Gecenin bir vakti... Televizyon karþýsýnda kestirmedeyim... Birden gözlerimi açýnca ekranda birbirine ‘Hocam’ diye hitap eden yaþýný baþýný almýþ iki kiþinin polemiðiyle karþýlaþmayayým mý? Suriye’de yaþanan insanlýk dramýný tartýþýyorlar, ama nasýl...
“Herhalde kâbus görüyorum” dedim, ama elim yine de uzaktan kumandaya gitti...
Sabah haberlere göz gezdirirken bir de ne göreyim? Ýsveç’te yerleþik bir enstitü (SIPRI) her yýl bu zamanlarda ülkelerin askeri harcamalarýný raporlaþtýrýr; SIPRI bu yýl ilk 15 içine giren ülkeler arasýnda Türkiye’nin de adýný anmýyor mu?
Dünyada 200’ün üzerinde devlet var ve bizimki silâha en çok kaynak ayýranlar arasýnda 14. sýrada yer alýyor... Hem de içeride silâhlar sustuðu halde... 2013 yýlýnda bütçenin 19.1 milyar dolarýný silâh satýn almak için kullanmýþýz; milli gelirimizin yüzde 2.3’ünü... Dünyanýn geliri içinde 1.1’lik bir paya tekabül ediyormuþ bu...
SIPRI ülkelerin askeri harcamalarýný araþtýrýrken en fazla zorlukla Türkiye’de karþýlaþýyor. Bir ay önce yine SIPRI tarafýndan Bilgi Üniversitesi’nden Nurten Yentürk’e hazýrlatýlarak yayýmlanan bir raporda, bütçede deðiþik kalemler altýnda harcamalar yapýldýðý gibi, sýrf silâh ve teçhizat alýmýnda kullanýlmak üzere gelir üreten vakýflarýn varlýðýna da dikkat çekiliyordu.
Yentürk’ün raporunda 2013 için verilen rakam 20 milyar dolarýn üstünde. Milyar dolar olarak 2006’dan (11.5) baþlayarak her yýl göreceli arttýðý, ancak 2010 (14.9) ve sonrasýnda (2011: 16.4; 2012: 18.5) sýçramalý bir artýþ kaydettiði görülüyor askeri harcamalarýn...
Hiç deðilse bundan sonra düþüþ yaþansýn, deðil mi? Hayýr; rapor 2014 (22.3) ve 2015’te de (24.0) artýþ bekliyor...
Eyvah ki, ne eyvah...
Ýsveç’teki enstitü, ülkelerin askeri harcamalarýyla ilgili raporunu duyurmak için kaleme alýnmýþ basýn duyurusunda, “Batý ülkelerinin harcamalarý düþüyor” müjdesini verip bombayý patlatýyor: “Batý dýþýndaki her yerde harcama artýyor...”
Kâbus görürken, Hoca’lardan biri, “Batý’nýn ürettiði silâhlarý kullanýyor iki taraf; kazanan onlar, ölen bizimkiler” gibi bir þey söylüyordu da, öteki ‘Hoca’ neye olduðunu anlayamadýðým tarzda itirazlarda bulunuyordu...
Amerika’nýn askeri harcamalarýnda 7.8 oranýnda düþüþ yaþanmýþ... “Irak’ta savaþ bitti, Afganistan’dan ordusunu çekti, üstelik Kongre’nin her yýl otomatik kesintilerine de uyuluyor” diyor duyuru, düþüþün sebeplerini sayarken...
Buna karþýlýk Çin, Rusya ve Suudi Arabistan’ýn askeri harcamalarý artmaya devam etmiþ; en çok da Suudi Arabistan’ýn... Aktarayým: “Suudi Arabistan diðer önemli silâh tüketicisi ülkeler olan Ýngiltere, Japonya ve Fransa’nýn önüne geçerek 4. sýraya yerleþti; Çin ve Rusya’yla birlikte Suudi Arabistan 2004’ten bu yana harcamalarýný ikiye katlayan 23 ülke arasýnda yer alýyor...”
Tahmin etmiþsinizdir, ama ben yine de kayda geçireyim: Silâha en fazla para harcayanlar Ortadoðu ülkeleri... 2013’te yüzde 4’lük bir artýþla bölgenin toplam harcamasý 150 milyar dolara ulaþmýþ... Suudi Arabistan’da artýþ yüzde 14 ve harcanan para da 67 milyar dolar... “Ortadoðu’da silâh tüketimi artan ülkelerin baþýnda Suudi Arabistan’ýn yanýnda Irak geliyor” diyor rapor...
Ne güzel iþ: ABD iþgal edip karýþtýrýyor ülkeleri; ayrýlýnca kendisinin silâh alýmý düþüyor, ama býraktýðý boþluðu artýk eskiden iþgal ettiði ülkelerin yönetimleri doldurmak zorunda. Ýsterse silâhlanmasýn bakalým Irak, içi bunca karýþýkken ve her gün terör olaylarýna sahne olurken...
Gelecek yýldan itibaren harcamasý artan ülkeler arasýna Afganistan girerse þaþýrmayalým...
Hadi Irak’ýn petrolü ve dolayýsýyla harcayacak parasý var; peki Afganistan ne yapsýn? Karzai býraktýðý için yerine seçilen cumhurbaþkaný afyon ekimine mi hýz verdirecek?
Afrika’da da silâh alýmý geçen yýldan beri yüzde 8.3 artmýþ...
Kâbus deðil miydi yoksa gecenin o vakti gördüðüm?
