Bazý þeyleri çözemezsiniz.
Zamaný gelmediði için sorun olarak görülmez ve bazý þeylerin çözülmesi istenmez. Oysa zaman ilerler ve çözümsüzlük kapýya dayandýðýnda ise çözüm þifresi aranýr durur.
Her bilim dalýnýn uzmanlýðý, sorunlarýn ortaya çýktýðý zamaný deðil sorunlarýn baþladýðý zamaný önemser. Mesela týp bilimi vücudun hastalýktan çöktüðü zamaný deðil; dýþarýdan bakýldýðýnda canlý-diri bir vücuda mikrobun girdiði zamaný önemser. Ayný durumu iktisat alanýnda da görürüz. Her kafadan farklý fikir görünümlü sesler çýksa da; gerçek aynýdýr...
Ýyi günlerde birikmeye baþlayan sorunlardan bahseden iktisatçýlar pek sevilmez. Ama kötü günlerde abuk-sabuk günübirlik çözümlerle ortaya fýrlayan çözümcüler pek raðbet görürler. Oysa iyi günlerde bu kiþiliklerin övücü ve sorunlarý örtücü tavýrlarý nedeniyle aslýnda yýkýma giden süreçler yaþanýr. Bu vahim durum ise pek bilinmez ve pekte dikkate alýnmaz zaten.
Neyse...
Borsaya NASDAQ öpücüðü:
Borsa hakkýnda asýl meseleye gelmeden temel bazý sorunlardan bahsetmem gerekiyor.
Borsamýz maalesef oyun pazarý halinde devam ediyor. Ha at yarýþý, ha borsa oyunu; inanýn çok fark yok.
Bakýnýz, hala kasasýnda milyar liranýn üstünde daðýtýlmamýþ temettüsü bulunan þirketlere bedelli sermaye artýrýmý ile milletten para toplama imkaný veriliyor. Hakim ortaðý koruyan sisteme sayýsýz örnek verebiliriz. Zaten yeni TTK (Türk Ticaret Kanunu)T.B.M. Meclisinden geçtikten sonra neden tekrar deðiþtirildi; sormamýz yeterlidir.
Neyse...
Borsaya hala endeks gözü ile bakarak baþarý veya baþarýsýzlýk ölçenler var. Oysa bir borsa finansal makyajlarla ortaya çýkan endeks deðeri ile deðil; reel ekonomiye saðladýðý finansman deðeri ile ölçülmelidir.
Neyse...
Ekonomiye nasýl ki sadece finansal-muhasebeci gözü ile bakýyorsak, borsaya da sadece endeks gözü ile bakarak ölçüm yapýyoruz. Borsamýz maalesef bankacýlýk sektörünün tamamlayýcý piyasasý haline getirildi. Oysa borsa, ortaklýk piyasasý modelinde sanayi sektörünün bankacýlýða alternatif finansman yeri olmasý gerekirdi...
Neyse...
Borsamýz sahipsizdir: ÝSO gibi MÜSÝAD gibi, TUSKON gibi veya ASKON gibi Anadolu sermayesini temsil eden ve/veya ekonomiye reel gözle bakan kurumlarýn borsayla bu kadar ilgisiz kalýþlarýný hiç ama hiç anlamýþ deðilim. 2008-09 kriz sürecinde bankalarýn faiz piyasasýný (kesin olarak söylüyorum) kilitlemesi ile 2001 krizinden çok daha aðýr çöküntü yaþayan sanayiciler, neden hala borsaya alternatif finansman olarak bakmazlar ve bu konuda çalýþmazlar...
Neyse...
Lütfen beni baðýþlayýn. Derdim büyük.
2008-09 kriz sürecinde baþta Merkez Bankamýzýn ve ardýndan bankalarýmýzýn üst üste binen yanýlgýlý ve yanýltýcý tutumlarý yüzünden dinlemiþ olduðum dertleri bugün kimse hatýrlamýyor bile. O günlerde bankalarýn kapýsýna gitmem diyenler bugün bankalarýn kapýsýndan ayrýlmýyor.
Bugünler iyi günler...
Neyse...
O kara günlerde önerdiðimiz çözüm modelleri resmi kurumlarýn çarklarý arasýnda eridi gitti. Bugün ekonominin sadece faize kilitlenmesi de pek kimseyi etkilemiyor olsa gerek.
