Sinema da tatil yapar

Yaz tatilinde geçen unutulmaz filmlerden bir öbek seçtik, keyfiniz katmerlensin!

Bazý yönetmenler yaz mevsimini sever örneðin Ingmar Bergman, örneðin Eric Rohmer, örneðin Nikita Mikhalkov… Yasujiro Ozu baharý geciktirir, yazý erken getirir, ama çabuk bitirir! Tatilde, plajda, kampta, piknikte, Fransýz ve Ýtalyan Rivieralarýnda, Ýngiliz kýrsalýndaki malikanelerde, Rus daçalarýnda geçen yüzlerce film vardýr sinema tarihinde… Türk sinemasý da Ege koylarýný, Mavi Yolculuk’u, bir de bikinili sarýþýnlarýn herkesle alay ettiði Ýstanbul plajlarýný az mekan edinmemiþtir…

Dört mevsimi yaþayan hele Kuzeyli olup da daha çok kýþ görenler için yaz mevsimi havayla birlikte duygularýn da ýsýndýðý, tatile çýkanlarýn sorunlarýný bir yana býrakýp zihinlerini hafifletmeye çalýþtýðý, eðlence ve dinlencenin içinde romantizm ve ihtiraslarýn öncelik kazandýðý bir dönemdir. Sinemada bu mevsimin atmosferini en iyi yansýtan, öykü ve karakterlerle en iyi biçimde baðdaþtýran ve bellekte iz býrakan önemli filmleri sizin için seçtik. ABD’nin gözde tatil yerlerinden Martha’s Vineyard’de geçen Steven Spielberg imzalý Denizin Diþleri / Jaws ve bir kampta geçen 13. Cuma / Friday 13th misali korku  dolu maceralarý bir yana býraktýk. Ayný nedenle John Boorman’ýn Amerikalý kaba köylülerle baþý belaya giren kampçýlarý konu aan Deliverance’ý yerine çocuk masumiyetiyle yaz tatilinde savaþa dair gözlemlerini aktardýðý Umut ve Zafer / Hope and Glory’yi tercih ettik. Bu listede kaba biçimde þiddet, korku, gerilim yok… Ama birbirlerinin peþinde Amerikalý ergenler de yok! Biraz trajedi, biraz hüzün, hatta cinayet kaçýnýlmaz. 

Sommaren med Monika / Monika ile Bir Yaz, Sommarnattes / Bir Yaz Gecesi Gülümsemeleri, Sommarlek / Yaz Oyunlarý  - Ingmar Bergman

Ýsveçli büyük ustanýn insana ve insanýn en karmaþýk ruh hali olan aþka dair ellili yýllardaki filmlerine  Smultronstallet / Yaban Çilekleri’ni de ekleyebiliriz.

Pauline Plajda / Pauline a la Plage, Yeþil Iþýn / Le rayon vert, Yaz Öyküsü / Conte d’ete -  Eric Rohmer

Bazý insanlar hiç yaþlanmaz,  Fransýz usta Rohmer onlardan biriydi. Bitmeyen romantizmini büyük bir incelikle aktardýðý filmlerinde gençlere, kadýnlara, yaz aþklarýna yer verirdi sýk sýk…

Yaz Bekarý / The Seven Year Itch – Billy Wilder

Karýsýný ve çocuklarýný tatile gönderip yazýn New York’ta tek baþýna kalan bir adamýn karþýsýna etekleri havada uçuþan Marily Monroe çýkar da o komedi tekrar tekrar izlenmez mi?

Bay Hulot’nun Tatili / Les Vacances de Monsieur Hulot – Jacques Tati

Ünlü komedyen ve yönetmen Tati, moderniteye direnen karakteri Bay Hulot’yu savaþ sonrasý Fransýz orta sýnýfýnýn tatil patlamasýna dahil edince Chaplinvari mizahýna, slapstick komedisine unutulmaz bir örnek verdi.

Kýzgýn Güneþ / Plein Soleil – Rene Clement

Patricia Highsmith’in Becerikli Bay Ripley romanýnýn ilk uyarlamasý. Anthony Minghella imzalý The Talented Mr. Ripley de iyi filmdir ama Alain Delon ve Maurice Ronet’nin oynadýðý Kýzgýn Güneþ’in daha yakýcý olduðunun altýný çizelim.

Arabulucu / The Go - Between  - Joseph Losey

1900 yýlý yazýnda, Ýngiliz taþrasýnda bir yazlýk malikanede iki komþu arasýndaki yasak aþka aracýlýk eden 13 yaþýnda çocuðun büyüme öyküsü… Losey imzasýna yakýþýr bir klasik.

