Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu tiroid bezinin büyümesini etkiler. Aşırı salgılanan TSH hormonu tiroid bezini uyararak büyümesini sağlar; buna karşılık TSH az salgılanırsa bu defa tiroid bezi küçük kalır. Kişinin sıvı ve katı gıdalarla aldığı iyot miktarı da tiroid bezi büyüklüğünü etkiler. İyot alimi yetersiz olunca tiroid bezinde büyüme olur. Selenyum elementi de tiroid hormon metabolizmasında önemli rol oynar. Selenyum mineralinin az alındığı durumlarda kanda TSH ve T4 hormonu yükselir, fakat T3 hormonu düşer. İyot yetmezliği ile birlikte selenyum eksikliği varsa iyot yetmezliğine bağlı hastalıklar ortaya çıkar.
Gebelikte tiroid sayısı artar
Doğum sayısı da tiroid bezinin büyüklüğünü etkiler. Gebelikte tiroid hacmi artar. Doğum sayısı arttıkça tiroid hacmi artar. Özellikle iyot yetmezliği olan bölgelerde fazladır. Sigara içenlerde tiroid bezinin daha büyük olduğu saptanmıstır. Sigara içenlerin kanlarında tiroid hormonu üretimini engelleyen tiyosiyanat isimli bir maddenin düzeyi artar. Artan tiyosiyanat hem kandaki iyodun tiroid bezi tarafından tutulmasını önler hem de tiroid hormon oluşumunu azalttığından hipofiz bezinden TSH salınışı artarak daha fazla hormon üretilmesi sağlanmaya çalışır. Artan TSH hormonu ise bu defa tiroid bezinde büyüme yapar. Sigara içenlerde bu nedenle guatr sıklığı daha fazladır.
Tiroid bezinde adet dönemine göre kadınlarda değişiklikler olur. Tiroid hacmi iki adet kanaması arasındaki dönemin ilk yarısnda yaklaşık yüzde 50 kadar artabilir.
Tiroid bezindeki büyüklük yüzde 71 oranında genetik olarak belirlenmektedir. Guatrın bazı ailelerde sik görülmesi de bunu destekler. İyot yetmezliği olmayan bölgelerde saptanan guatrın nedeni genetik faktörlerdir.
