Sizde kültürün tanýmý nedir?

Kültür ve Turizm Bakanlýðý 3-5 Mart tarihleri arasýnda “3. Millî Kültür Þûrasý” düzenledi. Yazýya yazarken henüz þûranýn raporu açýklanmamýþtý. Raporun tamamýný okuyup üzerine konuþmak gerek lâkin raporu hazýrlayacak heyetteki isimlere bakýnca az çok raporun mâhiyetini tahmin edebiliyorum.

Þûranýn ilk gününde, Kültür ve Turizm Bakaný Nabi Avcý’nýn yönettiði oturumlarda yapýlan konuþmalarýn haberlere yansýyanlarýný okuyabildim. Meselenin esasýna müteallik tespitleri, maalesef göremedim.

Sayýn Alev Alatlý ‘Cumhuriyet kazanýmlarýndan’ bahsedip ‘Bütünü görmek zorunda olduðumuzu’ söylemiþ. ‘Bütün’den kastý ise, konuþmasýnýn devamýndaki þu cümleler olsa gerek: “Türkiye, düz akýmla anlaþýlamaz. Hiçbir kültür, boþlukta oluþmaz ve hiçbir kültür yoktur ki dönemin hakim ruhuyla iletiþim ve etkileþim içinde olmasýn. Türkiye Cumhuriyeti'ni, dünya kültüründen ayrý bir yerde tutarak, tanýmlayamayýz."

“Kültürü konuþmaya nereden baþlasak” diye sorulsa herhalde çoðumuz kitap, sinema, tiyatro vb. kültürel icralardan bahsederiz. Medyadaki “kültür-sanat” adý altýnda hazýrlanan programlar ve sayfalar, ne yazýk ki bizi bu minvalde konuþturmaya yönlendirir. Oysaki bir þey hakkýnda konuþmaya baþlamak için ilk önce o þeyi tanýmlamak gerek. Yani, bilmek! Evet, kültür nedir? Körlerin fili tanýmlamasý gibi herkesin kendi zaviyesinden bir “Kültür” tanýmý muhakkak vardýr. Bu tanýmlarýn üzerinde de bir tanýmla Kültür: “Birçok þeyi ezberlemek deðil, birçok þey öðrenip de onlarý unuttuktan sonra insanda kalan bilgi hassasýdýr!”

Büyük Doðu-Ýbda külliyatýnda Kültür bahsi, yukarýdaki “unsurüstü mânâ” üzerinden ele alýnýr. Bu taným üzerinden Sayýn Alatlý’nýn mezkûr konuþmasýndaki ‘Cumhuriyet kazanýmlarý’na dönersek, cumhuriyet döneminde cemiyete ne öðretildi ve kalan bilgi hassasý ne? Cumhuriyet halkýna bir keyfiyet verebilmiþ midir? Yoksa, yine Sayýn Alev Alatlý’nýn konuþmasýnda bahsettiði “Dünya kültüründen ayrý durmamak” adýna mâlûm ilke ve inkýlaplarla halk maymunvarî bir hâle sokulup Batý taklitçisi mi yapýlmýþtýr?

Bin yýldýr Müslüman Anadolu halkýnýn ortak hafýzasýnda öðrenilip unutulduktan sonra kalan hassa neydi? Cumhuriyet bu hassaya sahip çýktý mý? Yoksa düþman belleyip gömmeye mi çalýþtý? ‘Cumhuriyetin kazanýmlarý’ olan ilke ve inkýlaplara ve bunlarýn uygulanmasý için yapýlan zorbalýklara bakýldýðýnda sorularýn cevap belli!.. Kazanýmdan bahis Batý taklitçiliðiyse, ki ortada baþka bir þey yok, alýn o ‘kazanýmlar’ sizin olsun! “Millî Kültür Þûrasý” gibi meselelerin en üst seviyede konuþulmasý gereken bir toplantýda birbirimizi kandýrmaya da gerek yok…

Þûra raporunu okuyup üzerine yazmaya devam ederiz. Bakalým Ak Parti bu saatten sonra izleyeceði yolla, cumhuriyetin temel prensibi olan Batý için ‘kültür insaný’ mý yetiþtirecek, yoksa kültürlü insan mý!..