Helsinki’deki kahvaltıda bir araya geldiğimiz Somalilerin anlattıklarından Türkiye’nin orada sadece insani yardım yapmadığını aynı zamanda bir devlet kurmaya çalıştığını anlıyoruz.
ÇOK değil 10 yıl önce biri bana bir Türk dışişleri bakanının Finlandiya’nın başkentinde Somali diasporasının önde gelenleriyle kahvaltı edeceğini ve Finli bir sivil toplum örgütü temsilcisinin ona Somali’de yaptıkları için teşekkür edeceğini söyleseydi herhalde keşke derdim.
Bırakın Türkiye’nin Afrika’nın en problemli ülkelerinde böylesine rol oynamasını bir yana, 10 yıl önce Finlandiya ile Türkiye’nin çatışma çözümünde ortak hareket etmelerini beklemek de hayaldi. Türkiye artan ekonomik gücü, vizyonu ve siyasi ağırlığıyla bugün dünyanın ciddiye alınan ülkelerinden biri haline geldi.
Bunu gittiğiniz yerde, okuduğunuz kitapta, katıldığınız toplantıda görüyorsunuz. Özellikle de Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile bir yerlere giderseniz çok daha iyi hissediyorsunuz. Çarşamba günü Paasikivi Cemiyeti tarafından Helsinki Belediye Sarayı’nda düzenlenen toplantıda “AB’ye yalvarmayacağız” dediğinde Finlilerden gelen alkışlardan anlıyorsunuz.
***
Perşembe günü Üsküp’te bu kez de Türk diasporası ile konuşurken aldığı tepkilerden, davetlerden, teşekkürlerden fark ediyorsunuz. Herhangi bir şekilde, herhangi bir yerde Suriye konusu açıldığında Türkiye’nin söz sahibi olduğu ortaya çıkıyor. Retoriğinin altını doldurduğu belli oluyor. Ama itiraf etmeliyim ki bunların hiçbiri insanı Somali’de yapılanlar kadar şaşırtmıyor.
Helsinki Hilton’a bitişik Devlet Konukevi’nin kahvaltı salonunda Somalilileri dinlerken Türkiye’nin orada sadece bir insani yardım operasyonu gerçekleşmediğini, devlet kurmaya da çalıştığını, çatışan gruplar arasında arabuluculuk yaptığını öğreniyorsunuz.
Çoğumuz farkında değildir ama Türkiye orada hastane yapımından ve döşenmesinden devlet kurumlarının binalarının inşaatına kadar pek çok projeyi gerçekleştiriyor. Ekonominin canlanması için insanlara keçi dağıtıyor. Okullara bilgisayar laboratuvarları kuruyor. Hapishanelerini insani hale getirmek için çalışıyor. Polisini eğitiyor.
Mogadişu havaalanına THY uçağının inmesi bile başlı başına bir proje. Pistin rehabilitasyonundan çevre güvenliğinin sağlanmasına kadar her şey Türkiye tarafından yapılmış. Güvenlik ekiplerinin oturabileceği yer dahi Türkiye’nin bu ülkeye hediyesi.
Kısacası Türkiye Somali’de sil baştan devlet kuruyor. Bunu Finliler biliyor, bütün dünya biliyor. Ama biz bilmiyoruz. Bilsek de önemsemiyoruz. Orada ne işimiz var deyip geçiştiriyoruz. Oysa orada çok işimiz var ve oradaki işimiz karşımıza Helsinki’de çıkıyor.
Kahvaltı ettiğimiz Somalililer Türkiye’ye sadece Somali için değil Myanmar için de Finli yetkililerin önünde teşekkür ediyor. Türkiye kahvaltı masasında küreselleşen dünyanın küresel bir aktörü olarak oturuyor. Suriye’den Filistin’e, Somali’den Afganistan’a kadar söyleyecek sözü olan bir devlet diye algılanıyor.
