Ýnsanlar büyük trajediler karþýsýnda akýl tutulmasý yaþayabilir. Dayanýlmaz acýlarýndan sorumlu tutabilecekleri birini ararlar. Gözü yaþlý bir aile suçüstü yakalanan evladýnýn ahlakýný ve akli dengesini izlediði aksiyon filmlerinin bozduðunu iddia eder. Çocuklarýn iþlediði suçlarý þiddet içeren ya da pornografik nitelikli videolarý indirmelerine baðlar. Sinema ve internet özellikle bu dönemin en popüler günah keçileri.
Medya zaten oldum olasý her þeyi filmlerle iliþkilendirmeye bayýlýr. “Film gibi soygun” misali baþlýklar atmaya bayýlýr. Teþbihte hata olmaz düsturuyla birçok planlý cinayeti, toplu katliamý, silahlý soygunu filmlerdeki kurmaca olaylara benzetir.
Oysa söz konusu suçlar tarih boyunca varolmuþtur! Ýnsanlar öyle ya da böyle cinayet de iþlemiþtir, tecavüz de etmiþtir, soygun da yapmýþtýr... Sinemanýn ve internetin icadýndan binlerce yýl önce! Bu yüzden suç kadar karmaþýk bir olgunun sosyolojik ve psikolojik bileþenlerini serinkanlýlýkla incelemeden sinemayý ya da interneti sebep tutma kolaycýlýðý ancak hedef saptýrmaya yarar.
Yeni Batman filmi “Kara Þövalye Yükseliyor”un ABD’nin Colorado eyaletinde Denver kenti yakýnlarýndaki Aurora Multiplex’indeki geceyarýsý prömiyerini basan bir silahlý saldýrgan 12 kiþiyi öldürdü; 58 kiþiyi yaraladý. Bu olay ABD’de ilk olmadýðýndan bireysel silahlanma tartýþmasýný alevlendirdi. Ruhsat verilen kiþiler psikiyatrik muayeneden geçirilmez. Silah, her yerde sürümü bulunan bir ticari mal gibi görüldüðü sürece yasa dýþý alým satýmý da kolayca yapýlýr. Bu da birçok hastanýn potansiyel suçlular olarak aramýzda dolaþmasýna yol açar. ABD’de shotgun, Türkiye’de pompalý tüfek “dehþeti” haberleriyle sarsýla sarsýla yaþarýz.
Nitekim ABD’deki olaydan sonra tartýþmalar iki kampa bölündü: Birinci kampta olayýn zanlýsý James Holmes’un bir adet AR-15 saldýrý tüfeði, bir adet Remington 12-gauge shotgun ve 40 kalibrelik bir Glock tabanca ile bu saldýrýyý gerçekleþtirmesine; evine bubi tuzaðý kurmasýna odaklananlar var. Ýkinci kampta görgü tanýklarýnýn ifadelerine dayanarak Holmes’un baskýna Batman’in kötü adamý Joker gibi makyaj yaparak gelmesine, yani bu filmi izlemeye gelen insanlarýn katilini filmin ta kendisinin türetmesine odaklananlar var. Zanlý Holmes ya da bu olayýn hakiki sorumlusu baþka birisiyse o bu kadar çok silaha nasýl sahip olabiliyor diye sormak yerine “Kara Þövalye Yükseliyor”un yönetmeni Christopher Nolan’a, bu tür filmleri üreten Hollywood’a saldýrmayý tercih ettiler.
***
Her türlü ayrýmcýlýðýndan ve sömürüsünden, siyasi oyuna ve kültür emperyalizmine aracý olmasýndan sýk sýk yakýnsam bile böyle bir olayda, 40 yýllýk Joker karakterini ve küresel pazarlama stratejilerini bahane etmeye kalkamam. Papa’ya suikast düzenleyen Mehmet Ali Aðca’nýn Fatima’nýn sýrlarý ve Mesih olduðu gibi saçmalýklarla hakikatleri bulandýrmasýna benzer bu. Bu tür katliamlarla ille de bir filmi iliþkilendirmek isteyenlere Michael Moore’un “Benim Cici Silahým / Bowling for Columbine”ýný öneririm. O boy boy korkunç silahlarý ne demeye üretiliyor? Filmlerde bile kuraldýr: Bir silah görürseniz mutlaka patlayacaktýr.
Þunu söyleyebiliriz elbette: Hollywood (ve dünyadaki özentileri) silah tüketimini iktidar simgesi olarak gösteriyor, izleyicinin özdeþleþtiði kahramanlarýn eline mutlaka silah veriyor, otomobil vb. ürünler gibi silahlarýn da reklamýný yapýyor. Silah endüstrisini ürünlerini ikonlaþtýrarak ayakta tutuyor. O zaman Gotham Kenti’nin koruyucusu Yarasa Adam’ýn mücadele etmesi gereken kötüler “son kullanýcýlar” olmamalý deðil mi? “Kara Þövalye Yükseliyor” özelinde deðilse de silahlanmayý meþrulaþtýrma ve yaygýnlaþtýrma genelinde film endüstrisinin suç ortaklýðý yeniden tartýþýlmaya muhtaç.
