Çoðumuz farkýnda deðiliz ama Suriye krizi bütün bölgesel dengeleri deðiþtirdi, uyuyan husumetleri uyandýrdý. Artýk hiçbir þey eskisi gibi deðil. Dolayýsýyla Türkiye’nin dýþ politikasýnýn da eskisi gibi olmasýna imkan yok. Türkiye de stratejik aklý olan diðer ülkeler gibi yeni duruma göre pozisyon almak ve kendini ayarlamak zorunda.
Ankara’nýn esnek olmasý, deðiþen koþullara uyum saðlamasý þart. Esneklik ise bazýlarýmýzýn zannettiði gibi yenilgi ya da baþarýsýzlýk iþareti deðil. Tam tersine uyum saðlayabilme yeteneðinin göstergesi. Ýran Suriye savaþýný hayat-memat meselesi olarak görürken, Hizbullah açýkça taraf tutmuþken, Rusya Esad’a desteðini sürdürürken, Amerika müdahaleye isteksizken Türkiye’nin siyasetini deðiþtirmesi kaçýnýlmaz.
***
Türkiye’de yönetenler kadar artýk yönetilenlerin de bu bölgedeki bazý þeylerin deðiþtiðini görmeleri ve algýlamalarý gerekiyor. Suriye krizi çözülse de çözülmese de bundan sonra hiçbir þey eskisi gibi olmayacak. Taþlar bir kez yerinden oynadý, bölge ve dünya siyasetinin kýrýlma noktalarý farklýlaþtý. Esad’ýn ülkesinin kuzeyinde attýðý bir adým Türkiye’nin Kürt sorununun çözümü yolunda cesur kararlar vermesine, PKK ile uzlaþmasýna yol açtý.
Bazýlarýna göre yüzyýldan fazla bir süredir varlýðýný hissettiren Kürt-Türk kutuplaþmasý büyük ölçüde sona erdi. Daha önce Kuzey Irak’la barýþan Türkiye, son bir kaç aydýr kendi Kürtleriyle de barýþma yolunda ilerleme kaydetti. BDP daha þimdiden Türkiye partisi olmaya baþladý. Milletvekilleri Taksim’de aðaç kesimine karþý çýkanlarýn yanýnda yer aldý. Eðer toplu bir siyasi intihara kalkýþmazsak, PKK silah býrakacaða, iktidar da Kürtlerin hak ve demokrasi taleplerini karþýlayacaða benzer.
Hizbullah ise Suriye krizine açýkça taraf olarak Filistin sorununun niteliðini deðiþtirdi. Hamas, El Fetih ve Hizbullah farklý kutuplarda yer aldý. Lübnan’daki Filistinli mülteciler ile Hizbullah’ýn iliþkileri son derece gergin. Hamas-Hizbullah çatýþmasý dahi olasýlýk dýþý sayýlamaz. Lübnan’da yayýnlanan Daily Star Hizbullah militanlarýnýn Suriye muhalefetini büyük bir tehdit olarak gördüðünü yazýyor. Sorun belli ki Suriye’nin ikmal yolu olarak algýlanmasýndan çok daha derin.
Diðer yandan Türkiye’de önemli þahsiyetler Hizbulþeytan’dan bahsediyor. Hizbullah Ýsrail kadar bizim için de sorun olmaya baþladý. Ýsrail’in Suriye’deki askeri operasyonlarý -eleþtirsek de- bizim iþimize yaradý. Ýsrail ve Türkiye Mavi Marmara Gemisi kurbanlarýna verilecek tazminatlar konusunda anlaþýrsa, Baþbakan Erdoðan yapmayý düþündüðü Gazze ziyaretini Kudüs ve Ramallah’ý da mutlu edecek þekilde planlarsa, Filistin sorunu bambaþka bir hale dönüþecek.
Unutmayalým ki Amerikan Dýþiþleri Bakaný Kerry’nin çabasý, Mýsýr’ýn desteði, Arap Barýþ Ýnisiyatifi’ne saðlanan esneklik sayesinde Filistin sorununun çözümü ve/veya yönetimi þimdi daha kolay. Türkiye’de Hamas üstündeki aðýrlýðýný kullanýrsa bölgenin yeni dengeleri Kürt sorunu gibi Filistin sorununun çözümü yolunda ilerlenmesini saðlayabilir. Bu da bölgedeki Ýran etkisinin azalmasýna yol açar.
***
Türkiye’nin Suriye krizini yönetebilmesi, krizin doðurduðu fýrsatlardan yararlanabilmesi için bir bütün olarak Kürt ve Filistin sorunlarýna bakýþýný deðiþtirmesi gerekiyor. Bölgeyi PKK ve Filistin üstünden okumamýzýn koþullarý ortadan kalktý. Ýsrail, bölge siyasetini üstünden yönetebileceðimiz, karþýtlýðý sayesinde etkimizi arttýrabileceðimiz bir aktör olmaktan çýktý.
Þimdi karþýmýzda çok daha büyük tehdit ve tehlikeler var. Mezhep çatýþmasý, kitle imha silahlarýnýn bize de zarar vermesi, þiddetini dinle tanýmlayan radikal unsurlarýn Türkiye’de de eylem yapmasý bunlardan sadece bazýlarý. Adana Emniyet Müdürlüðü’nün gerçekleþtirdiði El Nusra operasyonunda 2 kilo sarin gazý bulunmasý ne gibi sorunlarla baþ etmek zorunda olduðumuzu göstermeye yeter sanýrým...
