Geçtiðimiz günlerde, Türkiye Esnaf ve Sanatkârlarý Konfederasyonu (TESK) Genel Baþkaný Bendevi Palandöken, emeklilik yaþý gelen ancak 2000 yýlýndan önce Bað-Kur'a kayýt yaptýrmayan esnafýn oda ve vergi kayýtlarýnýn dikkate alýnmasý talebinde bulundu.
Esasen bizim de daha önce birkaç kez gündeme getirdiðimiz ve okurlarýmýzdan da çok sayýda e-posta aldýðýmýz bu konuyu Sayýn Baþkan’ýn dillendirmesi üzerine yeniden detaylarýyla yazalým istedik.
Geçmiþ yýllarda düþük emekli aylýðý, yetersiz saðlýk yardýmý ve sosyal güvenlik haklarý nedeniyle Bað-Kur sigortalýsý sayýlanlarýn büyük bir kýsmýnýn primlerini ödemediði ve hatta Bað-Kur tescilini dahi yaptýrmadýðý biliniyor. Bað-Kur’a kayýt ve tescillerini yapmayanlarla ilgili 04.10.2000 tarihi ve 01.10.2008 tarihi olmak üzere iki önemli milat bulunmaktadýr.
Buna göre, 04.10.2000 tarihine kadar Bað-Kur’a (4/b) kayýt ve tescilini yaptýrmamýþ olan sigortalýlara altý aylýk bir süre verilerek kayýt ve tescillerini yaptýrmalarý istenmiþ, yaptýrmayanlarýn her türlü sigortalýlýk hak ve mükellefiyetleri de 04.10.2000 tarihinden itibaren baþlatýlmýþtý. Bu tarihten sonra 04.10.2000-01.10.2008 tarihleri arasýnda Bað-Kur (4/b) sigortalýlýklarýný tescil ettirmiþ olmalarý halinde gerekli þartlarýn bulunmasý durumunda Bað-Kur (4/b) sigortalýlýðý 04.10.2000 tarihinden itibaren Bað-Kur kaydý yapýlmýþtý.
Bað-Kur (4/b) sigortalýlarýnýn 04.10.2000-01.10.2008 tarihleri arasýnda kayýt ve tescil yaptýrmamýþ olmalarý halinde ise ikinci milat 01.10.2008’den itibaren baþlatýlmýþtý. Bað-Kur (4/b) kayýt ve tescilini 01.10.2008’den önce yaptýrmamýþ olan sigortalýlara altý aylýk bir süre verilerek kayýt ve tescillerini yaptýrmalarý istenmiþ, yaptýrmayanlarýn her türlü sigortalýlýk hak ve mükellefiyetleri de 01.10.2008’den baþlatýlmýþtý. Buna göre 01.10.2008’den önceki sürelerde sigortalý sayýlmayý gerektiren vergi, oda ve sicil kayýtlarý olsa bile, bu kayýtlara göre SGK tarafýndan geriye dönük borçlandýrma yapýlmamaktadýr.
Bað-Kur sigortalýlýk kaydý olmayan 01.10.2008’den önceki dönemler için sigortalý sayýlmayý gerektiren vergi, oda ve sicil kayýtlarý olsa bile Bað-Kur sigortalýlýðýna hak kazanýlamamaktadýr. Yani, Bað-Kur sigortalýsý olmasý gerekmesine raðmen, 1.10.2008’den önce Bað-Kur sigortalýsý olmamýþ kiþiler geriye dönük vergi kaydý veya þirket ortaklýðý bile olsa, eðer 1.10.2008 öncesinde Bað-Kur’a kayýt ve tescil edilmemiþ iseler 1.10.2008 öncesinin primlerinin ödenerek hizmet kazanýlmasý ve bu sürelerin sosyal güvenlikte emeklilik hesabýna dahil edilmesi yasal olarak mümkün deðildir.
Dolayýsýyla, 01.10.2008’den önceki dönemlerde Bað-Kur sigortalýlýk tescili olmayanlarýn sigortalýlýk hak ve yükümlülükleri 01.10.2008 ‘den baþlatýlmakta ve sadece bu tarihten sonraki dönemlere ait Bað-Kur primleri ödenebilmektedir.
Ak Parti’nin iktidara geldiði 2002’den bu yana Cumhurbaþkanýmýz sayýn Recep Tayyip Erdoðan’ýn talimatlarýyla Bað-Kur sigortalýlarýnýn sosyal güvenlik, saðlýk ve emeklilik haklarýnda yapýlan iyileþtirmeler, Bað-Kur’dan emeklilikle ilgili taleplerin artmasýna neden olmuþtur. Geçmiþ yýllarda kayýt ve tescili yapýlmayan dönemlere iliþkin Bað-Kur sigortalýlýðýnýn 01.10.2008’den öncesi döneme ait sürenin primlerinin ödenebilmesi için, yasal bir düzenleme yapýlmasý gerekmektedir.
Bu yönde bir düzenleme yapýldý takdirde þirket ortaklýðý, vergi ve ticaret sicil kayýtlarýyla geçmiþ yýllardaki Bað-Kur sigortalýlýðýnýn tescilinin yapýlmadýðý sürelere ait sigorta primlerinin ödenebilmesine imkân tanýnacaktýr.
Ýþte TESK Genel Baþkaný Bendevi Palandöken’in iþaret ettiði hususta bu konuya iliþkindir. Sayýn palandöken diyor ki; “Binlerce esnaf, vergi ve oda kaydý dikkate alýnarak emekli olmanýn yolunu açacak yeni yasal düzenlemeyi dört gözle bekliyor. Vergi kayýt tarihlerinin sigorta baþlangýç tarihi olarak kabul edilmesi için daha önce esnaf ve sanatkâra imkân tanýndý. Ancak esnaflarýmýzýn bir kýsmý ekonomik nedenlerden dolayý bu imkânlarý kullanamadý. 4 Ekim 2000 tarihinden önce oda ve vergi kaydý ile esnaf olarak iþyeri bulunan ancak Bað-Kur kaydý bulunmayan binlerce esnafýn maðduriyeti devam ediyor. Emeklilik yaþý gelen esnafa oda ve vergi kaydý dikkate alýnarak geriye dönük borçlanma imkâný saðlanmalý. Oda ve vergi kaydý olan ancak sigortalý olma niteliklerini taþýmasýna raðmen Bað-Kur'a kayýt yaptýrmamýþ olanlarýn sigortalýlýklarý 4 Ekim 2000'den önce baþlatýlmalý.” diyor.
SGK bu yönde primlerin ödenmesine iliþkin bir çalýþma yapmalýdýr. Sosyal güvenliðin yaygýnlaþtýrýlarak esnaf ve sanatkârlarýn, þirket ortaklarýnýn talep etmeleri halinde geriye dönük 4 Ekim 2000'den önceki süreleri de kapsayacak þekilde primlerini ödeyebilmelerine imkân saðlanmasý olumlu sonuçlar doðuracaktýr.
