Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Þiþmanlýk ve ülsere balýk yaðý

Balýk yaðý þiþmanlýk ve ülser gibi saðlýk sorunlarýnýn tedavisinde yardýmcý olabilir. Günümüzde saðlýklý diyet ve besin desteði uygulamalarýnýn dikkati çeken ve tartýþýlan konularý arasýnda N-3 çoklu doymamýþ yað asitleri (omega-3) bakýmýndan zengin balýk yaðý ve probiyotikler (baðýrsaklardaki yararlý mikroorganizmalar) en önlerde yer alýyor. Özellikle son 10 yýlda yürütülen bilimsel çalýþmalar gerek omega-3 balýk yaðlarýnýn ve gerekse probiyotiklerin baðýþýklýk sisteminin desteklenmesindeki katkýsýnýn yaný sýra þiþmanlýk, þeker hastalýðý, metabolik sendrom, irite baðýrsak hastalýðý (ülseratif kolit, Crohn hastalýðý) gibi günümüzün en çok üzerinde durulan saðlýk sorunlarýnýn önlenmesi ve tedavisinde de rol oynayabildiðini gösteriyor.

ARAÞTIRMALAR NE DÝYOR?

Yeni yayýmlanan bir çalýþmanýn sonuçlarý dikkatimi çekti. Çalýþmanýn ilgimi çeken kýsmý, N-3 çoklu doymamýþ yað asitleri (omega-3; dokozahekzaenoik asit ve eikozapentaenoik asit) içeriði yüksek balýk yaðýnýn baðýrsaktaki bazý yararlý bakterilerin geliþimini düzenleyerek þiþmanlýk ve ülser tedavisinde yararlý olabileceðini gösteriyor. Bu çalýþmada 15 gün süreyle omega-3 balýk yaðý (uygulanan balýk yaðýnýn yüzde 60’ý dokozahekzaenoik asit ve eikozapentaenoik asit taþýyor) verilen farelerin dýþkýsýnda probiyotik bakterilerin deðiþimi izlenmiþ. Bu uygulama sonunda mide ülseri oluþumunda en önemli etken olan helikobakter bakterisinin miktarýnda belirgin azalma saðlandýðý, bu suretle ülser oluþumunun engellenmesi ve tedavisinde yararlý olabileceði belirtiliyor. Çalýþmada bir baþka önemli bulgu ise obez bireylerin baðýrsaðýnda baskýn olan ve þiþmanlýk geliþiminde rol oynadýðý bilinen bir bakteri olan Firmicutes’lerin de miktarýnýn omega-3 yað asidi uygulamasý ile belirgin bir þekilde azaldýðý gözlemlenmiþ.

Diðer taraftan, geçen yýl yayýmlanan baþka bir araþtýrma da, sýklýkla kullandýðýmýz omega-6 yemeklik yaðlarýnýn (ayçiçek yaðý vd.) yangýya yol açan bakterilerin (Enterobacteriaceae, Clostridium sp., filamentoz bakteriler) miktarýný artýrdýðý ancak bu bireylere omega-3 bakýmýndan zengin balýk yaðýnýn verilmesi ile baðýrsaklarda yararlý bakterilerin (Lactobacillus ve Bifidobacteria) miktarýnýn artarak yangý tepkimesinin engellenebildiði bildiriliyor.

Sonuç olarak, belirli aralýklarla omega-3 besin desteði kürü uygulanmasý saðlýðýmýz için yararlý olabilir.