Geçen haftaki ‘SGK’dan kimler çift maaþ alabilir?’baþlýklý yazýmdan sonra okurlarýmýzdan çok sayýda mail geldi.
Özellikle bir konuyu açýklýða kavuþturmak gerekiyor. Ölüm aylýðý, ölen sigortalýnýn;
a-) Eþine,
b-) Çocuklarýna,
c-) Anne ve babasýna,
baðlanmaktadýr.
SGK’dan 4/a (SSK) ya da 4/b (Bað-Kur) kapsamýnda yetim aylýðý alýnmasýnýn temel þartlarý;
+ 5510 sayýlý Kanun kapsamýnda veya yabancý bir ülke mevzuatý kapsamýnda çalýþmýyor olmalarý,
+ Kendi sigortalýlýklarý nedeniyle gelir veya aylýk baðlanmamýþ olmasý,
+ Evli olmamalarý veya evli olmakla birlikte sonradan boþanmýþ veya dul kalmýþ olmalarý þarttýr.
Kýz çocuklarýna ölüm aylýðý baðlanabilmesi için herhangi bir yaþ ya da öðrenim durumu þartý bulunmamaktadýr.
SGK Saðlýk Kurulu kararý ile çalýþma gücünü en az yüzde 60 oranýnda yitirdiði tespit edilen çocuklara da evli olup olmadýðýna, yaþýna veya cinsiyetine bakýlmaksýzýn ölüm aylýðý baðlanmaktadýr.
Diðer bir deyiþle kendi emekli aylýðý olan veya bir yerde çalýþan ya da evli olan yetim kýz çocuklarý anne-babalarýndan dolayý yetim aylýðý alamaz.
Devlet memuru anne-babanýn yetim kýz çocuklarýnýn durumu ise biraz farklýlýk gösteriyor. 5434 sayýlý Emekli Sandýðý Kanunu kapsamýndaki memurlarýn yetim çocuklarý SSK’lý çalýþsalar da, Bað-Kur’lu olarak kendilerine bir iþyeri açsalar da SSK’dan Bað-Kur’dan emekli aylýðý alsalar da yetim aylýklarý kesilmez. Evlendikleri veya devlet memuru olduklarý ya da devlet memuru olarak emekli olduklarý zaman memur anne-babadan yetim aylýðý baðlanmaz.
1.10.2008 sonrasý vefat eden 4/a yani SSK sigortalýlarýnýn eþ ve hak sahibi çocuklarýna ölüm aylýðý baðlanabilmesi için borçlanmalar hariç olmak üzere en az 5 yýl sigortalýlýk süresi olup 900 gün malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi bildirilmiþ olmasý gerekiyor.
1.10.2008 sonrasý vefat eden 4/b yani Bað-Kur sigortalýlarýnýn eþ ve hak sahibi çocuklarýna ölüm aylýðý baðlanabilmesi için en az 1800 gün malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi bildirilmiþ olmasý gerekiyor.
Okurlara kýsa kýsa cevaplar
Okurumuz G. Aþar; “Benim babam 2004 yýlýnda vefat etti, eþim ise 2013’te, ikisi de SSK emeklisi benim çift maaþ hakediþim var mýdýr?”
SGK uygulamasýna göre, eþin 30.09.2008 sonrasý, babanýn da 1.10.2008 öncesi vefat etmesi durumunda tercih ettiði aylýk baðlanýr.
K. Küçükçetin;“Annem, Aralýk 2005'te SSK'lý eþini ve Aralýk 1992'de de babasýný kaybetti. Temmuz 2012'de de annesinin vefat etmesi üzerine SGK'ya babasý üzerinden yetim aylýðý almasý için baþvuruda bulunduk. Baþvurumuza istinaden de yetim aylýðý baðlandý. Mayýs 2014'te ise Bað-Kur maaþý kesildi ve eþinden almakta olduðu maaþtan da Bað-Kur'dan ödenen yetim maaþýna karþýlýk kesinti yapýldý.”
SGK uygulamasýna göre, ikisi de SSK emeklisi olan eþin 1.10.2008 öncesi, babanýn da 1.10.2008 öncesi vefat etmesi durumunda tercih ettiði aylýk baðlanýr.
F. Saydam;“2004 yýlýnda SGK’lý olarak emekli oldum. Babam 1967’de vefat etmiþ olup SSK’lý idi. Ben babama ait olan maaþý alabilir miyim?”
SGK uygulamasýna göre, SSK’lý sigortalýnýn yetim kýz çocuðuna aylýk baðlanmasý için çalýþmamasý veya kendi çalýþmalarýndan dolayý aylýk/gelir almamasý gerekir. Bu nedenle emekli olmanýz nedeniyle size babanýzdan aylýk baðlanmaz.
C. Zara;“Babam Ocak 2013’te vefat etti. Anneme hem babamdan hem de kendi babasýndan dul ve yetim aylýðý baðlandý. Fakat 1 yýl sonra kendi babasýndan olan maaþý kestiler. Bu tabloya göre annemin çift maaþ almasý gerekiyor mu?”
SGK uygulamasýna göre, ikisi de SSK emeklisi olan eþin 1.10.2008 sonrasý, babanýn da 1.10.2008 öncesi vefat etmesi durumunda tercih ettiði aylýk baðlanýr.
M. Ayhan;“Ben 2001 Eylül’de babamý kaybettim. Kendisi SSK emeklisi idi. Ben de o dönem (emekli sandýðý) memur olarak görev yapýyordum. Þu anda emekliyim. Babamdan maaþ baðlanmasý için müracaat ettiðimde çalýþtýðým için maaþ baðlanmadý. Çift maaþ uygulamasýndan yararlanma imkâným var mý?”
SGK uygulamasýna göre kendi çalýþmalarýnýza baðlý olarak emekli aylýðý almanýz nedeniyle size babanýzdan aylýk baðlanmaz.
