýk ve kesin þekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduðu sendika dava açabilir.

 

Sendika deðiþtirme baskýsý yasal deðil

Sendikalar iþçi veya iþveren olan üyelerinin ekonomik, sosyal hak ve menfaatlerinin korunmasý amacýyla kurulmuþ kuruluþlardýr. 

Ülkemizde hem iþçiler, hem memurlar ve hem de iþverenler için sendikalara üyelik ve sendikal faaliyet imkaný vardýr. 

ÝÞÇÝLER ÝÇÝN: Sendikalaþma ve sendikalarla ilgili düzenlemeler konusu, 6356 Sayýlý Sendikalar ve Toplu Ýþ Sözleþmesi Kanunu ile yapýlmýþtýr.  

MEMURLAR ÝÇÝN: 4688 Sayýlý Kamu Görevlileri Sendikalarý Kanunu vardýr. Sendikalara üye olmak serbesttir. Kamu görevlileri çalýþtýklarý iþyerinin girdiði hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.Kamu görevlileri, iþ saatleri dýþýnda veya iþverenin izni ile iþ saatleri içinde sendika veya konfederasyonlarýn bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katýlmalarýndan dolayý farklý bir iþleme tâbi tutulamaz ve görevlerine son verilemez. Kamu iþvereni, iþyeri sendika temsilcisi ile sendika ve sendika þube yöneticilerinin iþyerini haklý bir sebep olmadýkça ve sebebini açýk ve kesin þekilde belirtmedikçe deðiþtiremez. Kamu iþvereni kamu görevlileri arasýnda sendika üyesi olmalarý veya olmamalarý nedeniyle bir ayýrým yapamaz.

On beþ yaþýný dolduran ve 6356 sayýlý Kanun hükümlerine göre iþçi sayýlanlar, iþçi sendikalarýna üye olabilir. 6356 sayýlý Kanun anlamýnda iþveren sayýlanlar, iþveren sendikalarýna üye olabilir. Sendikaya üye olmak serbesttir. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.

Türk Ceza Kanunu’nun 118. maddesine göre; sendikal haklarýnýn kullanýlmasýný engelleme, suçtur. Bu nedenle çalýþanlarýn sendikalý olmalarý veya olmamalarý yönünde baský ve tehditte bulunulmasýna yönelik cezai iþlemler vardýr.