Peccato che sia una canaglia / Alessandro Blassetti

“Ne Yazýk ki Kötü Bir Kýz” olan Sophia Loren, hýrsýzlýk çetesi olan bir aileden geliyor ve Marcello Mastroianni’nin taksisini çalmaya yelteniyor. Plajda, Ýtalya’nýn güneþi altýnda geçen bu komedi tabii ki Vittorio de Sica’nýn baþýný çektiði oyuncularýyla yakýyor.

Erken Gelen Yaz / Bakuþu, Yaz Sonu / Kohayagawa-ke no aki – Yasujiro Ozu

Japonya’nýn minimalist ustasý Japon toplumunu ve aile iliþkilerini, bireyin kendi olma çabasýný o yalýn sinemasýyla anlattýðý filmlerinde mevsimleri fon olarak incelikle kullanýr. Bu filmlerde de doðanýn zamaný insanýn yaþ dönemleriyle örtüþüyor…

Güneþ Yanýðý /Utomlyonnye solntsem , Mekanik Bir Piyano Ýçin Bitmemiþ Parça / Neokonchennaya Pyesa Diya Mechanicheskogo Piano – Nikita Mikhalkov

Rusya’da sýcak nasýl olurmuþ iþte böyle hissettirilir! Ýlk filmin önemli bir siyasi yapým, ikincisinin bir Çehov uyarlamasý oluþuyla içerikteki aðýrlýklarý bir yana insanýn doðayla daha da yakýnlaþmasýna elveren yaz mevsimini mükemmel anlatmalarý bir yana…

Av Kazasý / Summer Storm – Douglas Sirk

Melodramýn büyük ustasýndan bir Çehov uyarlamasý. Ýþin içinde aþk var, ihtiras var, imkansýzlýklar var, edebiyat var en iyisinden… Nasýl karþý konulur?

Cehennem Sýcaðýnda / The Long Hot Summer - Martin Ritt

Paul Newman gibi bir iþçi, mevsimlik çalýþmak için geldiði çiftlikte cazibesine kapýlmayanlarý kýskançlýktan çatlatýr mý çatlatýr!

Summertime / David Lean

Büyük yapýmlarýn yaný sýra romantizmin de üstadý olan Lean, Amerikalý Katherine Hepburn’ün Ýtalya’daki yaz tatilinde Rossano Brazzi’ye tutulmasýný anlatýyor.

Kumun Altýnda / Sous le Sable, Havuz / Swimming Pool – François Ozon

Sýcaðý, kýyýlarý seven bir yönetmen de Fransýzlarýn genç ustasý Ozon. Kocasýnýn kaybýnýn üstesinden gelemeyen Charlotte Rampling’in kumsaldaki günlerini hüzünle, bir yazar ve kýzýnýn dahil olduðu aþk üçgenini de havuzlu bir tatil evindeki gerilimle anlatýyor.

Havuz / La Piscine – Jacques Deray

Fransýzlar havuzlu villa buldu mu aþk üçgeninden ve bunun yol açabileceði gerilimden kaçmýyor anlaþýlar! Alain Delon ve Romy Schneider’in performanslarý ve güzellikleriyle unutulmayan bir Fransýz polisiyesi.

Our Beloved Month of August / Miguel Gomes  

Portekizli yönetmen onu üne kavuþturan Tabu’dan önce çektiði bu filmde ülkenin ortasýndaki festival gibi tatil ortamýný, þarkýlarý, kamp ateþlerini, av partilerini ve tabii bunlarý yapan insanlarý keyifle anlatýyor.

Aþk Yazým / My Summer of Love - Pawel Pawlikowski

Farklý çevrelerden gelen ve farklý karakterlere sahip Natali Press ile Emily Blunt’ýn bir yaz tatilinde geliþen sýra dýþý dostluðunu Polonya’nýn ünlü yönetmeni sýcak ayrýntýlarýyla aktarýyor.

Aðustos’ta Rapsodi / Hachi-gatsu no kyôshikyoku - Akira Kurosawa

Dört torunu yaz tatilini geçirmek için yanýna gelen büyükanne, Nagazaki’ye bir tepeden bakan evinde onlara atom bombasý felaketini nasýl atlattýklarýný anlatýr… Japon sinemasýnýn “imparator”undan gözyaþlarýnýzý tutamayacaðýnýz bir anma filmi…

Günaydýn Hüzün / Bonjour Tristesse - Otto Preminger

Françoise Sagan’ýn ünlü romanýnýn usta yönetmen imzalý uyarlamasý, babasýyla Fransýz Rivierasýnda geçirdiði tatile üvey anne adayýnýn katýlmasýyla özgürlüðü elinden gidecek diye endiþelenen þýmarýk ergenin hayatý, beklenmedik bir trajediyle sarsýlýr.

