Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Sporculara performans artırıcı bir enerji kaynağı: Arı poleni

Çin’de yapılan bir araştırmada, her gün 15 gram arı poleni yiyen sporcuların kalp işlevleri, kas gücü ve dayanıklılıklarının arttığı tespit edildi. Arı poleni, sporcuların kilo kontrolünde de etkili oldu.

Arı poleninin protein, vitamin ve demir içeriğinin diğer besin ve vücut geliştirici ürünlerden daha zengin olduğu ve bu bakımdan sporcular için emsalsiz bir enerji desteği olduğu, sağlayacağı güç artışının yanı sıra kas kütlesi gelişimini artırabileceği bildiriliyor. Arı poleninin ayrıca egzersizlerde sporcunun iyileşme süresini kısaltacağı, yağların ve kalorinin yanma oranını artırarak kilo kontrolüne yardımcı olabileceği ifade ediliyor.

Yapılan bir çalışmada arı poleninin maraton gibi “dayanıklılık sporcularında” maksimum oksijen tüketimi ve kan parametreleri (kolesterol, glikoz, trigliserit, HDL- ve LDL-kolesterol, total protein) üzerindeki etkileri incelenmiştir. 21-26 yaşlarında 12 gönüllü sporcudan gelişigüzel seçilen bir kısmına, aç karnına, 15 gram arı poleni kapsülü, bir kısmına ise boş kapsül (plasebo) verilmiş. Beş saat sonra deneklerden alınan kan örneklerinde biyokimyasal analizler ve sporcularda bazı performans testleri uygulanmış. Sonuç olarak tek sefer arı poleni uygulaması ile kan parametrelerinde belirgin bir değişim gözlenmemesine rağmen, arı poleni verilen grupta sporcuların maksimum oksijen tüketimi ve 12 dakika “koş-yürü” testinde kat edilen mesafe değerlerinin belirgin bir şekilde arttığı tespit edilmiş. Tek sefer arı poleni uygulanması ile sağlanan bu performans artışının daha uzun süre uygulamalarda performansa ne şekilde yansıyacağı ise bazı araştırmalar ile ortaya konulmuştur. Çin’de yürütülen iki çalışmadan birinde 50 gönüllü sporcuya 4 ay süre ile arı poleni (15 gram) veya etkisiz ürün (plasebo) uygulanmış. Gönüllülerde başlangıçta ve her ay yapılan değerlendirmeler ile gelişmeler izlenmiş. Sonuç olarak arı poleni uygulamasının kalp işlevlerini, kas gücünü ve dayanıklılığı artırdığı gözlemlenmiş.

YORULMA SÜRESİ DE UZADI

Bir başka çalışma ise fareler üzerinde yürütülmüş. İki yüz yetmiş dokuz fareye 3 ay süre ile değişen dozlarda arı poleni ya da plasebo (boş ilaç) verilmiş ve performans değerlendirmesi testi uygulanmış. Bu amaçla fareler içi su dolu bir havuz içerisinde bir direğe tırmanmaları için 1 saat bırakılmış, ardından yorgunluktan bitkin hale gelinceye kadar suyun içinde yüzdürülmüş. Yapılan değerlendirmede yüksek miktarda arı poleni uygulanan farelerde kas gücünün arttığı, yorulmadan yüzme süresinin uzadığı, vücut ağırlığında herhangi bir artışa yol açmadığı bildiriliyor.

GÜNDE EN AZ 15 GRAM ALIN

Mevcut çalışmalar arı poleninin sporcularda sağladığı performans artışının arı poleni miktarı ve uygulama süresi ile yakın ilişkili olabileceğini gösteriyor. Nitekim yaşları 21-35 arasında beş sporcuya düşük miktarda (2.7 gram) uygulandığında sporcunun egzersiz performansı üzerinde belirgin bir etkisi gözlemlenmemiştir. Bu bakımdan beklenen etkinin sağlanabilmesi için arı poleninin günde en az 15 gram olmak üzere birkaç ay süreyle kullanılması tercih edilmelidir.

ALERJİSİ OLANLAR DİKKAT

Tabii dikkat edilmesi gereken husus polen alerjisi olan kişilerde söz konusu olabilecek riskler. Aslında araştırmalar gerçek arı poleninin çiçek poleninden farklı olarak alerjilere karşı etkili olduğunu gösteriyor. Bu bakımdan kullanılacak ürünün gerçek ve güvenli olması son derece önemli. Bir önlem olarak uygulamaya çok ufak miktarlarla başlayarak zaman içerisinde yavaş yavaş artırılması önerilebilir.