SOMALİ’DEKİ TÜRKİYE
Çarşamba günü Helsinki’de Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile konuşan Somali diasporası Türkiye’ye yaptıkları için teşekkür ediyor. Aileleri ile Mogadişu’ya gittiklerini gördüklerinde ülkelerine bakışlarının değiştiğini anlatıyorlar. Onlar gittiğine göre biz de gidebiliriz diye düşündüklerini söylüyorlar. Türkiye’nin bu ülkenin geleceğine katkısı gerçekten çarpıcı. Dışişleri Bakanlığı tarafından derlenen bilgilerin kısa bir özetini aşağıda bulabilirsiniz. Ancak bunlar sadece tamamlanmış işler. İhalesi yapılmış ve üstünde çalışılan projeler bu listeye dahil değil. Şehir içi yolların yapımından hükümet ve belediye binalarına kadar pek çok şeyin sorumluluğu Türkiye’de.
Yüzlerce bilgisayar alınmış dağıtılmayı bekliyor. Sahil güvenlik botları, polis üniformaları hazırlanıyor. En az 500 polise daha eğitim verilmesi planlanıyor. Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası için Türkiye’den uzman görevlendirilmesi düşünülüyor. Türk sivil toplum örgütleri de sahada. Görünen o ki sıra artık düşünce kuruluşlarına ve üniversitelere gelmiş.
Tamamlanmış Projeler:
1. 150 bin dolarlık Galkayo Hastanesi Acil Bölümü Rehabilitasyon Projesi.
2. 240 bin dolarlık Galkayo Mesleki Eğitim Merkezi ve Gençlik Spor Merkezi Projesi.
3. 105 bin dolarlık Galkayo Yetimhanesi Bilgisayar ve Tefrişat Projesi.
4. 40 bin dolarlık Galkayo Hapishanesi Havalandırma Avlusu Rehabilitasyonu Projesi.
5. 280 bin dolarlık Tevekkül Kampı’nda 2 su kuyusu ve 4 Duksi Yapımı Projesi.
6. 70 bin dolarlık Tevekkül Kampı’nda Universal Islamic Cultural Trust İşbirliğinde Keçi Dağıtımı Projesi.
7. 80 bin dolarlık Bilgisayar Sınıfı ve Tefrişat Projesi.
8. 6 bin dolarlık Galkayo Bölgesel Sağlık İdaresi Donanım Destek Projesi.
9. 70 bin dolarlık Hargesia Bölgesel Eğitim İdaresi Projesi.
10. 70 bin dolarlık Barbera Hastanesi Tadilat Projesi.
11. 80 bin dolarlık Barbera Eğitim Merkezi Tadilat bakım Onarım ve Tefrişat Projesi.
12. DSİ tarafından yapılan pek çok çalışma.
13. Mogadişu havaalanının 9 kilometrelik duvar ve telle çevrilmesi dahil olmak üzere hizmete hazır hale getirilmesi. Uçak enkazşarnın toplanması.
14. 450 öğrenci için burs ve Türkiye’ye intikallerinin sağlanması.
15. Mogadişhu Büyükelçiliği tarafından seçiler 60 polis adayının Türkiye’de eğitimi.
Somali’deki Kurumlar:
Mogadişu Büyükelçiliği, TİKA, Kızılay, Diyanet Vakfı ve Diyanet İşleri Başkanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Devlet Su İşleri, Devlet Hava Meydanları, Sağlık Bakanlığı, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Anadolu Ajansı, Yardımeli, IGMG Hasane Derneği, Beşir Derneği, Cansuyu, Deniz Feneri, İhlas Vakfı, Afrika Kardeşlik ve Yardımlaşma Derneği (AFKAD), İSRA Derneği, IHH Türkiye, İHH Avrupa, Kimse Yok mu, Nile Organization, Sadaka Taşı, Yeryüzü Doktorları, Ege Sağlık Dernekleri Federasyonu (ESAFED), AİD (Uluslararası Doktorlar Birliği), Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı.