Sevgili Günlüðüm / Caro Diario - Nanni Moretti

Ýtalyan yönetmen üç epizottan oluþan filmde önce yazýn boþalan Roma sokaklarýnda vespasýyla dolaþýyor, sonra gözde tatil adalarýný arkadaþýyla geziyor. Entelektüel arkadaþýnýn feribotlarda izlediði Brezilya dizisine müptela olmasýndan çocuklu ailelerle konuþmanýn imkansýzlýðýna dek bir kahkaha fýrtýnasý!

Cennetin Rengi / Rang e khoda – Majid Majidi

Ýranlý ustadan yatýlý okula gönderilen kör çocuðun ailesine kavuþtuðu yaz tatilinde yaþadýklarý ve babasýnýn ondan utanýp ihtiyaç duyduðu sevgiyi gösterememesi üzerine insaný yüreðinden vuran bir film.

Taking Woodstock / Ang Lee

Efsanevi Woodstock festivali sýrasýnda ailesinin otelini hippilere açan yeni yetme hayatýnýn tatilini geçirmez mi!

Þöhrete Bir Adým / Almost Famous – Cameron Crowe

Rolling Stone dergisine bir makale hazýrlamak için bir müzik grubuyla birlikte turneye çýkan liseli kendini cennette bulur…

Doðruyu Seç / Do the right thing - Spike Lee

New York sokaklarý cayýr cayýr yanarken yangýn musluðunu açýp serinleyen Afrikalý – Amerikalý çocuklarýn manzarasý gözlerimizin önünden gitmez… Ama bu filmin esas meselesi elbette ýrkçýlýk ve adý gibi doðruyu yapmak.

Onbeþaðustos / Dekapentavaugoustos - Konstantinos Yanaris

Tatile çýkanlarýn çekmecelerini karýþtýrýnca kirli çamaþýrlar ortaya dökülmez mi? Bazý sýrlar da yýkanýlýp býrakýlmýyor geride… Yunanlý kült yönetmenden saklý kalanlar üzerine bir yaz macerasý.

Yaz Tatili / Summer Holiday – Peter Yates

Bir zamanlarýn ünlü þarkýcýsý Cliff Richard, iki katlý Londra otobüsünü otele çevirip Avrupa turu atan dört tamirciden biri! Neþeli bir macerayý konu alan bir altmýþlar müzikali.

Çalýnan Güzellik / Stealing Beauty - Bernardo Bertolucci

Sinemanýn büyük ustasý Toscana’da bir villaya tatile gelen, güzelliðiyle herkesi cezbeden genç kýzýn büyüme sancýlarýný, aile sorunlarýný ve ilk iliþkisini yine tabularý yýkarak anlatýyor.

Peki ya Bob? / What About Bob – Frank Oz

Takýntýlý hastasý psikiyatrýnýn peþini ailesiyle çýktýðý tatilde de býrakmaz! Richard Dreyfuss ve Bill Murray’den tatil nasýl zehrolur komedisi!

Mezun / The Graduate - Mike Nichols

Dustin Hoffman’ýn liseden yeni mezun olmuþ halini ve o dillere destan Mrs. Robinson ve kýzýyla iliþkisini yaþadýðý son yaz tatilini, gerçek dünyaya giriþini izlemeyen yoktur herhalde…

Umut ve Zafer / Hope and Glory - John Boorman

Londra bombalandýðý için taþraya gönderilen bir çocuðun gözünden savaþ ve yetiþkinlerin hali… Hiç ummayacaðýnýz bir mutlu son da var!

Ananý da / Y Tu Mama Tambien -  Alfonso Cuaron

Adý küfür gibi duruyor ama tam olarak öyle deðil! Ýki yeni yetmenin yetiþkin bir kadýnla geçirdiði yaz tatili herkese göre deðil ama ilginç ve eðlenceli bir film…

Vicky Cristina Barcelona / Woody Allen

Scarlett Johansson, Rebecca Hall ve Javier Bardem’den oluþan aþk üçgenine bir de Penelope Cruz’u ekleyip ortalýðý karýþtýrarak, yaz tatilinde Barcelona gibi þahane bir þehirde, yiyip içip gezerken yaþadýklarýyla romantizmle dalgasýný geçerken örtülü erotizmle beslediði mizahýyle her zamanki gibi çok güldürüyor bizi.

Mr.Hobbs Takes a Vacation / Henry Coster

National Lampoon yerine bu listeye bir Amerikan klasiði daha iyi gider, dedik. James Stewart ve Maureen O'Hara’nýn aileleriyle birlikte okyanus kýyýsýnda kiraladýklarý evdeki tatilin aile bireylerinin sorunlarýyla “renklenen” hikayesi çok eðlenceli.