Yýlbaþý gecesi evde bulunduðum diðer gecelerden farklý geçmez; ‘PTT’ takýlýrým... PTT, yani pijama, terlik, televizyon... Yeni yýla neþeyle girmek isteyenlerin ruh halini de anlarým. Aþýrýya kaçmamak ve saðlýða zararlý iþler yapmamak þartýyla hak da veririm...
Anlamadýðým tek þey, bazýlarýnýn ‘yýlbaþý’na itirazlara neden tepki verdikleridir... Hemen her gazetede, yaþý benden de ileri birileri, mutlaka çatacak bir þey bulur yýlbaþýna karþý çýkanlara...
Birileri Beyazýt Meydaný’nda þiþirme Noel Baba’yý önce pataklamýþ, sonra bir güzel sünnet etmiþ... Besbelli þaka yapmayý seven birileridir... Þiþme Santa’nýn nesini keseceksin? Hadi buldun, plastiðe býçak vurulur mu?
Þakayý ciddiye alan çýktý: Cumhuriyet’ten Bekir Coþkun... Þakacý bir yazar olarak bilinir Bekir Bey, ama þakadan pek anlamadýðý belli: “Be güzel kardeþim”diye baþlamýþ yazýsýna, “Noel ayrý... O ayýn 24’ünde Hýristiyan âlemi tarafýndan kutlanýr... Bu yýlbaþý ayrý...”
Ardýndan öðretmen tavrýna bürünmüþ: “Yýlbaþý; miladi takvimin baþý...
Daha iyisi yapýlana kadar dünyanýn en tutarlý takvimidir...
Sen de takvim yapmýþsýn ama seninki senede 10 gün kadar yürüyor...”
Gazetelerin künyesinde Milâdi takvim yanýnda bir zamanlar bu topraklarda kullanýlmýþ Hicri ve Rumi takvimlere de yer verilir. Yazýmý okuduðunuz bugün, Hicri takvime göre 2 Rabiülevvel 1435; Rumi takvime göre ise 21 Kanun-u evvel 1429...
Takvimlerin herbiri tarihi olaylarla ilgilidir; bugün bizde kullanýlan ‘Miladi takvim’ de dini bir özellik taþýr. Ýlk kez 1582’de Papa Gregorius tarafýndan belirlenmiþ bir düzene sahipti; o sebeple Batý dillerinde ‘Gregorien’ takvimi diye anýlýr... (Papa Gregorius’a göre yýlbaþý günü 25 Mart’tý, 1 Ocak diye 1752’de düzeltildi).
Cumhuriyet yazarýnýn bunlarý bilmesini beklemiyorum elbette...
Ama þunu bekliyorum: ‘Yýlbaþý kutlamalarý’ diye yapýlanlarýn yalnýz bizdeki “Be güzel kardeþim” diye hitap ettiði kiþilerce deðil, Hz. Musa ve Hz. Ýsa’nýn dinlerine mensup dindarlar tarafýndan da yadýrgandýðý, hatta þiddetle karþý çýkýldýðý gerçeðidir...
Herhalde Jerusalem Post gazetesine benim gibi o da her gün göz atýyordur. Nasýl olmuþ da yýlýn son günü orada çýkan David Newman imzalý yazýyý kaçýrmýþ, hayret... Ben-Gurion Üniversitesi’nde beþeri ve sosyal bilimler fakültesi dekaný David Newman’ýn...
David Beyde yeni yýlý evde PTT vaziyetinde karþýlayanlardanmýþ; “Benim için yeni yýl 1 Ocak’ta deðil Rosh Ashana’da baþlar” diyor... Musevi takvimine göre bugünün tarihi 2 Shevat 5774 zaten... Yazýsýndan yýlbaþý için Ýsrail’de tatil yapýlmadýðýný öðreniyoruz. “Eðer yabancý televizyon kanallarýný izlemiyorlarsa, Ýsrail’de yaþayanlar, o gecenin eðlenilerek kutlanýldýðýnýn farkýna bile varmazlar” da diyor...
Kudüs’teki pek çok otel salonlarýný yýlbaþý eðlenceleri için kiraya vermezmiþ... “Ticari sebeplerle...” dediðine göre, dindar Musevilerin boykotundan çekindiði için olacak...
Yazýda, dünyada yýlbaþý kutlamalarýnýn, 31 Aralýk günü ölen 4. Yüzyýl’da yaþamýþ Papa Sylvester’in anýsýna baþlatýlan bir âdet olduðu bilgisi de yer alýyor... Ýsrail dýþýnda yaþayan Musevi akademisyenlerin, Batý ülkelerinde yýlbaþý dolayýnda verilen uzunca tatili anavataný ziyaretle ve bilimsel toplantýlara (buna ‘Limmud’ diyorlarmýþ) katýlmakla deðerlendirdiklerini de belirtmiþ yazar...
Hadi yalnýzca iki semavi dinin (Ýslâm ve Musevilik) inananlarý yýlbaþýna ters baksa neyse, üçüncü din (Hýristiyanlýk) adýna söz söyleyebilecek durumda olanlar arasýndan da itirazlar geliyor...
Kendilerine ‘gerçek Hýristiyanlar’ diyen bir grup, Matta Ýncili’ne (28:18-20) dayanarak yanlýþ olduðu inancýyla yýlbaþýný kutlamaya boykot ilân ediyor...
Papa Gregorius’un takviminde yýlbaþý neden 25 Mart’tý, biliyor musunuz? Hz. Ýsa’nýn 25 Aralýk günü doðduðuna inanýldýðý için, anne rahmine dokuz ay önce düþtüðü varsayýmýyla...
Fazlasý Bekir Coþkun’u aþar; onun için burada kesiyorum...
