Silahýný önce çekme deyimini birazdan anlatacaðým, iþçi ve iþverenlerin bilmelerinde fayda bulunan güncel bir Yargýtay kararýndan aldým. Silahýný önce çekme deyimi, iþverenin iþçinin iþ sözleþmesini haklý nedene dayanarak tazminatsýz feshetmesinin söz konusu olduðu bir süreçte, bu süreç tamamlanmadan, iþçinin erken davranarak, kýdem tazminatý ödenmesini saðlayacak þekilde iþ sözleþmesini feshetmesi anlamýnda kullanýlmýþtýr.
Ýþyerine ait bir aracý kullanan iþçinin trafik kazasý yaptýðýný, iþçinin alkollü ve trafik kurallarýna aykýrý davranmasý nedeniyle meydana gelen bu kazada araçta önemli ölçüde maddi hasar oluþtuðunu, bu olay sebebiyle iþçinin tazminatsýz bir þekilde iþten çýkarýlmasý ile ilgili disiplin kurulu kararý sürecinin tamamlanmasýndan önce, iþçinin SGK dan aldýðý, ‘yaþ koþulu hariç olmak üzere yaþlýlýk aylýðýna hak kazandýðýný’ belirten yazýyý iþverene ibraz ederek kýdem tazminatýný talep ettiðini, iþverenin bu isteði geri çevirdiðini, daha sonra disiplin kurulu kararý ile iþçinin iþ sözleþmesinin kýdem tazminatý ödenmeksizin feshedildiðini, iþçinin de kýdem tazminatý öden
mesini talep ederek dava açtýðýný, varsayalým. Sonuç ne olur?
Bu sorunun cevabý için Yargýtay kararýný okuyalým:
“Davacý iþçinin yaþ koþulu hariç olmak üzere yaþlýlýk aylýðý kriterlerini haiz olduðu dosya içinde yer alan Sosyal Güvenlik Kurumu B. Ýl Müdürlüðü yazýlarýndan anlaþýlmaktadýr. Davacý iþçi sözü edilen yazýyý Kurumdan 18/09/2012 tarihinde almýþ ve ayný gün iþverene vererek kýdem tazminatýný talep etmiþtir.
Davacý iþçi daha önce 07/09/2012 tarihinde sevk ve idaresindeki iþverene ait araçla trafik kazasý yapmýþ ve aracý alkollü olarak kullandýðý tespit olunmuþtur. Olay sebebiyle davacý iþçi yaralanmýþ ve araçta 21.121,26 TL maddi hasar oluþmuþtur.
Davalý iþverene ait iþyerinde yapýlan soruþturmalarýn ardýndan 19/10/2012 tarihinde disiplin kurulu kararý ile davacýnýn ihracýna dair oyçokluðu ile karar verilmiþtir. Karar, iþyerinden fiilen 18/09/2012 tarihinde ayrýlmýþ olan ve bu tarihte fesih iradesini açýklayan davacýya 06/11/2012 tarihli yazý ile bildirilmiþtir.
Davacý iþçinin 27 yýl sigortalýlýðý ve 7050 gün prim ödeme gün sayýsýný haiz olduðu anlaþýlmakla bu yönde ilgili Kurumdan yazý almak suretiyle 18/09/2012 tarihinde 1475 sayýlý Kanun’un 14/5. bendi uyarýnca yasal hakkýný kullandýðý açýktýr. Ýþ sözleþmesini feshettiðine dair beyaný karþý taraf ulaþmýþ ve fesih iradesi sonuçlarýný doðurmuþtur. Burada karþý tarafýn kullanmasý gereken fesih hakkýný bertaraf ettiði ve bu nedenle hakkýný kötüye kullandýðýndan söz edilmez. Zira davacý iþçinin yasal nedenlerle fesih hakkýný kullanmýþ, bir anlamda silahýný önce çekmiþtir. Kaza olayýnýn ardýndan sigortalýlýk yýlý ile prim ödeme gün sayýsýný tamamlamýþ olan davacý iþçinin çalýþma hayatýný sonlandýrmayý istemesi olaðan ve mümkün görülmelidir. Davacý iþçinin iþverene yaptýðý bildirim ile iþ iliþkisini yasal koþullar sebebiyle sonlandýrdýðý açýk olup, iþverence yaklaþýk bir buçuk ay sonra yapýlan bildirim ile iþ sözleþmesinin feshi sonuç doðurmaz. Böyle olunca davacý iþçinin kýdem tazminatýna hak kazandýðý kabul edilmelidir.” (Yargýtay 9. Hukuk Dairesi, 24.12.2015 tarih, E.2014/25512, K.2015/36753)
Yukarda belirtilen Yargýtay kararýna göre, hakkýnda soruþturma açýlan ve iþveren açýsýndan haklý fesih nedenleri bulunan iþçinin, iþveren tarafýndan fesih bildirimi yapýlmadan önce, iþ sözleþmesini haklý nedenlerle sona erdirmesi halinde, yani silahýný önce çekmesi durumunda, kýdem tazminatýnýn ödenmesi gerekmektedir.
