Saraybosna’nýn merkezindeki Osmanlý, Baþçarþý’ daki Sevda Cafe’nin sahnesinde Boþnak dilinin hüzünlü Sevdalinka’larýný (1) söyleyen hünsa sesli(2) genç adam, acýlarýn anýlarýyla yaþayan hüzünlü kentin ruhunu yüreðimize akýtýyor... Onun olaðanüstü sesinden kulaklarýmýza yansýyan þarkýlar, kelimelerini anlamasak da ortak duygularýn tercümesi gibi...
Ýçinde “bize” ait olan her þey var... Acýlarýmýz, sevdalarýmýz, kayýplarýmýz ve birlikteliðimiz...
Genç adam, birden Azeri lehçesinin hepimizin çok sevdiði türküsü Fikrinden Geceler’e (Ayrýlýk) geçiyor... Devamýnda Sarý Gelin...
O an anlýyorsunuz, Boþnak dilinden Azerbaycan’a, çok geniþ bir coðrafyada Sevdalinka hepimizin ortak kültürü...
Yoksa farklý dil ve lehçelerde söylenen türküler birbirine bu kadar benzer, dinleyen de bu ölçüde ortak duygu fýrtýnalarý yaratabilir mi?
Balkanlar: Bir insanlýk deðeri...
Dýþiþleri Bakaný Prof. Dr. Ahmet Davutoðlu ile ne zaman Balkanlar’a, özellikle Saraybosna’ya gitsem, ortak duygularda buluþmaktan büyük keyif alýyorum... Bir gazeteci olarak ulaþacaðým haberden çok, bölgenin üzerine yaptýðýmýz içinde derin tarihi bilgiler olan sohbetlerin daha çok önem kazandýðý tek coðrafya burasý...
Davutoðlu’nun Balkanlar’daki barýþçý giriþimleri nedeniyle Saraybosna’da aldýðý “yýlýn devlet adamý” ödül töreninde yaptýðý konuþmada söylediði, “dünyada bütün kentler yýkýlsa, geriye bir tek Saraybosna kalsa, insanlýk buradan yeniden inþa edilebilir” yönündeki sözleri Balkanlar’ýn insanlýk deðerleri açýsýndan önemini vurguluyor...
Her dil ve dinden kavimlerin asýrlar boyu barýþ içinde yaþadýklarý bu bölgeyi kanlý hesaplaþmalarýn ve þiddetin bölgesi olarak ilan etmek sömürgecilerin iþine geliyor olabilir ama Balkan uluslarýnýn kadim kültürü, “dýþarlýklý” bu iddialarý çürütecek kadar güçlü...
Davutoðlu sohbetimizde, bölgeyle yakýndan ilgili Avrupalýlarýn Türk-Sýrb yakýnlaþmasý karþýsýnda ne kadar þaþýrdýklarýný, hatta paniðe kapýldýklarýný anlatýyor. Çünkü “emperyalist güç” Balkanlar’ý yönetmek için ya Türk ile Sýrb’ý ya da Türk ile Yunan’ý karþý karþýya getirmeye çalýþmýþ bir stratejiye sahip... Ama artýk zemin kaymýþ, Balkanlý uluslar bu “dýþ komplolara” kapýlarý kapayan politikalarý üretiyor durumdalar...
Kürt dostlar bir anlasalar...
Davutoðlu ile sohbetimiz yazýlmamak koþullu, sonuna kadar saygýlý olacaðým... Ama Irak Kürdistan Özerk Yönetimi Baþkaný Mesut Barzani’ye son Türkiye ziyaretinde söyledikleri “bilgelik” yüklü olduðu için yüksek izniyle aktarmak istiyorum... “Günümüz dünyasýnda baðýmsýzlýkçý politikalar üretmek, bölgemizdeki Kürt kardeþlerimiz için geleceðe uzanan çok büyük bir sorunun doðmasý anlamýna gelir. Oysa, hepimizin, bütün bölge ülkelerinin ve halklarýnýn üzerinde asýl çalýþmamýz gereken siyasi sýnýrlarý þeffaf kýlmak, ekonomik ve kültürel baðlar ile siyasi sýnýrlarýn egemenliðini azaltmaktýr. Siyasi sýnýrlarýn serbest dolaþýma açýldýðý, ekonomik karþýlýklý baðýmlýlýðýn güçlendiði ve kültürel iliþkilerin güçlendiði bir Ortadoðu’da Kürt halký stratejik önemini artýrýr. Çünkü bölgedeki devletlerarasýnda özellikle ekonomik ve kültürel iliþkiler açýsýndan bir anda köprü noktasýna yükselir. Býrakýn, bu tür bir dünya kuralým ve bölge ülkeleri Kürtler’i bir tehdit deðil, çok önemli asset (3) olarak görsünler...”
Yarýnýn Ortadoðu’sunda (Batý Asya) Kürtler’i özellikle Türkiye-Ýran-Irak-Suriye hattýnda bugünkü lider kadrolarýnýn asla düþünemeyeceði önemde stratejik bir noktaya taþýyan, Kürt coðrafyasýnýn refah ve zenginleþmesinin kapýsýný aralayan olaðanüstü bir yaklaþýmdýr bu...
Sevdalinka, Sarý Gelin, Ayrýlýk, Jin u Hebun ile bir araya ancak böyle gelir...
DÝP NOT’lar: (1) Sevdalinka Boþnak dilinde “aþk þarkýlarý” anlamýna gelir. (2)Hüsna ses, doðuþtan kadýn ve erkek ses tonlarýný bünyesinde buluþturan sanatçýlar için söylenen bir tanýmdýr. (3) Ýngilizce asset kelimesi kaba çeviriyle varlýk, deðer anlamýna gelir ama kullanýmý açýsýndan “çok önemli ve vazgeçilmez varlýk” olarak deðerlendirilmeli.
