Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Sporculara performans artýrýcý bir enerji kaynaðý: Arý poleni

Çin’de yapýlan bir araþtýrmada, her gün 15 gram arý poleni yiyen sporcularýn kalp iþlevleri, kas gücü ve dayanýklýlýklarýnýn arttýðý tespit edildi. Arý poleni, sporcularýn kilo kontrolünde de etkili oldu.

Arý poleninin protein, vitamin ve demir içeriðinin diðer besin ve vücut geliþtirici ürünlerden daha zengin olduðu ve bu bakýmdan sporcular için emsalsiz bir enerji desteði olduðu, saðlayacaðý güç artýþýnýn yaný sýra kas kütlesi geliþimini artýrabileceði bildiriliyor. Arý poleninin ayrýca egzersizlerde sporcunun iyileþme süresini kýsaltacaðý, yaðlarýn ve kalorinin yanma oranýný artýrarak kilo kontrolüne yardýmcý olabileceði ifade ediliyor.

Yapýlan bir çalýþmada arý poleninin maraton gibi “dayanýklýlýk sporcularýnda” maksimum oksijen tüketimi ve kan parametreleri (kolesterol, glikoz, trigliserit, HDL- ve LDL-kolesterol, total protein) üzerindeki etkileri incelenmiþtir. 21-26 yaþlarýnda 12 gönüllü sporcudan geliþigüzel seçilen bir kýsmýna, aç karnýna, 15 gram arý poleni kapsülü, bir kýsmýna ise boþ kapsül (plasebo) verilmiþ. Beþ saat sonra deneklerden alýnan kan örneklerinde biyokimyasal analizler ve sporcularda bazý performans testleri uygulanmýþ. Sonuç olarak tek sefer arý poleni uygulamasý ile kan parametrelerinde belirgin bir deðiþim gözlenmemesine raðmen, arý poleni verilen grupta sporcularýn maksimum oksijen tüketimi ve 12 dakika “koþ-yürü” testinde kat edilen mesafe deðerlerinin belirgin bir þekilde arttýðý tespit edilmiþ. Tek sefer arý poleni uygulanmasý ile saðlanan bu performans artýþýnýn daha uzun süre uygulamalarda performansa ne þekilde yansýyacaðý ise bazý araþtýrmalar ile ortaya konulmuþtur. Çin’de yürütülen iki çalýþmadan birinde 50 gönüllü sporcuya 4 ay süre ile arý poleni (15 gram) veya etkisiz ürün (plasebo) uygulanmýþ. Gönüllülerde baþlangýçta ve her ay yapýlan deðerlendirmeler ile geliþmeler izlenmiþ. Sonuç olarak arý poleni uygulamasýnýn kalp iþlevlerini, kas gücünü ve dayanýklýlýðý artýrdýðý gözlemlenmiþ.

YORULMA SÜRESÝ DE UZADI

Bir baþka çalýþma ise fareler üzerinde yürütülmüþ. Ýki yüz yetmiþ dokuz fareye 3 ay süre ile deðiþen dozlarda arý poleni ya da plasebo (boþ ilaç) verilmiþ ve performans deðerlendirmesi testi uygulanmýþ. Bu amaçla fareler içi su dolu bir havuz içerisinde bir direðe týrmanmalarý için 1 saat býrakýlmýþ, ardýndan yorgunluktan bitkin hale gelinceye kadar suyun içinde yüzdürülmüþ. Yapýlan deðerlendirmede yüksek miktarda arý poleni uygulanan farelerde kas gücünün arttýðý, yorulmadan yüzme süresinin uzadýðý, vücut aðýrlýðýnda herhangi bir artýþa yol açmadýðý bildiriliyor.

GÜNDE EN AZ 15 GRAM ALIN

Mevcut çalýþmalar arý poleninin sporcularda saðladýðý performans artýþýnýn arý poleni miktarý ve uygulama süresi ile yakýn iliþkili olabileceðini gösteriyor. Nitekim yaþlarý 21-35 arasýnda beþ sporcuya düþük miktarda (2.7 gram) uygulandýðýnda sporcunun egzersiz performansý üzerinde belirgin bir etkisi gözlemlenmemiþtir. Bu bakýmdan beklenen etkinin saðlanabilmesi için arý poleninin günde en az 15 gram olmak üzere birkaç ay süreyle kullanýlmasý tercih edilmelidir.

ALERJÝSÝ OLANLAR DÝKKAT

Tabii dikkat edilmesi gereken husus polen alerjisi olan kiþilerde söz konusu olabilecek riskler. Aslýnda araþtýrmalar gerçek arý poleninin çiçek poleninden farklý olarak alerjilere karþý etkili olduðunu gösteriyor. Bu bakýmdan kullanýlacak ürünün gerçek ve güvenli olmasý son derece önemli. Bir önlem olarak uygulamaya çok ufak miktarlarla baþlayarak zaman içerisinde yavaþ yavaþ artýrýlmasý önerilebilir.