Suudiler ‘kriminal inceleme’ye direniyor

Suudi Arabistan vatandaþý gazeteci Cemal Kaþýkçý’nýn, S.Arabistan’ýn Ýstanbul Konsolosluðu binasýna girip ‘çýkmamasý’nýn üzerinden 9 gün geçti. 

Kaþýkçý, konsolosluða 2 Ekim’de girmiþ, dýþarý çýkmamýþtý. 

S. Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, 6 Ekim’de yani olaydan 4 gün sonra Bloomberg kanalýnda, Kaþýkçý için “Þu an içeride deðil. Konsolosluk siyasi bir alan ancak Türk yetkililerin girip araþtýrma yapmasýna izin vereceðiz. Saklayacak bir þeyimiz yok” dedi. 

Ancak Veliaht Prens’in ‘sözüne’ raðmen 5 gündür incelemeye izin verilmedi. 

Dün görüþtüðüm yetkililer, ‘bu akþama kadar beklentimiz var’ dediler. 

Ama asýl soru þuydu: Olayýn üzerinden 11 gün, Veliaht Prens’in sözünün üzerinden 5 gün geçmesine raðmen neden hala bu izin çýkmadý?

Bu sorunun cevabý daha enteresan: 

“Türkiye’deki Suudi yetkililer ‘Odalarý gezin, gözle arama yapýn, dolaplarý, masa altlarýný kontrol edin’ sýnýrlamasý getirmek istiyor. Oysa burada detaylý bir olay yeri incelemesi yapýlmasý gerekiyor. Savcýlýk ve adli týp uzmanlarý, fiziki aramanýn dýþýnda, kimyasal ve biyolojik analiz için örnekler almalý. Kamera kayýtlarýna bakmalý ve görevlilerin ifadelerinin alýnmasý saðlanmalý. Suudi tarafý þu ana kadar buna yanaþmadý. Bu imkan saðlanmazsa araþtýrma engellenmiþ olur.”

Ya Suudi tarafý ya Prens Bin Salman’ýn sözüne raðmen ayak diriyor ya da Veliaht Prens medyaya konuþtuðundan farklý davranýyor. 

Diðer sorularýma da þu cevaplarý aldým: 

- BAE ve Mýsýr üzerinden iki uçakla gelen ‘üst düzey askeri ve adli týp’ heyeti Konsolosluk binasýnda birkaç saat kalarak, ayrýldý. Bir ‘delil temizliði’ mi yapýldý?

“Gelen kiþilerin kimliði ifþa oldu. Aralarýnda adli týp uzmanýnýn da bulunmasý bu þüpheyi neredeyse ‘gerçekliðin kanýtý’ haline getiriyor. Bir temizlik yapýldýðý ortada.”

- Peki buna raðmen neden Türk inceleme heyetine hala izin verilmedi?

“Burada bir cinayet iþlenmiþse kanýtlarý tamamen silmeleri oldukça zor. Silmeye çalýþsalar bile izler bulunur. En azýndan delil silmeye yönelik bir ‘temizlik’ yapýldýðýnýn kanýtlarý mutlaka bulunur.”

- Diplomatik temsilcilikler kameralarla donatýlmýþtýr. ‘Kamera olmadýðý, bazý kameralarýn arýzalý olduðu ya da kayýtlarýn silindiði’ öne sürülerek kayýt verilmezse tam inceleme yapýlmýþ olur mu?

“Olmaz. Eðer böyle gerekçeler öne sürülürse veya konsolosluktaki kamera kayýtlarý silinmiþ veya hard-diskler yenilenmiþse, bu ‘suç iþlendiðini’ ortaya koyar. Çünkü Kaþýkçý’nýn binaya giriþi sokaktaki güvenlik kameralarýndan görülüyor. Ýçerideki kameralarda da görüntüsünün bulunmasý gerekir.”

- Türk çalýþanlarýn o gün izne çýkarýldýðý ortaya çýktý. Ya Suudi çalýþanlarýn ifadelerinin alýnmasýna izin verilmezse?

“Hem Türk çalýþanlarýn hem de Suudi çalýþanlarýn ifadelerinin alýnmasý gerekir. Buna izin verilmemesi de soruþturmayý engellemek anlamýna gelir, ki bu da suç delili sayýlýr.”

- Türkiye soruþturma için nasýl çalýþýyor?

“Ýstanbul’da savcýlýk, emniyet ve MÝT mensuplarýndan oluþan ‘kriz masasý’ kuruldu. Çalýþmalar Dýþiþleri Bakanlýðý ile koordineli yürütülüyor.”

- ABD Baþkaný Donald Trump, “Müfettiþlerimiz Türkiye'de. Türkiye'yle birlikte çalýþýyoruz” dedi. Nasýl bir ‘birlikte çalýþma’ bu?

“ABD’nin CIA ve FBI ofisleri zaten Türkiye’de var. Ancak þu ana kadar bir ‘birlikte çalýþma’dan söz edemeyiz. Ayrýca ABD’nin Ankara’da büyükelçisi de yok.”

(ABD'nin Ankara Büyükelçiliði'ne David Satterfield’in atanacaðý Mayýs ortasýnda açýklanmýþtý; 5 aydýr onay sürecinde.) 

Trump’ýn ‘birlikte çalýþma’ açýklamasý önemli. 

Ancak öncelikle Riyad yönetimi üzerinde etkin ABD, Ýngiltere gibi ülkelerin, ‘kapsamlý kriminal inceleme’ için çaba göstermesi gerekiyor. 

Zira, bir ülke, bir baþka ülkedeki diplomatik temsilciliðinde ‘insan kaybediyorsa’, bu sadece Türkiye’nin deðil tüm demokrasilerin sorunudur.