Haifaa Al Mansour imzalý Vecide, saðlam senaryosu ve dokunaklý öyküsüyle çok sayýda ödülün yaný sýra, tüm dünyada izleyicilerin takdirini kazanmýþ bir film.
Suudi Arabistan’ da kadýn olmak nasýl bir þeydir? Her bakýmdan yetkin ve etkileyici bir film olan Vecide’nin izleyenlere hissettirmeyi amaçladýðý temel duygu bu. Kadýnlara her þey yasak!
Filme adýný veren 10 yaþýndaki kýz çocuðu, kadýný ikinci sýnýf bir yaratýk sayarak pek çok özgürlüðünü kýsýtlayan bir sistemde dünyaya geldiðinin henüz tam olarak bilincinde deðil. Her ne kadar annesiyle babasý arasýndaki iliþkideki dengesizliði ve annesinin acý çektiðini gözlemlese de her çocuk gibi heveslerinin peþinde. Özgür ruhlu, güçlü kiþilikli, kafasýna koyduðunu yapabilecek kapasitede, cesur bir kýz Vecide.
Kýzlarýn yapmamasý gereken þeylerin uzayýp giden listesine fazla takýlmadýðý için okulda öðretmeni Hussa’dan sürekli azar iþitiyor. Arkadaþlýk etmemesi gerektiði halde en yakýn arkadaþý Abdullah... Ve onunki gibi bir bisiklete sahip olmak istiyor ki yarýþsýnlar ve Abdullah’a haddini bildirsin. Yaþadýklarý Riyad banliyösündeki bakkalýn getirdiði yeþil bisikleti satýn almak istiyor... Ama kýzlarýn bisiklete binmemesi gerektiðine dair bir hurafe de var. Ama Vecide, okuldaki Kur’an okuma yarýþmasýna katýlýp ödül parasýyla bisikleti almayý kafasýna koyuyor bir kere! Filmin sürprizli finaline giden süreç böylece baþlýyor. Vecide, bana yönetmen Haifaa Al-Mansour’u (Hayfa El Mansur) hatýrlattý. Yýllar önce Doðu’nun Kadýnlarý baþlýklý kültür etkinliði için Ýstanbul’a konuk olan, moderasyonunu yaptýðým bir panele katýlan Al-Mansourzekasý, azmi ve cesaretiyle hayranlýðýmý kazanmýþtý. Sinema salonu bile bulunmayan Suudi Arabistan’ýn ilk ve tek sinemacýsý olmaya kararlý görünüyordu. Belgeselleriyle kendini kanýtlamýþtý. Vecide karakterinde onun niteliklerini görür gibi oldum.
SUUDÝ OTORÝTELERÝ DE ETKÝLEDÝ
Vecide’nin annesi evli, çocuklu, meslek sahibi de olsa bir Arap toplumunda bir kadýnýn iradesinin, arzularýnýn nasýl hiçe sayýldýðýný simgeleyen bir karakter. Kocasýný mutlu etmek, ona bir oðul veremediði için ikinci bir eþ almasýný engellemek için çýrpýnan güzel, tatlý, sýcak bir kadýn var karþýmýzda. Kocasý ailesinin evinde yaþýyor, bazen karýsýna ve kýzýna uðruyor. Uðradýðý zaman gayet ilgili ve sevecen, karýsýný sevdiðini ve baþkasýnda gözü olmadýðýný tekrarlýyor. Ama onlarla yaþamýyor bile!
Filmdeki bütün kadýnlarýn nasýl ezildiðini usturuplu biçimde anlatýyor Vecide. Týpký Ýran filmlerindeki gibi bu filmde de salt kötü bir karakter yok. Aksine, filmdeki hüznü kýran bir mizah var. Toplumsal eleþtiriyi dozunda ve taþý gediðine oturtarak yapmayý baþarýyor. Örneðin Suudi Arabistan’da kadýnlar uzun bir süredir otomobil kullanma hakký için mücadele veriyor... Vecide’nin annesinin kaba ve cahil bir servis þoförünün insafýna kalarak ne kadar sýkýntý çektiðini görüyoruz. Yine annesi çalýþtýðý halde kazancýný kendi kullanamýyor. Okuldaki ergenlik çaðýndaki kýzlar oje sürdükleri için bile cezalandýrýlabiliyor...
Belki de en aðýr darbe, filmin kahramanýnýn kadýn olduðu için babasýnýn soyaðacýnda yer alamamasýyla iniyor. Vecide, hiç doðmamýþ gibi tanýnmýyor! Bu kadar güçlü bir öykü anlatan filmin diðer yönlerden zayýf olduðu sanýlmasýn. El Mansour gayet iyi bir yönetmen ve anlattýðý öykü izleyiciyi derinden etkilediði gibi Suudi otoriteleri de etkiledi ve ülkesinin ilk Yabancý Dilde Oscar adayý oldu.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Orijinal adý: Wadjda
Yönetmen: Haifa Al-Mansur
Senarist: Haifa Al-Mansur
Oyuncular: Reem Abdullah , Waad Mohammed , Abdullrahman Al Gohani , Ahd Kamel , Sultan Al Assaf
Tür: Dram
Yapým: 2012, Almanya-Suudi Arabistan, 98 dakika.
