Þiirsel komik entelektüel melankolik

Yönetmen Jim Jarmusch imzalý Sadece Aþýklar Hayatta Kalýr, kahramanlarý vampir olan sýradýþý ve zarif bir aþk filmi.

Jim Jarmusch sinemasýnýn en iyi özelliklerini bir araya toplayan þiirsel, nükteli, komik, entelektüel, melankolik ve romantik bir film Sadece Aþýklar Hayatta Kalýr. Ýki vampir kahramana sahip olmasýna raðmen son yýllarda izlediðimiz en zarif aþk filmlerinden biri ayrýca... Anne Rice’ýn Vampir Günlükleri romanýndan ve ondan uyarlanan Neil Jordan filmi Vampirle Görüþme’de ele alýnan ‘ölümsüz olmanýn dayanýlmaz aðýrlýðý’na gönderme yapýyor ama bambaþka bir öyküyle ve bambaþka bir tonda... Jarmusch hem vampir filmlerine hem aþk filmlerine tür olarak yenilikçi bir yaklaþým getiriyor. Filmin kahramanlarý olan vampir karý kocanýn adlarý Eve ve Adam... Jarmusch onlara canavar deðil insan gözüyle bakmamýz gerektiðini vurgulamak için olsa gerek, Havva ve Adem isimlerini biçmiþ! Birkaç yüz yaþýndalar! Ve birkaç yüzyýldýr evliler! Bir süredir ayrý yaþýyorlar... Romantik bir mübalaða deðil de somut biçimde ‘ölümsüz aþk’ýn nasýl bir þey olabileceðini mizahla, müzikle ve melankoliyle bu iliþki çerçevesinde anlatýyor Jarmusch.

ÝNSANLARDAN DAHA ÝNSANCIL VAMPÝRLER

Adam, Detroit’teki evinde inzivaya çekilmiþ, fani alemden umudu kesmiþ, insanlara ‘zombi’ diyor, kendini rock müziðe vermiþ, nadide enstrümanlar vb. topluyor. Ölümsüz olmasa altýn vuruþla intihar etmeye hazýr, Bohem hayatýndan bile bezmiþ, uyuþturucu müptelasý bir rock yýldýzýný andýrýyor. Dr. Watson (Sherlock Holmes’ün yardýmcýsý gibi) ona hastaneden kan saðlýyor. Jarmusch’un vampirleri karanlýk sokaklarda insan avlayacak, aðýzlarýndan kan damlarken beyaz perdeye týslayacak deðil! Aksine asýrlýk birikimleriyle elbette uygarlýk basamaðýnda yükselmiþler... Ýnsanlardan daha insancýllar! Yaþama sevincini kaybetmemiþ, gezip tozmayý ve eðlenmeyi de dil öðrenmek ve okumak kadar seven, pek çok dil bilen, þahane bir kütüphaneye sahip Eve ise Tanca’da, hocasý Christopher Marlowe’un (ünlü oyun yazarýnýn ta kendisi! Filme bakýlýrsa Shakespeare diye okuduðumuz oyunlarý da o yazmýþ!) yakýnýnda yaþýyor. Ona da Marlowe saðlýyor kaný... SAHK, Eve’in Detroit’e gelip (gece yolculuðuyla tabii!) Adam’a biraz hayat aþýlamaya çalýþtýðý sýrada sorumsuz, bencil ve insan kaný emmekten imtina etmeyen kýzkardeþi Ava’nýn çýkagelmesiyle geliþen olaylara odaklanýyor. Ama film, olay deðil karakter odaklý. Ýki kahramanýnýn deðiþen zamana ayak uyduramayýþýný, bedenleriyle deðilse de ruhlarýyla yaþlanmalarýný, onca yaþanmýþlýðýn ve birikimin üzerlerinde yarattýðý baskýyý ele alýyor Jarmusch. Vampir ömrü ölçülerinde Adam ve Eve orta yaþ krizi yaþýyor, Ava ise henüz ergenlik çaðýnda diyebiliriz... Filmdeki müzik kullanýmý ders niteliðinde. Kendi de müzisyen olan Jim Jarmusch’un kiþisel zevki yüzünden deðil, filmin önemli bir temasý olarak müziðin nerede ne kadar ve nasýl kullanýlacaðýnýn doðru hesaplanmasý açýsýndan! Görüntü yönetimi de çok baþarýlý, özellikle Detroit ve Tanca’daki dýþ sahnelerde iki kentin özelliklerini, Adam ve Eve’in bu kentlerle kurduðu iliþkiyi perdeye yansýtabiliyor. Jarmusch’un mekan seçimi ayrýca övgüye deðer. Detroit ve Tanca bir zamanlar çok gözde olan, çok hareketli günler görmüþ kentler. Ama bugünün dünyasýnda onlarý tanýmlayacak sýfat ‘nostaljik’ olabilir ancak! Týpký kahramanlarýmýz gibi bu iki kent de artýk demode... Eve ile Adam’ýn zamana ruhsal açýdan dayanýklý olabilmeleri için aþka ihtiyaçlarý var: Sadece aþýklar hayatta kalýr!

FÝLMÝN KÜNYESÝ

Orijinal adý: Only Lovers Left Alive

Yönetmen ve senarist: Jim Jarmusch

Oyuncular: Tilda Swinton, Tom Hiddleston, Mia Wasikowska, John Hurt, Anton Yelchin, Jeffrey Wright

Görüntü: Yorick le Saux

Tür: Romantik, dram