Kýþýn içimizi ýsýtan çorbalar yazýn serinletiyor. Kuþkusuz herkesin sevdiði ayran aþý çorbasýnda ise cüretkar olmanýzý tavsiye ederiz.
Açsýn ama canýn hiçbir þey istemiyor. Yalnýz deðilsin! Sýcakta yemek piþirmek zulüm hatta hazýr yemek sipariþ vermek için yemek seçmek bile zulüm… Böyle zamanlarda iyisi mi soðuk çorbanýn esintisiyle doldur tabaklarý!
Soðuk çorba sýcak günler için gerçekten iyi bir seçenek. Sakýn doymuyorum veya lezzetli deðil demeyin. Ýçine eklediðiniz her bir malzeme onu daha lezzetli yapar. Ayný þekilde bu malzemelerle son derece besleyici bir çorba da ortaya çýkar.
Ayran aþýný bilmeyen yoktur, bilmiyorsanýz çok þey kaçýrmýþsýnýz. Lezzetlidir ama tek düze ve her seferinde ayný yapýlan bir ayran aþýyla bence yaz geçmez. Yoðurdu biraz daha sofistike ve sýra dýþý malzemelerle sarmalamayý denemenizi þiddetle öneriyorum. Çok sevecek ve soðuk çorbadan vazgeçemeyeceksiniz. Mesela gazpacho ilk nasýl yapýldý, nereden nerelere geldi. Neden ayran aþý da çað atlamasýn?
Soðuk çorba kimin aklýna gelmiþ?
En ünlü soðuk çorba gazpachodur. Güney Ýspanya’nýn sýcak ve uzun geçen yaz günlerinde köylülerin soðuk hazýrladýðý gazpacho, aslýnda eski Roma döneminden gelen bir gelenek. Gazpachonun ortaya çýkýþý ise dönemsel nedenlerden kaynaklanýr. Güneþin altýnda,uzun süre çalýþan yol iþçilerine kavurucu sýcaklarda susuzluk gidermesi için yapýldýðý rivayet edilir. Taze malzemelerle yapýlýr, ayný gün tüketilir. Bu çorba, tuz oraný ve eklenen her bir sebzeyle adeta sýcaða dayanýklý olabilmek için tasarlanmýþtýr. Ýlk gazpacholar sadece bayat ekmek, sarýmsak, zeytinyaðý, tuz ve sirkeyle yapýlmýþ. Püreden biraz daha sulu kývamda hazýrlanan bu karýþým, domatesin Avrupa’ya ulaþmasýyla 17’nci yüzyýl itibariyle bol domatesle yapýlýr olmuþ. Sonralarý kuru soðan, haþlanmýþ yumurta ve kýrmýzý biberle zenginleþtirilmiþ.
Ýki teknik kullanabilirsiniz
Soðuk çorbalarý iki farklý yöntemle hazýrlamak mümkün. Birincisi malzemeleri fýrýnda ya da haþlayarak piþirip, soðuduktan sonda ya da týpký gazpachoda olduðu gibi çið sebzeleri blender’da pürüzsüz hale getirmek ya da ayran aþýnda olduðu gibi malzemelerin dokusunu bozmadan bütün olarak kullanmak.
Gazpacho hazýrlamak için biraz bayat ekmek, domates, kýrmýzý biber, çok az salatalýk, biraz soðan, sarýmsak, kimyon, karabiber ve tuz gerekli. Saydýðým tüm bu malzemeleri doðrayýp üzerine buz gibi soðuk su ekleyip blender’da pürüzsüz hale getirmek gerekiyor. Çorbanýn kývamý malzeme oraný ve su ilavesiyle ayarlanýyor. Normal çorbadan bir parça daha yoðun hazýrlamak gerekiyor. Üzerine klasik sunumunda olduðu gibi haþlanmýþ yumurta parçacýklarý ekleyebilirsiniz.
Klasik gazpacho dýþýnda ýspanak, krema, maydanozla yeþil gazpacho, badem ve salatalýkla da beyaz gazpacho hazýrlamak mümkün. Önemli olan gazpacho hazýrlarken sarýmsak ve bayat ekmeðin unutulmamasý!
Farklý lezzetler özel dengeler
Gelelim bizim ayran aþýmýza yani yoðurda! Yoðurt meze, yemek ve çorbalar için olaðanüstü bir malzeme. Ýçeriði zenginleþtirmek ve her seferinde bir kaç malzemeyi deðiþtirmek onlarca soðuk çorba çeþidi yakalamanýzý saðlar. Bu çeþitlilik tabii biraz da üþenmemekle ilgili. Malzemeleri cüretkar bir þekilde soðuk yoðurdun içine eklediðinizde ortaya çýkan lezzeti görünce zaten yapmadan duramayacaksýnýz. “Demedi demeyin”, soðuk çorba hazýrlamak bu sýcakta yapýlacak en doðru þey!
Yoðurdun gücü
Yaz geldiði anda süzme yoðurtla onlarca çeþit soðuk çorba hazýrlýyorum. Her biri birbirinden lezzetli oluyor. Yoðurt çorbasý için bakliyat, pirinç ve tohum çeþitleri olaðanüstü lezzetler yakalamama izin veriyor. Ýþe süzme yoðurdu buz gibi suyla incelterek baþlýyorum. Ýçine önceden haþlanmýþ ve soðutulmuþ yarma (buðday) ve baharat ekleyip dolapta soðutup taze nane, sumak, zeytinyaðý ve buzla servis ediyorum. Þimdi bunun üzerine neler yapabiliriz? Yoðurda bir parça safran veya hardal veya sebze tozlarý koyarak çorbayý renklendirebiliriz. Ýçine yarma dýþýnda veya yarmayla birlikte beluga mercimeði, yeþil mercimek, yabani pirinç, kinoa, nohut, kuru börülce ekleyebilir üzerine taze reyhan, trüf yaðý, zeytinyaðý, kekik, kimyon serpebiliriz. Soðuk yoðurt çorbasý yaparken iki þeyi sakýn unutmayýn; damak tadýnýzý ve cüretkar olmayý! Afiyetle.
