ABD ile SSCB’nin Küba’ya yerleþtirilen füzelerle baþlayan Domuzlar Körfezi krizinden daha vahim bir krizin iç yüzünü ele alýyor Hayalet. III. Dünya Savaþý’ný baþlatmasýna ramak kala bir Sovyet nükleer denizaltýsýnýn içinde yaþanan mücadele, filmde gerilim dolu sahnelerle ortaya konuyor.
Karanlýk bir gecede, bir askeri limanda baþlýyor Hayalet. Ýki yaþlý deniz subayý gizli bir görev için pazarlýk ediyor. Çevre aydýnlatmasý, parlak yüzeylerden yansýyan ýþýklar, askeri mekan, üstü kapalý konuþmalar, geçmiþe yönelik imalar kara filmvari bir ambiyans hazýrlýyor ama bu ambiyansta bir tuhaflýk var: Yýl 1968, yer SSCB, karakterler Rus ve Ukraynalý, dil Ýngilizce! Sadece dil deðil o dili kullanma ve onunla kendini ifade etme biçimi, karakterlerin hal ve tavýrlarý, jest ve mimikleri tamamen Amerikalý... Bu durumu yadýrgamamak, olayýn Sovyetler Birliði’nde Ruslar arasýnda geçtiðine ikna olmak mümkün deðil! Ed Harris ile David Duchovny’ye bakýp da onlarý birer SSCB subayý olarak hayal etmeye çalýþmak nafile!
Hayalet’i yazýp yöneten Todd Robinson, kurmacalarý kadar belgeselleriyle de tanýnan bir yönetmen. Gelin görün ki bir belgeselci titizliðiyle bile otantik bir atmosfer yaratmasý mümkün olmazdý bu filmde. Rus taklidi yaparken rahatlýklarýný ve doðallýklarýný yitirecek ünlü oyunculardan istenilen performansý alamazdý. Ýlle de bu öyküyü Amerikalý oyuncularla anlatmak isteyen bir ekibin bu tuhaflýðý göze almaktan baþka çaresi yok. Ama izleyiciyi ister istemez yabancýlaþtýrýyor. Senaryosu da yeterince güçlü deðil.
PARTÝ-ORDU-ÝSTÝHBARAT ÝLÝÞKÝLERÝ
ABD ile SSCB’nin Küba’ya yerleþtirilen füzelerle baþlayan Domuzlar Körfezi krizinden daha vahim bir krizin içyüzünü ele alýyor Hayalet. III. Dünya Savaþý’ný baþlatmasýna ramak kala bir Sovyet nükleer denizaltýsýnýn içinde yaþanan mücadeleyi, bir gerilim filmine dönüþtürüyor. Denizaltý içinde geçen ölüm kalým savaþý konulu filmlere bir yenisini ekliyor... Wolfgang Petersen’in Das Boot, John McTiernan’ýn Kýzýl Ekim/ The Huntfor Red October, Tony Scott’ýn Denizde Ýsyan / Crimson Tide, Jonathan Mostow’un U-571, Kathryn Bigelow’un K-19 Tehlikeli Saatler/ K-19 The Widowmaker filmlerinin ligine dahil oluyor.
The Abyss’ten denizaltýlara alýþýk olan Ed Harris, adý Deniz Harp Akademisi’ne verilecek kadar önemli bir amiralin oðlu. Emekliliðinden hemen önce komuta ettiði ilk denizaltýnýn son seferine gönderiliyor. Alelacele çýkýlan bu görevde mürettebata asýl komuta eden KGB’nin özel timi OSNAZ. Önce yeni geliþtirilmiþ bir teknolojiyi denedikleri sanýlýyor ama çok geçmeden niyetlerinin bozuk olduðu ortaya çýkýyor. Bu da Komutan Demi ile OSNAZ ajaný Bruni’yi, yani Harris ile Duchovny’yi karþý karþýya getiriyor. Harris’in canlandýrdýðý, travmasýný bastýrmaya çalýþan yaþlý komutaný iyi kötü bir karakter olarak betimlenmiþ ama onun zaaflarýyla oynayan sinsi ajan Duchovny banal bir kötü adam tipiyle yetiniyor. Oysa geçmiþte yollarýnýn kesiþtiði bir olayda Bruni’nin yaþadýðý -filmin bir sürprizi olan- deneyime ve bunun doðurduðu çatýþmaya biraz daha yer verilse Hayalet’i çok zenginleþtirebilirdi. Örneðin ikinci kaptan üzerinden SSCB’de parti- ordu- istihbarat iliþkilerine deðinmesi gayet ilginçti.
Hayalet, denizaltýnýn her yanýndan borular geçen iç mekanýnýn yarattýðý klostrofobiyle, denizin dibinde madeni tabuta girme duygusuyla, dar alanda gerilim ve aksiyon yaratmayla, denizin altýnda savaþ taktikleriyle ilgili. Yapým tasarýmýna, sanat yönetimine, görüntü yönetimine, ses kurgusuna ve efektlerine aðýrlýk verilmiþ ki kendimizi bir denizaltýda kapana kýsýlmýþ hissedebilelim. Bunda da büyük ölçüde tatmin edici bir sonuç almýþ. Yine de senaryo zaafý, hele Hayalet’in tamamýndan kopacak kadar yapýþ yapýþ finali gerilimi boþaltýyor, heyecaný söndürüyor.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Orijinal adý: Phantom
Yönetmen ve senarÝst: Todd Robinson
Oyuncular: Ed Harris, David Duchovny, William Fichtner, Lance Henriksen, Jason Beghe, Derek Magyar.
Tür: Gerilim
Yapým: 2013, ABD, 98 dakika.
