Kanýmca sürekli kullanmak zorunda olduðunuz ilaçlar bulunmuyorsa, ülkemizde bulunan ve sarý kantaron özütü taþýyan bir ürün alýnabilir.
Sigara tiryakilerinin sigarayý býrakýrken katlandýklarý en önemli sorun nikotin eksikliðine baðlý olarak ortaya çýkan yoksulluk sendromu. Sigarayý býrakmaya çalýþan tiryakilerde nikotin eksikliðine baðlý olarak “Kafam çalýþmýyor, algýlayamýyorum” þeklinde “Mekânsal çalýþma bilinci” sorunlarý sýk görülür. Bu nedenle kiþilere belirli bir süre sabit seviyede nikotin verilerek bu þikâyetlerin hafifletilmesine çalýþýlýr. Ancak yine de bu uygulamanýn uzun süreli denemelerde kýsýtlý yararý ve olasý yan etkileri nedeniyle alternatif seçenekler araþtýrýlmaktadýr. Yapýlan bazý deney hayvaný çalýþmalarýnýn sonuçlarý sarý kantaron (Latince bilimsel adý ile Hypericumperforatum) bitkisinin sigara yoksulluðu tedavisinde yararlý olabileceðini düþündürmektedir. Bu konuda bilimsel tasarýma (kontrollü, randomize) uygun bir klinik çalýþmada özel sarý kantaron özütünün (Ze 117) bu durumdaki etkinliði incelenmiþ.
ANTÝDEPRESAN ETKÝSÝ
18 ile 60 yaþlarý arasýnda son 5 yýldýr sigara tiryakisi olan ve günde en az 10 sigara içen 20 gönüllü seçilmiþ. Bu gönüllüler en az bir defa sigara býrakma deneyimi yaþamasý; sigarayý býrakma arzusunda olmasý; geçmiþinde anksiyete/ depresyon rahatsýzlýðýna iliþkin herhangi bir tedavi görmemiþ olmasý; halihazýrda herhangi bir ilaç kullanmamasý; kronik bir rahatsýzlýðý bulunmamasý; son 6 ayda nikotin haricinde bir baðýmlýlýðý bulunmamasý ve son altý ayda sarý kantaron ürünü kullanmamýþ olmasý kriterlerine göre seçilmiþ.
Gönüllüler üç gruba ayrýlarak üç farklý protokol uygulanmýþ. Birinci grupta Sarý kantaron tableti uygulanmasýndan 4 hafta sonra gönüllülere sigara býraktýrýlýyor ve 10 hafta daha sarý kantaron özütü uygulanmasýna devam ediliyor. Ýkinci gruptakilere sigarayý býraktýðý günden itibaren transdermal nikotin (Deriden emilen nikotin tableti) uygulanýyor. Üçüncü gruba ise sarý kantaron tableti ve nikotin tableti birlikte uygulanýyor (Yani birinci ve ikinci gruplar birlikte). 14’ncü hafta sonunda gönüllülerde “Mekânsal çalýþma bilinci” testinin yaný sýra bazý özel testler (Bedfont Smokerlyzer cihazý ile nefeste karbon monoksit analizi vd) uygulanýyor.
Süre sonunda sarý kantaron özütü uygulanan gönüllülerden yüzde 25’i, ciltten emilen nikotin tableti uygulanan ikinci ve üçüncü gruptaki gönüllülerden ise yüzde 37,5’unun sigara içmeyi sürdürdüðü tespit edilmiþ.
Sonuç olarak, ilaç uygulamasýndan 10 hafta sonra sigarayý býrakmaya baðlý nikotin yoksulluðu þikâyetleri, özellikle mekânsal çalýþma bilinci sorununda sarý kantaron özütünün ciltten emilen nikotin tabletleri kadar, hatta biraz daha fazla, etkili olduðu gözlemlenmiþ.
Sarý kantaronun hafif ve orta derecelerdeki bazý depresyon vakalarýnda mevcut sentetik ilaçlar kadar etkili olduðu klinik çalýþmalar ile de ortaya konulmuþtur. Bu bakýmdan sigara býrakanlarda sarý kantaronun olumlu etkileri sürpriz deðil, þüphesiz. Ancak bu çalýþmada Ze 117 kodlu bir Ýsviçre firmasýna ait özel bir sarý kantaron özütü kullanýlmýþ. Bu özütte bazý ilaçlarla etkileþtiði bilinen antidepresan etkili bileþenlerin (Hiperisin ve hiperforin) miktarý azaltýlmýþ. Kanýmca sürekli kullanmak zorunda olduðunuz ilaçlar bulunmuyorsa ülkemizde bulunan ve sarý kantaron özütü taþýyan güvenilir marka bir ürünün kullanýlmasý da mümkün.
