Sürekli yapılan diyetler, verilemeyen fazla kilolar ve yeme krizleri, geceleri aşırı acıkmak... Bunları arada sırada yaşıyor olsanız da altından psikolojik bir rahatsızlık çıkabilir.
Zayıflayamayanve sürekli diyet girişimlerinde başarısız olanların temelinde bazı psikolojik rahatsızlıkların olduğunu söyleyebilirim. Stres ve depresyon fazla kiloluluğa ve aşırı atıştırmaya neden olmakta hatta bu hastaların az da olsa bir kısmında tıkanırcasına yeme krizleri ve gece atıştırmaları fazla görülmektedir. Psikososyal bazı olaylar da fazla kiloluluğa zemin hazırlar. Zayıflamayı takıntı yapan bazı kadınlar, uzun süre yemek yememe döneminden sonra, aşırı yeme dönemine girerler. Böylece daha fazla kilo alırlar. Bazıları ise üzüntülü ve sıkıntılı durumu gidermek için aşırı yemek yer ve sonunda kilo alırlar.
Gece yeme sendromu:
Bir günde yenen gıdaların en azından %25-50’sini akşam yemeği ile ertesi sabah arasında geçen sürede yenmesi durumudur. Gece yeme durumu sıklıkla stresli kişilerde görülür ve fazla kiloluluğa neden olur. Fazla kilolu kişilerin önemli bir kısmında gece yeme durumu vardır. Gece yeme sendromu olan kişilerde stres hormonu dediğimiz kortizol hormonu ve beyinden salgılanan CRH hormonunun salgılanmasında ve strese verdikleri cevapta anormallik vardır. Gece yemelerinin altında uyku bozuklukları veya uykuda nefes durması gibi hastalıklar olabilir. Bu nedenle gece atıştıran ve uykudan uyanıp buzdolabına koşan kişilerde uyku apnesi hastalığı olup olmadığı araştırılmalıdır.
Tıkanırcasına Yemek Yeme
Tıkanırcasına yemek yeme (Binge eating) bir psikiyatrik hastalıktır. Kontrol edilemeyen aşırı yemek yeme nöbetleri vardır. Fazla kiloluların %1.3-30.1’inde tıkanırcasına yemek yeme durumu vardır. Bu kişilerde depresyon belirtileri vardır ve yeme nöbetlerinin iki özelliği vardır:
- Belirli bir zaman içinde (örneğin 2 saat içinde) başka kişilere nazaran aynı şartlarda daha çok yemek yeme.
- Bu nöbetler sırasında aşırı yemek yemeyi kontrol edememek.
Bu hastalar aşırı yeme durumundan sıkıntı duyarlar ve pişman olurlar. Hastalığının teşhisi için, kişinin haftada en az iki kez yeme nöbeti yaşaması ve bunu en az altı ay sürdürmesi gerekir. Çoğu kişi tedavi olmadan düzelebilirse de bu kişilerinde aşırı kilo alma gözlenir.
