Önceki gün gençlere müjde niteliðinde AK Parti seçim beyannamesinde ve hükümet programýnda yer alan önemli konulardan birisi de çeyiz yardýmý konusunu yazmýþtýk.
Bazý okurlarýmýz bu çeyiz yardýmý ile yetim aylýðý alan kýz çocuklarýnýn evlenme yardýmlarýnýn kesilip kesilmeyeceðini, devam edip etmeyeceðini sorunca, konuyu bir de bu yönüyle ele alalým istedik.
Halk arasýnda çeyiz parasý olarak bilinen SGK evlenme ödeneði, anne veya babasýndan kýz çocuðu olarak ölüm aylýðý alan kýz çocuklarý yaralanabilmektedir. Erkek çocuklarýnýn böyle bir hakký bulunmamaktadýr.
Çeyiz parasýný alabilmek için 2 þart aranmaktadýr.
Bunlardan birincisi ölüm aylýðý almak, ikincisi ise bu aylýðý alýrken evlenmiþ olmaktýr.
Çeyiz parasýnýn miktarý SGK’dan alýnmakta olan en son yetim aylýðýnýn 2 yýllýk tutarý yani ‘24 katý’dýr. Bu peþin olarak bir defada verilmektedir.
Emekli sandýðýndan alýnmakta olan en son aylýðýn 1 yýllýk tutarý yani 12 katýdýr. Bu da peþin olarak bir defada verilmektedir.
1 Ekim 2008’den önce Bað-Kurlulara ise, çeyiz parasý adý altýnda herhangi bir sosyal güvenlik yardýmý yapýlmamaktaydý. Bu tarihten sonra Bað-Kur’lulara da çeyiz parasý ödenmeye baþlanmýþtýr.
Kýz çocuklarýnýn çeyiz parasýndan yararlanabilmeleri için talepte bulunmalarý gerekmektedir. Baþka bir ifadeyle, SGK talep olmadan çeyiz parasý ödememektedir. Ayrýca, bu ödeneðin 5 yýl içerisinde talep edilmemesi durumunda bu çeyiz parasýnýn alýnmasý hakký ortadan kalkmaktadýr.
Çeyiz parasý için bulunulan yerdeki SGK Ýl Müdürlüðü veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine baþvurulmasý gerekmektedir.
Yeni iþ arama izninden kimler yararlanabilir?
Çalýþanlara iþ sözleþmelerinin sona ermeleri halinde, yeni bir iþ bulabilmesi için ihbar süresi boyunca günlük 2 saat verilmesi gerekmektedir.
Ýþ Kanunu ile iþçi ve iþverenlere tanýnan haklardan birisi de taraflardan birisinin iþ sözleþmesini sona erdirmek istemesi halinde diðer tarafa belli bir süre kadar önceden haber verilmesidir.
Ýþ Kanununa göre ;
- Ýþi altý aydan az sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak iki hafta,
- Ýþi altý aydan bir buçuk yýla kadar sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak dört hafta,
- Ýþi bir buçuk yýldan üç yýla kadar sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak altý hafta,
- Ýþi üç yýldan fazla sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak sekiz hafta, ihbar süresi vardýr.
Böylece iþten çýkarýlacak iþçi günde 2 saat iþ arama iznini kullanarak hem iþ sözleþmesi sona erdiðinde baþka bir yerde iþ bulma fýrsatý olmaktadýr. Öte yandan ihbar süresi iþveren için de iþten ayrýlacak iþçinin yerine uygun bir aday bulmasý ve iþlerini devretme imkaný saðlamaktadýr.
Ýþverenin yeni iþ arama iznini vermemesi veya eksik kullandýrmasý durumunda o süreye iliþkin ücretin personele ödenmesi gerekmektedir. Ýþverenin, iþ arama izni esnasýnda personeli çalýþtýrmasý durumunda ise personelin izin kullanarak bir çalýþma karþýlýðý olmaksýzýn alacaðý ücrete ilaveten, çalýþýlan sürenin ücreti yüzde 100 zamlý ödenmelidir.
Bu durumda personelin talep etmesi veya etmemesi durumuna bakýlmaksýzýn ihbar süresi içerisinde günde 2 saat (en az) yeni iþ arama izni kullandýrýlmalý ve iþ arama izninin kullanýldýðýnýn ispatý açýsýndan, personelin ihbar süresinde iþ arama izni kullandýðýna iliþkin personele imzalý belge düzenlenmelidir.
