Suriye’ye müdahale yakýn mý?

Suriye’nin baþkenti Þam bölgesinde geçen hafta kullanýlan kimyasal silah binlerce insaný etkiledi, aralarýnda çok sayýda çocuðun da bulunduðu binden fazla kiþinin ölümüne yol açtý. Bu olay geçmiþteki kimyasal silah kullanýmý iddialarýndan etkisi ve yaygýnlýðý açýsýndan oldukça farklýydý.

Muhalifler saldýrý nedeniyle Esad yönetimini suçlarken, Esad da muhalifleri kendisine iftira atmakla suçladý. Çocuklarýn gazlý saldýrý sonucu can çekiþen görüntüleri bile birilerini etkilemedi ve bekleneceði üzere Ýran, Hizbullah ve Rusya Suriye’ye tam destek verdi. Özellikle kendisini ‘Ýslami rejim’ olarak tanýmlayan Ýran’ýn Müslüman çocuklarýn gazla katledilmesinden bile etkilenmemesi oldukça düþündürücüdür...

Gazlý saldýrýyý açýða kavuþturmak için Türkiye’nin ve Batý’nýn Suriye’den isteði ise olayý araþtýrmasý için Birleþmiþ Milletler (BM) yetkililerine izin vermesi þeklindeydi. Suriye günlerce bu izni vermedi, izin tam 5 gün sonra çýktý.

Kimyasal silah uzmanlarýna göre 5 gün kanýtlarý yok etmek ve sahte deliller yerleþtirmek için yeterli bir süre. Bu nedenle gecikmeli olarak verilen inceleme izni uluslararasý toplumu Þam’ýn samimiyeti konusunda daha fazla þüphelendirdi.

***

Ýngiltere Dýþiþleri Bakaný William Hague“Saldýrýyý Esad rejiminin gerçekleþtirdiði açýk” derken ABD’den gelen açýklama “Güvenilir olmak için izin çok geç verildi. Saldýrýyý Þam’ýn gerçekleþtirdiði konusunda çok az þüphe var” þeklindeydi... Fransa ise kimyasal saldýrýyý Esad’ýn gerçekleþtirdiðinin teyidi halinde hemen uluslararasý askeri müdahale istedi... Ayrýca herkes biliyor ki böyle bir saldýrýyý gerçekleþtirebilecek miktarda kimyasal silah sadece Þam’ýn depolarýnda var...

Görünen o ki ABD saldýrýyý kimin gerçekleþtirdiði konusunda kesin bir bilgiye sahip. Nitekim pazar günü Beyaz Saray’dan ismi açýklanmayan bir yetkiliye dayandýrýlan haberlerde ABD’nin Suriye tavrýnýn deðiþtiði, daha katý bir hal aldýðý bilgisi yer alýyordu.

Saldýrýnýn hemen ardýndan ABD, bir uçak gemisini daha Suriye sularýna doðru gönderirken, Batý’nýn Suriye’ye silahlý müdahale ihtimali her geçen gün artýyor. Amerikalý yetkililer bu müdahalenin BM Güvenlik Konseyi kararýyla gerçekleþmesinin zor olduðunun farkýndalar. Bu nedenle BM dýþýnda bir formül aranýyor. O formül ise NATO üzerinden bir koalisyon kurulmasýndan geçiyor. Bu durumda büyük ihtimalle Türkiye de Suriye’ye müdahale edecek ülkeler arasýnda yer alacak.

Suriye ve Ýran böyle bir müdahalenin tüm Ortadoðu’yu ateþe vermekle eþ anlamlý olacaðýný iddia ediyor. Sanki Ortadoðu zaten yanmýyormuþ gibi... Rusya ve Çin ise BM Güvenlik Konseyi kararý olmadan müdahale edilemeyeceði düþüncesinde.

Öte taraftan bazý uzmanlar kimyasal silahlarýn kullanýmý ve insan haklarýný ihlale iliþkin uluslararasý anlaþmalarýn ve sözleþmelerin böyle bir müdahaleyi yasal olarak meþrulaþtýracaðý düþüncesinde... Yani Suriye’ye askeri bir müdahale için BM’ye gerek yok...

***

Müdahale gerçekleþirse bunun geniþ çaplý ve kara kuvvetlerini de içine alacak þekilde olmasýný ise kimse beklemiyor. Baþka bir deyiþle Suriye’de ikinci bir Irak Savaþý beklenmemeli... Büyük ihtimalle havadan belli hedefler vurulacak, denizden ablukaya gidilecek ve gelen tepkiye göre yeni müdahalelere karar verilecek.

Bu tabloda en acý olaný ise bölgenin yeni felaketlerden kurtulabilmek için yeniden Batý’nýn müdahalesine ihtiyaç duyuyor olmasý. Ortadoðu, Batý müdahalelerinden hem þikâyet ediyor, hem de Batý’yý bölgeye kendisi çaðýrýyor...