Biz bayram tatilindeyken dýþarýda Obama’nýn Cumhuriyetçileri haklamasý dýþýnda pek kayda deðer bir geliþme olmadý. Þuna dikkatinizi çekerim; ABD’de borç tavaný sorununun-geçici de olsa- çözülmesiyle Fed’in tahvil alýmýný durdurmayý, daha da, erteleyeceði ve bu ertelemenin en az 2014’ün ilk çeyreði sonuna kadar devam edeceði beklentisi aðýrlýk kazandý. Ayrýca Dallas Fed Baþkaný Fisher gibi radikal geniþleme karþýtlarýnýn da sesleri eskisi gibi yüksek çýkmýyor. Fed içindeki baþkanlýk yarýþý ve buna baðlý çalkantý da, Cumhuriyetçilerin hükümeti kilitleme hamlesinden baðýmsýz okunmamalý. ABD’deki anlaþmaya baðlý olarak dolar, euro ve altýn karþýsýnda deðer kaybetti ve ABD hisseleri, baþta teknoloji þirketleri olmak üzere, hýzla yukarý çýktýlar. Aslýnda bu hafta sonu oluþan bu veriler bize yalnýz anlýk bir durumu deðil, önümüzdeki aðýrlýklý trendi de gösteriyor.
Bundan sonra, ne tür analiz yaparsanýz yapýn her þey bu genel trend çizgisi etrafýnda dolaþýp duracak. Yani ABD tarafýnda, düþük faiz ve dolar, teknoloji þirketlerinden baþlamak üzere baþlayan toparlanma ve buna baðlý yeni bir finans yapýlanmasý, sürecin belirleyeci unsurlarýndan birisi olacak. Avrupa’nýn bu kadar yüksek bir euro ile devam etmesi mümkün deðil, burada Almanya’da yeni hükümet bekleniyor ama Almanya’da ne olursa olsun, Merkel’in, bir önceki dönemde, söyledikleri ve yaptýklarý üzerinden þekillenecek bir Avrupa’yý artýk kimse düþünmesin. ABD’de þimdilerde gördüðümüz mücadelenin daha þiddetlisine AB içinde de tanýk olacaðýz. Ekonomi politikalarýndan, geniþleme stratejisine deðin bir çok temel baþlýk Türkiye’yi de içine alarak önümüze gelecek.
ABD’de ilk raundu kaybeden neoconlar, Türkiye ve Ortadoðu çemberini elden bu kadar kolay çýkarmayacaklar.
Þunlarý artýk rahatlýkla iddia edebiliriz: 1) Mayýs ayýnda baþlayan operasyon, Fed’in geniþlemeyi durdurma söylentilerinin yayýlmasý ile baþladý. Bernanke’nin ortada-durumu idare eden- konuþmalarý bile geniþlemenin yakýnda biteceði yorumlarý ile harmanlanýp verildi. Böylece geliþmekte olan ülkelerden sermaye çýkýþý ve mini kriz çevrimi oluþturulmaya çalýþýldý. Bu operasyon, dolarýn ve ABD faizlerinin yukarý çekilmesi ve bir nevi dolar revalüasyonu idi. Doðuyu ilkönce ekonomik sonra da siyasi olarak istikrarsýzlaþtýrmak istediler.
2) Obama yönetimi, bu küresel operasyonu farkýna vardýðýnda, operasyonun baþladýðý yer olan Fed’e yöneldi; Baþkan olarak, Summers’ýn çekilmesini saðlayýp geniþleme konusunda daha kararlý Yellen’i iþaret etti. Ve Fed’in çark etmesi saðlandý.
3) Cumhuriyetçiler, son silah olarak hükümeti kilitledi. Ancak bu, Obama’nýn iþine geldi; bu durum, ABD’nin aslýnda borçla dönen bir ekonomi olduðunu gösterdikçe, Fed’deki geniþleme yanlýsý kanadýn haklý olduðu da ortaya çýktý.
4) Cumhuriyetçi kanat bu süreçte yalnýz Fed içinde ve ABD’de kaybetmedi; Ortadoðu ve Türkiye konusunda da kaybettiler. Obama-Ruhani görüþmesi tam bu sýralarda oldu.
Netanyahu’nun Charlie Rose’a cevabý...