Bizim borsa çok kazandýrýyor mu diye soracak olursanýz sürekli yükselen gördüðüm tek endeks, maalesef kibir endeksi...
Bu kadar hileli iþlemin olduðu bir piyasayý gördükçe sokak hýrsýzlarýna ayrý bir sempati ile bakar oldum ya!
Neyse...
Þimdi gelelim asýl meseleye:
09 Temmuz 2013 günü Milliyet Gazetesinde eski ÝMKB Baþkaný Yaman Törüner çok ciddi iddialar içeren bir yazý kaleme aldý. ÝMKB'den henüz bir açýklama gelmedi.
Eski adý ÝMKB olan birleþtirilmiþ borsalar olarak BIST ise 03 Temmuz 2013 günü NASDAQ ile stratejik ortaklýk için ön anlaþma imzalandýðýný internet sitesinden duyurmuþtu.
BIST açýklamasýna göre, NASDAQ ile amaçlanan bu stratejik ortaklýkta "varlýk türlerinde alým- satým, takas, piyasa gözetimi ve risk yönetimi" uygulamalarýna bütünlük getirebileceði ve bu çerçevede teknolojik yazýlým çözümüne ulaþýlabileceði belirtiyor.
Baþkan Ýbrahim Turhan ise açýklamasýnda "bu stratejik iþbirliði sayesinde türünün en iyi örneði olan teknolojiyi etkin bir biçimde uygulayabileceðimizi" belirtiyordu.
BÝST'in bu açýklamasýndan 6 gün sonra Yaman Törüner bu iþbirliðinin sadece yazýlým bölümünü kast ederek, 20 yýl önce 700 bin dolara alýnan yazýlýmýn nasýl oluyor da þimdi 250 ila 500 milyon dolar arasý bir fiyata çýktýðýný soruyordu. Oysa BIST açýklamasýnda, yazýlýmdan öte bütüncül bir altyapý kullaným ve bu teknolojiye hakimiyetten bahsediliyor.
Hem BÝST, hem de Yaman Törüner'in yazýsýndaki iddialara ekleme yaparak bütüncül bir iþbirliðinin dahi bu maliyetlerle nasýl izah edileceðini sormak zorundayýz.
Türkiye, eðitimde FATÝH projesini uygulamaya sokarken, Sanayi bakanlýðýný Bilim ve Teknoloji Bakanlýðý'na dönüþtürürken bu iddialarýn arkasýný nasýl sorgulamadan geçebiliriz.
Yaman Törüner'in pazarlýk kýsmýndaki iddiasý ise iþin çok daha bulanýk kýsmý. Borsamýzýn bugüne kadar bu ciddi iddialar karþýsýnda açýklama yapmamýþ olmasý ise çok daha düþündürücü.
Piyasa Yapýcýsý mý: Kim?
Yaman Törüner'in hiç deðinmediði veya BÝST açýklamasýnda gözden kaçan bir detayý da ben sormak istiyorum.
NASDAQ iþbirliði ile borsada risk yönetimi ve iki tarafýn üyelerine saðlanacak menfaatler de izaha muhtaçtýr. Neden? Biliyoruz ki bu ülkede yabancýlar gelsin diye makul getiri sunmak zorundayýz anlayýþýnda bir ekonomi yönetimi var. Acaba bu stratejik iþbirliði ile de uzun vadede halen yabancýlarýn hakim olduðu borsamýzýn piyasa yapýcýlýðý yabancýlara mý verilecektir?
BSIT'in açýklamasýndaki satýr aralarýnda (özelleþtirme sonrasý fiili durum ile) ve Yaman Törüner yazýsýnda ki hisse devri iddialarý ile beraber düþündüðümüzde, borsamýzýn yabancý piyasa yapýcýlýðýna fiili ortam mý hazýrlanmaktadýr diye sormadan nasýl geçebiliriz.
Sahi, borsada piyasa yapýcýlýðý sistemini risk yönetimi adý altýnda yabancý bir borsa kurumuna verdiðimizi düþünürsek demokrasimizi nasýl koruyabileceðimizi de sormamýz gerekir. Borsa endeksine göre lider belirler duruma düþersek o zaman sormazlar mý "Mýsýr'da askeri darbeyi yükseliþle karþýlayan Kahire borsasý kime ne gibi mesaj vermiþ oluyor?"
