Akçakale’den sonra önceki gün de Suriye’den Hatay’a top mermisi düþmüþ, Türkiye buna da karþýlýk vermiþ. Bu tür olaylarda egemen devlet olarak Suriye’nin sorumlu olduðu kesin. Bu nedenle Türkiye özür ve tazminat isteme haklarýna sahiptir. Ayrýca meþru müdafaa çerçevesinde bir savunma da gerçekleþtirebilir. Birleþmiþ Milletler hukukuna göre meþru müdafaa, týpký BM Güvenlik Konseyi kararlarý gibi güç kullanmada iki istisnadan biri. Nitekim Türkiye de bu tür saldýrýlara yerinde (lokal) ve saldýrýya orantýlý olacak þekilde karþýlýk veriyor. Bu karþýlýða da ‘orantýlý misilleme’ diyor.
Öncelikle ‘misilleme’ veya ‘karþýlýk’ türü kelimelerden hem hukuki, hem de siyasi gerekçelerle kaçýnmakta fayda var. ‘Misliyle karþýlýk’ ya da ‘misilleme’ türü kelimeleri Ýsrail sýkça kullanýyor. Ancak bu kelimeler savunma deðil, saldýrý ve intikam alma çerçevesinde algýlanan kelimelerdir. Ýsrail bunu gücüne güvenerek ve bir anlamda uluslararasý hukuka meydan okuyarak yapmaktadýr. Türkiye ise Suriye konusunda saldýrý veya intikam alan deðil, sadece kendisini ve barýþý savunan ülke olduðunu dünyaya hissettirmek zorundadýr. Kaldý ki savunma konumunda karþýlýk vermek bir zaaf belirtisi deðildir. ABD gibi Batýlý ülkeler de her türlü saldýrýyý içeren askeri operasyonlarýnda saldýrýdan çok savunma dilini kullanmaktadýrlar. Türkiye de Suriye’de izlediði yol ne olursa olsun kullandýðý dili yumuþatmak, olabildiðince meþru savunma, demokrasinin, bölgesel barýþýn ve insan haklarýnýn korunmasý içeriðinde tutmak zorundadýr.
Misillemenin sýnýrlarý
Ýkinci olarak anýnda karþýlýk verirken, yani orantýlý meþru müdafaada bulunurken de dikkatli olmak gerekir. Size düþen her top mermisine karþýlýk verirseniz, birileri de sizin karþýlýk vermenizi istedikleri zamanda size karþýlýk verdirebilirler. Baþka bir deyiþle sýnýrýnýzdan içeri düþen her top veya havan mermisi sizin nasýrýnýz haline gelebilir. Hareketleriniz sizin tercihiniz olmaktan ziyade, vermek zorunda kaldýðýnýz zorunlu karþýlýklar haline dönüþebilir. Bu da davranýþlarýnýza düþünce ve aklýn deðil reflekslerinizin hâkim olmasý anlamýna gelir ki bu da istemediðiniz zamanlarda istemediðiniz durumlara sürüklenmeniz tehlikesini içerir.
Ayrýca her saldýrýda karþýlýk verme çabasý karþý tarafta umulmadýk yerleri vurmanýzla da sonuçlanabilir ki bu durum Ýsrail’in baþýna bir hayli gelmiþtir. Yani kendinizi savunurken bir anda saldýrý-çatýþma konumuna da sürüklenebilirsiniz. Küçük saldýrýlara küçük karþýlýklar verirken birden bire kendinizi savaþýn tam ortasýnda bulmanýzdýr. Bu nedenle Türkiye’nin karþýlýklarý otomatik olarak Suriye’den gelen top parçalarýna baðlanmamalýdýr.
Ayrýca unutulmamalýdýr ki bu saldýrýlar sadece Esad güçlerinden deðil, Türkiye’yi içeri çekmek isteyen muhaliflerden veya Suriye’de yerleþik Ýran, Rus veya diðer bir güçlerden de (Ýsrail veya El Kaide gibi) kaynaklanabilir. Hatta sizi Suriye’ye NATO’suz sokmak isteyen bir NATO üyesi bile sizi çatýþmalara çekecek tuzaklara yardýmcý olabilir. Unutmamak gerekir ki Suriye’de sadece Suriye yok.
Önlem kaynaðýnda alýnmalý
Türkiye Suriye girdabýna çekilmekten özenle kaçýnmalýdýr. Eðer sürüklenmebazý sonlarý kaçýnýlmaz hale getiriyorsa sorun NATO’ya ve uluslararasý topluma taþýnmalý, hiçbir þekilde Suriye yükünün altýna yalnýz baþýna girilmemelidir.
Sýnýrda alýnacak güvenlik önlemleri ise riskli yerlerde sivillerin iç bölgelere taþýnmasý þeklinde olabilir. Komþunuzda yangýn varsa sýçrayan kývýlcýmlara karþýlýk vermekten önce oluþabilecek zararlarý önlemek gerekir. Ayrýca güvenlik güçlerimiz sýnýr güvenliðini sýnýrda deðil, Suriye’nin içlerinde kurmak zorundadýr. Bu ise açýktan çalýþan birimleriniz ile saðlanamaz. Eðer örtülü operasyon kabiliyetleriniz yeterince bulunmuyorsa iþte o zaman yandýnýz demektir. Çünkü kendi topraklarýnýzda yaþanan çatýþmalarda mutlaka kaybeden taraflardan biri olursunuz. Þu an yaþadýðýmýz sorun da budur. Türkiye o top mermileri sýnýrý geçmeden önlemini kaynaðýnda almak zorundadýr.
