ABD Dýþiþleri Bakanlýðý sözcüsü, Körfez ülkelerinin Katar hakkýndaki endiþelerini ayrýntýlandýrmadýklarý için þaþýrdýklarýný açýkladý, ardýndan da “amaç gerçekten terörizm mi?” diye sordu.
Katar konusunda ABD’nin þaþýrmýþ olduðuna inanmak pek kolay deðil, ancak belki Trump yaptýrýmýn fitilini kendisine çektirenlerin yeteneklerine þaþýrmýþtýr. Bununla birlikte, konu bir þaþkýnlýk meselesi deðil. Yapýlan açýklamanýn ima ettiði konu baþka. Buna göre ABD iki haftayý geçen süre içinde Katar’a yaptýrým uygulamayý gerektiren suçlamalarýn nedenlerinin ortaya koyulamadýðý belirtilmiþ oluyor. Hatýrlanacaðý gibi baþta Suudi Arabistan ve Kuveyt olmak üzere Katar’ý terörizmi desteklemekle suçlamýþlardý.
Terörizmi destekleme suçlamasý her devlet tarafýndan her devlete kolayca yapýlabilir. Ancak bunun ispatý neredeyse imkansýz gibidir; zira doðasý gereði terör, “arkasýnýn görülmesine” izin vermeyen bir mücadele aracýdýr. Tam da bu nedenle herkesin herkesi suçlamasýna izin verir ve bu bulanýk ortamda gerçek müsebbibin görülmesi engellenir.
Dolayýsýyla Suudi Arabistan’ýn Katar’a yönelik delil bulmasý, hele ki bunlarý ABD’ye sunmasý zaten kolay deðil.
Suudi direnci
Suudi Arabistan ABD’ye bazý deliller sunsa bile, bir devletin teröre destek veren ülke olarak ilan edilmesinin siyasi bir tercih olduðunu kabul etmek gerekir. ABD’den yapýlan açýklama, Katar’ýn bu baðlamda deðerlendirilmesine karþý olunduðuna iþaret ediyor.
Anlaþýlan ABD Suudi Arabistan’ýn kendilerini yanýltmaya çalýþtýðýný, hata yaptýklarýný, ama kendilerinin bu iddialarý ciddiye almayýp Katar ile askeri ve stratejik iliþkilerini geliþtirdiklerini söylemeye çalýþýyor. Dolayýsýyla bir þaþkýnlýk söz konusuysa, bu Suudi Arabistan’ýn geri adým atmamasýndan kaynaklanýyor olabilir.
Kabul etmek gerekir ki ABD Suriye’de Suudi Arabistan’ýn baþ rakibi Ýran ile epeyce etkili biçimde mücadele ediyor, ÝHA’larýný vuruyor. Bununla da yetinmeyen ABD, Rusya ile olan denetimli gerilimi Suriye dýþýna çýkarýp Ukrayna’ya taþýyor. Rusya da gerilimin gereðini yaparak ABD’ye ültimatom veriyor. Rusya-ABD gerilim ortamýnýn Suudi Arabistan, Körfez ülkeleri, Mýsýr, Libya ve Katar’ý yani Doðu Akdeniz, Kýzýl Deniz ve Körfez’i ABD etrafýnda kümelenmeye teþvik eder. Belki Katar direniyordu, ondan bunlar yaþandý; ama þimdi direnmiyor. Dolayýsýyla Suudilerin oyuna geri dönmesi bekleniyor.
ABD uyarýsý
Dýþiþleri sözcünün sorduðu soru ise þaþkýnlýk ifadesinden daha anlamlý. “Amaç gerçekten terörizm mi?” demek terör ve terörle mücadele konularýnýn araçsallýklarýna iþaret ediyor. Teröristler mücadelenin gerçek özneleri olsalardý, muhtemelen Suriye sorunu çoktan sonlanmýþ olurdu. ABD’den Rusya’ya, Almanya’dan Çin’e kadar herkes Suriye’de terörle mücadele ediyor, ama bu DEAÞ ne menem bir yapýysa kimse sonunu getiremiyor.
Terörün amaç olup olmadýðý sorusunu belki önce ABD’ye sormak gerekir. Ama soruyu ABD Suudi Arabistan’a soruyor ise, o zaman konunun terörizmi tartýþmakla ilgisi olmadýðý düþünülebilir. Burada sanki bir uyarý var gibi. ABD, “terörü esasen kimlerin desteklediðini biliyoruz” diyor olabilir. Ve eðer bu ima ediliyorsa, ABD þaþýrmakta haklý. Esas teröre destek ayrýntýlarý, yani deliller Katar’ý iþaret etmiyorsa, Suudilerin meseleyi uzatma cesaretini nereden aldýklarý anlaþýlamýyor olabilir. ABD ve Rusya, Ýran ile Suudi Arabistan’ýn eþ zamanlý olarak Suriye sorunsalýnda mevzilerine geri çekilmelerinde anlaþmýþ gibiler ve sanki Suudilerin direnç nedenlerinden biri bu. Ama ABD bu direnci kýrmakta ýsrarlý gözüküyor.