Burada benim dikkatimi çeken bir ayrýntý daha var; onu da aktarmak istiyorum; sanýyorum 3 Ekim günüydü; Charlie Rose’un ünlü mülakat programýnýn konuðu Ýsrail lideri Netanyahu idi. Charlie Rose, Netanyahu’ya o can alýcý soruyu sordu: ‘ Her þey tamam da hala Filistinlilere ait yerleri, Ýsrail yerleþimcileri bahane ederek, onlarý oraya zorla yollayarak iþgal ediyorsunuz; bu devam edecek mi? Netanyahu; bizim Filistinlilerle bir sorunumuz yok, ama biz oralarda olmasak Ýran olacak, yine Filistinliler olmayacak, Hizbullah kamplarý olacak, bize bunun olmayacaðý garanti edilsin boþaltalým’ anlamýna gelecek þeyler söyledi. Batý Þeria ve Gazze’de sürekli geniþleyen Ýsrail yerleþim bölgeleri, Netanyahu’nun Likud Partisi döneminde Doðu Kudüs’e de sýçradý. Ýsrail’in, Cenevre sözleþmesinin 49. maddesini de ihlal eden bu de facto militarist durumunu, Netanyahu Ýran tehdidiyle açýklýyor; Filistin meselesini tali plana atýyor.
Ýran yeni bir yol arýyor...
Þu unutulmamalýdýr, Ýran açýk bir toplum ve ekonomi olmadýkça Türkiye ile iliþkileri, hiç bir zaman, þimdikinden iyi ve grift olamaz. Ama son aylardaki iþaretler de gösteriyor ki, Ruhani, ambargoyu hafifletecek yeni bir açýlým arýyor. Çünkü Ýran ekonomisi artýk kondisyonu tükenen, koþmaya mecali kalmayan bir futbol takýmý gibidir. Öte yandan Ýsrail’de, yeni Ortadoðu’da, eski politikalarla gidemeyeceðini biliyor. Suriye düþtükten sonra sertlik gerekçesi için elinde yalnýz Ýran kalacak, Ýran’da dýþa açýlmayý seçerse Ýsrail çok güç durumda kalýr. Böyle olunca Ýsrail, ‘bizim için artýk Suriye’de olamadýðýna göre tehdit Ýran’dýr, burayý halledin, Filistin meselesi çözülsün diyecektir.’ Netanyahu’nun Rose mülakatýnda söylediði budur.
Peki Ýran, o eski Ýran olmazsa, küresel ekonomiye enerjiden baþlamak üzere dahil olmaya karar verirse, tedrici de olsa kapýlarýný açarsa karþýmýzda nasýl bir dünya olur; bu dünyada Merkeller, Bush gibiler, general eskileri, Baas özentileri, silahçýlar, kafatasçý ulusalcýlar olur mu? Þunu da söyleyelim; hem Ýsrail kökenli Yahudi sermayesi hem de Ýran kökenli sermaye artýk eski ticari ve finansal çevrim üzerinden ellerindeki birikimi deðerlendiremiyorlar. Burada Türkiye’ye ihtiyaçlarý var; Rus oligarklarla yaptýklarý ortalýklardan çok aðýzlarý yandý. Bu sermaye çözülüp Türkiye’ye geliyor.
Tekere çomaðý kim sokuyor?
Burada Türkiye, küresel neocon çetesinin ve buraya dayanan finansal-sinai oligarþinin tekerine çomak sokuyor. Ýsrail’den Ýran’a deðin çýkar iþbirliði yapan ve Türkiye üzerindeki mümessilleri ile Almanya’ya kadar uzanan bu yapý, Türkiye’de bazý kurumlarýn gerçek iþlevlerine kavuþmasý ile deþifre oluyor, kirli politikalarý açýða çýkýyor. Yapýlan provokasyonlar, mali operasyonlar bunlarýn istasyonlarý saat saat raporlanýyor. Küresel neocon çetesinin Türkiye ayaðý da, Ýran ayaðý da, Ýsrail ayaðý da deþifre oluyor... Tek bir Ýsrail, tek bir Ýran olmadýðý ortaya çýkýyor.
‘Hakan Fidan neden hedefte’ diye mi sordunuz?
