Sovyetler Birliði’nin son lideri Gorbaçov henüz 10 aydýr Kremlin’de oturuyordu, 1986 yýlýnýn ocak ayýnda, dönemin Maliye Bakaný Alptemoçin ile Moskova’ya gittik. Heyette, Çetin Altan var, ‘60’lý yýllarýn sonlarýnda yazdýðý sol makaleler ve TÝP’in milletvekillerinden biri olmasý nedeniyle, Moskova’ya dönük gözlemlerine önem veriyorum. Karþýmýzda, yýkýlmakta olan bir imparatorluðun zor nefes alan baþkenti duruyor... Görüþlerimi paylaþýyorum, hak veriyor fakat hiç unutmadýðým þu sözlerle tamamlýyor: “Unutma, bir devletin tarihinin bir noktasýnda süper güçlük varsa, o devlet yýkýlsa da yerine gelende o gelenek devam eder ve bir gün mutlaka kendini gösterir...”
Bu sözler, özellikle, kendi ülkemin reflekslerini iyi anlamam açýsýndan önemli oldu.
Ülkeme, döneceðim ama, önce Almanya ve Rusya...
Putin neyi sergiliyor?..
Batý medyasýnda dikkati çeken bir makale yazmak için kolay formül var bugünlerde: Putin’in Ukrayna politikasýndan söz ederken araya Hitler’i sýkýþtýrmak...
Rusya’nýn muhalif blog yazarlarý Soçi Kýþ Olimpiyatý’ný Hitler’in 1936 Berlin Olimpiyatý’na çoktan benzettiler. Putin’in Kýrým’ý ilhak edip, Ukrayna’nýn doðusundaki Rus nüfuslu dört bölgeye ve Moldova’nýn Transdinyester bölgesine göz diktiðini sergilemesi, üstelik, “Nerede Rus yaþýyorsa, onlarýn güvenliðinden ben sorumluyum” demesi Hitler’in 2.Dünya Savaþý öncesinde Çekoslovakya’ya ait Alman nüfusun yaþadýðý Sudeteland ve devamýnda Avusturya’yý ilhak etmesine benzemiyor mu?
Benim derdim tarihin kulislerinde dolaþmak. Neden, Putin, Kýrým’da 19’ncu yüzyýl refleksi sergileyip, bir de bunu, 9 Mayýs’taki Zafer Günü’nde Rus ordusunu Kýzýl Meydana doldurarak 20.nci yüzyýl gösterisiyle taçlandýrdý?
Aslýnda, Hitler’i iktidara taþýyan ana düþünce, Alman halkýnýn 1919 tarihli Versay Anlaþmasý ile kendisini aþaðýlanmýþ hissetmesiydi. Putin’in son açýklamalarýndan anladýðýmýz Rus halkýnýn 1991 yýlýnda Sovyetler Birliði daðýlýrken benzer ruh hali içine düþtüðüdür. “1991’de zorunlu sineye çekmek zorunda kaldýðýmýz yýkýmlarý bugün tamir etmek durumundayýz” cümlesi bunu gösteriyor.
Almanya’nýn bugün Hitler’in tanklarýyla girdiði her ülkenin ekonomisinde söz sahibi olan bir Avrupa gücüne dönüþmesi, Rusya’nýn 20 yýllýk bir aradan sonra “nerede kalmýþtýk” demesi bir tesadüf olabilir mi?..
Gazi’nin önemi...
Türkler’in de, Alman veya Ruslar kadar aðýr yýkýmlar yaþadýklarý bir gerçek. 1912-1919 arasýndaki çileli yedi yýldan söz ediyorum. Balkanlar’ýn kaybý, Birinci Dünya Savaþý, imparatorluðun yok olmasý ve iþgal... Alman ve Ruslar’ýn baþýna iki de bir bela olan o “aþaðýlanmýþlýk” duygusundan Türkleri kurtaran Gazi Mustafa Kemal kuþkusuz... 1919-1922 arasýndaki Kurtuluþ Savaþý’nýn saðladýðý yüksek ulusal moral olmasa, son yüzyýlýmýz, sürekli, “nerede kalmýþtýk” sorusunu yanýtlamanýn telaþý ve “intikamcý” arayýþlarla heba olacaktý.
Erdoðan ve Davutoðlu...
Davutoðlu’nun Suriyeli Türkmenler’ e yaptýðý konuþmada, o, bir dönemin süper gücünden miras genetik kodlarý hissetmek mümkün: Biz üzerimize düþeni yapmaya devam edeceðiz. Hiç merak buyurmayýn, deðil siyasi hayatým, biyolojik hayatýmýz da söz konusu olsa yani ömrümüz, hayatýmýzý riske etmek gerekse de Suriye halkýný ve Suriye Türkmenlerini yalnýz býrakmayacaðýz. Ankara’da Suriye rejimini savunanlar, Türkiye’nin yardýmýný engellemeye çalýþanlar da bilsinler ki adlarý tarihe Suriye rejiminin zalimleri ile yan yana yazýlacak.
Dünyanýn en güçlü devletlerinin Ýsrail’in þerrinden uzak durmaya çalýþtýðý bir çaðda Erdoðan’ýn Peres’e söylediði “one minute”ün tekrarý aslýnda bu sözler. Öyle ya, Mýsýr ve Suriye’de Akif’in sözleriyle “medeniyet dediðin tek diþi kalmýþ canavarýn” tüm unsurlarý karþýmýzda görünüyor... Veya, Ankara’ya gelip, Alman Ýmparator 2.Wilhelm tavrý sergileyen Cumhurbaþkaný Gauck’a verilen hýzlý yanýtýn zemini ayný...
Türkler, ekonomisi ve demokrasisini güçlendiren cumhuriyet anlayýþýna 1. Dünya Savaþý’nýn sonunda karar verdiler. Almanlar ve Japonlar’ýn bu kararý vermesi için ne yazýk ki 2. Dünya Savaþý’nýn yýkýmýný yaþamalarý gerekti.
Merakým þu...
Ruslar, umarým, güçlü ekonomi-güçlü demokrasi hattýnda geliþmek ve ordularýný komþularýna tehdit aracý kullanmama kararý için yeni bir yýkým yaþamazlar...
