Staj döneminin gelmesiyle birlikte birçok iþletmede üniversite öðrencilerinin staj/çalýþma dönemi baþlayacaktýr. Bu kapsamda staj yapmak için baþvuran üniversite öðrencilerini SGK uygulamalarý yönünden (Sigortalý Yapýlýp Yapýlmayacaklarý Konusunda) 3 farklý kapsamda deðerlendirmek gerekmektedir.
1- Yükseköðrenimleri sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan üniversite öðrencileri,
2- Yükseköðrenimleri sýrasýnda okul tarafýndan staj yapmasý uygun görülen üniversite öðrencileri,
3- Staj zorunluluðu olmayan, yüksekokul tarafýndan staj yaptýrýlmayan ancak iþverenlerce bulunup çalýþtýrýlan üniversite öðrenciler.
Zorunlu staj þartý bulunanlar yanýnda okul tarafýndan staj yapmasý uygun görülen öðrenciler de staja baþladýklarý tarih itibariyle sigortalý sayýlmakta ve SGK primleri okul tarafýndan ödenmektedir. Bu sadece staj süresini kapsamaktadýr.
Staj süresinin aþýlmasý halinde ne olur?
Staj süresinin uzamasý nedeni ile belirlenen staj süresinin aþýlmasý durumunda stajyer ile iþveren arasýndaki iliþki staj iliþkisinden çýkýp çalýþma iliþkisine dönüþeceðinden, stajdan söz edilmesi mümkün olmayacak, üniversite öðrencisi normal çalýþan gibi deðerlendirilerek tüm sigorta kollarýna tabi olacaktýr. Bu durumda söz konusu Üniversite öðrencisinin okul tarafýndan sigorta primleri ödenmeyeceðinden kendisine ödenen ücretten tüm vergi ve SGK kesintilerinin normal bir çalýþan gibi yapýlmasý gerekecektir. Yani, okul tarafýndan belirlenmiþ olan staj süresinin kesinlikle aþýlmamasý gerekmektedir.
Staj zorunluluðu yoksa ne olacak?
Staj zorunluluðu olmayan, Yükseköðretim okulu tarafýndan staj yaptýrýlmayan öðrenciler stajyer kapsamýnda deðildir. Yani, iþverence bulunarak çalýþtýrýlan veya okullarýnýn haberi olmadan öðrencilerin baþvurusu ile yaptýrýlan stajlarda/çalýþmalarda, üniversite öðrencilerinin adlarý stajyer de olsa, Sosyal Güvenlik Kurumu açýsýndan stajyer olarak kabul edilmeleri mümkün olmayacaktýr. Ýþyerinde bu gibi stajyerler normal çalýþanlar gibi ücret ve sigorta primlerinin iþveren tarafýndan ödenmesi ve ödenen ücretten hem vergi, hem de sigorta priminin kesilmesi gerekmektedir .
Dolayýsýyla stajyer olarak iþe alýnan kiþilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna 5510 sayýlý Kanunun 5. maddesi kapsamýnda okullarý tarafýndan bildirilip bildirilmediði mutlaka araþtýrýlmalý ve okullarý tarafýndan bildirimi yapýlmayan üniversite öðrencilerinin tüm sigorta kollarý primine tabi tutularak 01 Belge türü ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde kayýt dýþý iþçi çalýþtýrma durumuna düþülecek ve kayýt dýþý iþçi çalýþtýrmanýn yaptýrýmlarý ile karþýlaþýlacaktýr.
Stajyerlerin sigortalýlýðý ve ücreti
Staja tabi tutulan öðrencilerden okuduklarý eðitim kurumunda zorunlu staj þartý bulunanlar yanýnda okul tarafýndan staj yapmasý uygun görülen öðrenciler de staja baþladýklarý tarih itibariyle 5510 sayýlý Kanunun 5/b maddesi kapsamýnda sigortalý sayýlýr ve SGK primleri okullarý tarafýndan yatýrýlýr. Yani stajda öðrenci adýna yatýrýlan primler, emeklilik için sayýlmamaktadýr. 3308 sayýlý kanun kapsamýnda kabul edilen mesleki ve teknik eðitim yapan yükseköðretim kurumlarýnýn listesi YÖK tarafýndan yayýnlanmýþtýr. Bu yayýnlanan listede yer alan mesleki ve teknik eðitim yapan yükseköðretim kurumlarýnýn öðrencilerinin iþletmelerde staj yapmasý durumunda ücrette ödenmesi gerekecektir. Bu listede yer almayan okullarýn öðrencilerine staj süresince ücret ödenme zorunluluðu yoktur. Ücret ödeme zorunluluðu mesleki ve teknik okul öðrencileri için geçerlidir.
Yirmi ve üzerinde personel çalýþtýran iþyerlerinde 2016 yýlý içim 353,24 TL, yirmiden az personel çalýþtýran iþyerlerinde 2016 yýlý içim 176,62 TL’den az olmamak üzere ücret ödenmesi gerekmektedir.
Staj sigortasý emekliliði etkiler mi?
Meslek Lisesi Veya Mesleki Ve Teknik Eðitim Yapan Yükseköðretim Kurumlarý kapsamýnda yapýlan staj süresince iþ kazasý ve meslek hastalýðý ile genel saðlýk sigortasý primleri ödenmekte ve emeklilikle ilgili primler ödenmemektedir. Meslek lisesinde öðrenim görülen okullar tarafýndan yapýlan staj sigortasý, SGK iþe baþlama tarihi olarak kabul edilemeyeceði gibi, SGK prim gün sayýsý olarak da dikkate alýnmamaktadýr.
