Rusya lideri Vladimir Putin’in ziyaretiyle baþlayacak yeni dönem, Suriye sorununun Türkiye’nin sergilediði stratejik duruþ sürecinde çözüleceðinin iþaretini veriyor. Bu süreçte iki isme dikkat: Muaz el-Hatib ve George Sabra...
24 TV’deki Moderatör Gece canlý baðlantýsýnda Kiev-Moskova hattýndaki geliþmeleri çok yakýndan izleyen akademisyen dostum Prof. Dr. Mesut Hakký Caþýn, “Putin, Suriye konusunda Türkiye’ye sürprizle gelebilir” dedi. Doðrudur. Rusya liderinin bugün gerçekleþecek Ankara ziyareti öncesinde yaptýðý temaslar, bunu gösteriyor.
Takvimlerin, 8 Kasým 2014’ü gösterdiði gün, Rusya Dýþiþleri Bakaný Sergei Lavrov’la Moskova’da görüþen isim, bir dönem, Suriye Ulusal Konseyi Baþkanlýðý’ný yapmýþ olan Muaz el-Hatib’di. Suriye’nin geleceðini çoðulcu demokraside, güçlenmiþ kadýn haklarýnda ve ülkeyi oluþturan tüm etnik ve dini gruplarýn demokratik vatandaþlýk esasýnda eþitliðinde görenEmevi Camii eski imamý... Radikal çizgiden uzak Sünni inancýyla, Suriye’de yapýlandýrýlacak demokrasi zemininde “Beþar’sýz” ve yakýn 300 adamýndan arýndýrýlmýþ Baas Partisi’nin“seçim meþruiyetini” kabul eden isim... Lavrov’la ilk görüþmesini, 1 Þubat 2013’te Münih Güvenlik Konferansý çerçevesinde yapmýþ, ikili arasýnda “karþýlýklý güvene” dayalý saðlam bir diplomatik iliþki doðmuþtu.
Muaz el-Hatib ile Sergei Lavrov arasýndaki görüþmelerden ortaya çýkan tablo: Rusya artýk, Beþar Esed ve eli kana bulaþmýþ yakýn çalýþma arkadaþlarýný sýrtýnda taþýmak istemiyor, fakat, varýlacak bir siyasi anlaþma ile Baas Partisi’nin “Yeni Suriye” demokrasisinde varlýðýný korumasýný planlýyor.
Putin’in, Muaz el-Hatib’in ziyaretinden yaklaþýk 15 gün sonra ilk kez, Suriye Dýþiþleri Bakaný Velid Muallim’le masaya oturup, soruna “siyasi çözüm” konusunu dayatmasý, Türkiye ziyaretinin önemli bir hazýrlýðý olarak kabul edilmeli.
Erdoðan-Putin görüþmelerinden Esed’in belli bir süreçte tasfiye edildiði fakat Suriye muhalefeti ile Baas’ýn belli bir demokratik çözüm zemininde anlaþtýðý bir çözümün çýkmasý artýk yakýn bir olasýlýk olarak önümüzde...
Ankara’dan karþý atak...
Putin’in hazýrladýðý “Suriye paketini” yakýndan takip eden hükümetin, Suriye muhalefetinin sol kanat” temsilcisi, Rum-Ortodoks siyasi lider George Sabra’yý Ankara’ya çaðýrmasý önemli. (Hani, Suriye’de Sünnici politika izliyorduk?) Gençliðinde Suriye Komünist Partisi üyesi olan bugün de o partinin devamcýsý kabul edilen Suriye Demokratik Halk Partisilider kadrosunda bulunan George Sabra, Muaz el-Hatib gibi bir dönem, Suriye Ulusal Konseyi liderliðini yapmýþtý. Moskova’da da yakýndan tanýnan George Sabra ile kurulan temas, Türkiye’nin Rusya ile yakýn iþbirliði içinde Suriye sorununu çözmekteki kararlýlýðýnýn sembolü niteliðinde...(Bu arada, Türkiye’nin George Sabra ve Suriyeli Kürt lider Abdülbasit Seyda’ya TC vatandaþlýðý verdiðini yeni öðrendim, ellerine saðlýk.)
Moskova-Tahran sorunu taþýyamaz...
Stratejik açýdan deðerlendirildiðinde, Moskova ve Tahran’ýn Beþar Esed’i daha fazla taþýyamayacaklarý görülüyor: 1- Ýki ülke de Batý’nýn ekonomik ambargosu altýnda, kendi ekonomilerinde ciddi “kara delikler” açýlýyor, 2- Rusya, Ukrayna/Kýrým sorunuyla, Ýran ise nükleer pazarlýkla boðuþmak durumunda, 3- Suriye sorunu, mülteci akýmý ve IÞÝD kriziyle artýk bölgede “baþ edilemeyecek” boyuta gelmiþ durumda...
Suudi Arabistan’ýn petrol fiyatlarýný serbest düþüþe terk etmesi, iki ülkenin hareket kabiliyetini ciddi ölçüde sýnýrlýyor, bu, Türkiye’nin elini rahatlatan bir geliþme...
Washington’un Suriye konusunda ürkek de olsa Türkiye stratejisine yaklaþtýðý bir dönem yaþýyoruz, bu nedenle, Erdoðan-Putin buluþmasý çok önemli. Ziyaretten çýkacak sonuç,“Suriye çözümü” açýsýndan hayati kimlik taþýyor...
