Yanlýþ sosyal medya kullanýmýnýn aileye iki büyük olumsuz etkisi var. Birincisi, aile üyeleri ve özelde eþler arasýnda etkileþimin azalmasý; ikincisi ise, sosyal medya iliþkileri nedeniyle birbirlerine karþý sýrlarýn, anlatamadýklarý meselelerin, gizledikleri þeylerin oluþmasý ve dolayýsýyla aralarýndaki güvenin bozulmasý.
Ýlk risk, akýllý cep telefonlarý içinden sanal ama renkli bir dünyaya yoðunlaþýrken, aile üyelerinden zihnen uzaklaþmayý gösterirken; ikinci risk, sanal iliþkilerin / aldatmalarýn oluþumunu gösteriyor. Birinci riski önceki yazýmda anlatmýþtým. Bugün de ikinci risk üzerine yoðunlaþacaðým.
Sosyal medya iliþkileri eþ iliþkileri için tehdit
Sosyal medya mesafeleri kýsaltýp, normalde gündelik hayatta etkileþim içinde olamayacaðýmýz, karþýlaþamayacaðýmýz insanlarla bir baðlantý içinde olmayý mümkün kýlýyor. Türkiye’nin veya dünyanýn bir ucundaki kiþi ile baðlantý halinde olunabiliyor. Bu durum bir takým imkanlar oluþturduðu gibi, bir takým riskler de içeriyor.
Sanal alemden duygusal bað geliþtirmek mümkün
Sanal alem içinde yakýn baðlantýlý olmak insan duygularýný harekete geçirebiliyor. Gerçek hayatta birbirini görmeyen kiþiler, sosyal medya aracýlýðýyla “Ýliþki” yaþar hale gelebiliyorlar. Ýnsanlar hiç yüz yüze görmediði, dokunamadýðý kiþilere baðlanabiliyor. Bu durum aileler ve eþler için yeni risk faktörleri oluþturuyor. Eþ terapilerine baþvurma nedenlerinden biri de, internet ortamýnda kurulan iliþkiler sonrasýnda oluyor.
Facebook’tan uzak diyarlardan sevgili bulan adamýn öyküsü
Ahmet Bey, 50’li yaþlarda, 25 yýllýk evli. Çocuklarý var. Biraz içe dönük bir insan olarak biliniyor. Ýþinde gücünde, muhafazakar bir insan. Aile içinde ve sosyal çevresinde iyi bir insan olarak biliniyor. Eþinin ona ilgisiz olduðunu düþünüyor. “Eþim biraz eleþtirisel ve kendini üstte görme eðiliminde” diyor. Yalnýzlýk ruh hali içinde iken Facebook’dan yurt dýþýndan biriyle haberleþmeye baþlamýþ. Konuþmalar ona iyi gelmiþ. “Kendimi kýymetli, fikirleri önemsenen biri olarak hissettim” diyor. Zamanla konuþmalara sevgi cümleleri girmeye baþlamýþ, ama onunla gerçek hayatta hiç yan yana gelmemiþler. Eþi Ayþe Haným bu yazýþmalarý görünce çýlgýna dönmüþ. 25 yýllýk iliþkileri krize girmiþ. (Vakalarda örnek verdiðim kiþiler gerçek kiþiler deðildir. Erkeklerin hepsi Ahmet, kadýnlarýn hepsi Ayþe olarak adlandýrýlýr)
Aile içi sosyal medya kullaným kýlavuzu oluþturmak
Sosyal medya artýk hayatýmýzýn bir parçasý. Onun içine girmeden yaþamak mümkün olsa bile, çoðumuz için sosyal medya kullanýmý kaçýnýlmaz. O zaman sosyal medya kullanýmýndan vaz geçmeyecekler için, “Sosyal medya kullaným kýlavuzu” oluþturmakta fayda olabilir.
Benim önerim, aile üyelerinin kendi aralarýnda bir “Sosyal medya kullaným kýlavuzu” oluþturmalarý þeklinde. Aile üyeleri bir araya gelip, evde sosyal medya kullanýmýnýn þeklini gözden geçirip, bu durumun aile hayatlarýna nasýl etkidiði üzerine konuþup, bir usul üzerinde anlaþabilirler. Ýleri bir adým olarak da, bu uzlaþmayý, yazýlý bir metne döküp, evde herkesin göreceði bir yere asabilirler.
Aile içi sosyal medya kullaným kýlavuzu için öneriler
Ailenizin sosyal medya kullaným kýlavuzu için ben üç öneride bulunabilirim. Siz listeyi geliþtirebilirsiniz. Üç önerim þöyle:
1- Ailenin bir arada olduðu beraber yemek yiyip, çay içtiði zamanlarda cep telefonlarý gözden ýrak bir yerlerde býrakýlabilir.
2- “Birbirimize açýkça söyleyemeyeceðimiz þeyleri sanal ortamda yapmak yok” ilkesi kýlavuza yazýlabilir. Aile üyelerinin ve eþlerin arasýnda birbirinden gizlenecek “Sýr” oluþturmak, aile ve eþ olmaya aykýrýdýr.
Sosyal medya hesaplarýnýn þifreleri eþler arasýnda ve 18 yaþ altýndaki çocuklarla anne-baba arasýnda bilinir hale getirilebilir. Ama ayný zamanda birbirlerinin hesaplarýný kontrol etmenin de iyi fikir olmadýðý söylenebilir. “Þeffaflýk” iyi ama “Meraklý izleme” kötüdür.
