Gastronomi turizminin Anadolu’dan dünyaya uzun ve meþakkatli yolculuðunda Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik öneminin en üst seviyede olduðunun bilinciyle milli ve yerli deðerlerimizin ýþýðýnda Anadolu topraðýnýn, suyunun ve güneþinin ürünlerinin ülke ekonomimize katkýsý yadsýnmaz. Bu ürün çeþitliliðini gerek rakamlarla gerek ayrýcalýklý lezzetleriyle köylüsünden çiftçisine topraðýný eken, el emeði göz nuru ürünlerini alýn terinin ülkemiz ekonomisine hak ettiði deðerlerle kazandýrýlmasý hususunda bu iþin hakkýný veren ve Türk mutfaðýna gönül veren herkes çok önemli...
Ülkemizde e-ticaret sitelerine yapýlan yatýrýmlar ve cirolar milyar dolarlara ulaþtý. Her geçen gün hayatýmýzýn farklý alanlarýna dokunan ihtiyacýmýz olan hemen her þeyde, modadan elektronik eþyaya, kozmetik ürünlerinden kitaba, çiçeðe ve özellikle turizm sektörüne varana dek e-ticaret günümüzün gerçeði...
'Üreten güçlü Türkiye' için durmaksýzýn doðru planlamalarla çalýþarak deðerlerimize sahip çýkarak emin adýmlarla yarýnlara yürürken gençlerimize büyük görevler düþüyor. Bu hafta sizlerle kuru yemiþ ve kuru meyve ile ilgili önemli ayrýntýlarý paylaþmak istiyorum. E- çerez'in genç yöneticisi Emre Çaprak ile A'dan Z'ye bu ayrýntýlarý konuþtuk:
- Türkiye’de üretimden paketlemeye yerli olan kuruyemiþ ve kuru meyveler nelerdir ve hangi bölgelerde üretilmektedir?
Yerli üretimi olan kuruyemiþler; kabak çekirdeði, ay çekirdeði, fýndýk, leblebi, yer fýstýðý, Antep fýstýðý, ceviz, badem ve Siirt fýstýðý; yerli üretilen kuru meyveler ise; kayýsý, incir ve üzüm olarak sýralanabilir. Türkiye’nin kuruyemiþ ve kuru meyve üretim haritasýna baktýðýmýzda ise fýndýk; Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bartýn, Ordu, Trabzon, Rize ve Artvin gibi Doðu ve Batý Karadeniz bölgelerinde, ay çekirdeði; Bursa, Bilecik, Eskiþehir, Denizli, Afyon, Eskiþehir, Ankara, Konya, Aksaray, Kýrýkkale, Kayseri gibi iç Anadolu bölgesi illerinde,
badem; Balýkesir, Muðla, Uþak, Antalya, Isparta, Mersin, Karaman, Þanlýurfa, Batman, Elazýð, Diyarbakýr gibi Marmara-Ege hattýný takiben Akdeniz ve Doðu bölgelerine kadar geniþ bölgelerde üretilmekte. Antep fýstýðý; Gaziantep, Adýyaman, Þanlýurfa gibi Güney Doðu Anadolu illerinde, ceviz; Yalova, Aydýn, Karaman, Çorum, Tokat, Kahramanmaraþ, Van ve Hakkari gibi Türkiye’nin çeþitli bölgelerindeki illerde, kabak çekirdeði; Eskiþehir, Konya, Aksaray, Nevþehir, Kayseri gibi çoðunlukla iç Anadolu bölgesine ait illerde, leblebi; Denizli ve Çorum’da, yer fýstýðý; Aydýn, Antalya, Mersin, Adana, Osmaniye olmak üzere Güney þeridinde, kuru incir; Ýzmir ve Aydýn’da, kuru Kayýsý; Sivas ve Malatya’da, kuru üzüm; Ýzmir, Manisa, Denizli, Konya, Nevþehir, Þanlýurfa, Gaziantep, Adýyaman ve Mardin’de üretiliyor.
- Peki kuruyemiþ sektörünün Türkiye ekonomisine katkýsý nedir ve en çok ihracat yapýlan ülkeler nereler?
Ülkemiz, fýndýk, incir, kayýsý ve üzüm gibi birçok ürünün dünyadaki ana üretim merkezi olup, kuruyemiş ihracatýnda dünyada ABD ve Hindistan’ýn ardýndan 3. sýrada yer alýrken, kuru meyvelerde ise lider konumundadýr. Ayný zamanda bu ürünlerin iç pazarda da geleneksel olarak tüketimi yoğundur. Türkiye’de yaklaşýk 249 milyon dolar kuruyemiş ve 41 milyon dolar kuru meyve olmak üzere toplam 290 milyon dolar ithalat hacmi gerçekleşmiştir. Ayrýca Türkiye’de yaklaþýk olarak 1.9 milyar dolar kuruyemiþ ve 1 milyar dolar kuru meyve olmak üzere toplam 2.9 milyar dolar ihracat gerçekleþmiþ. Bu rakamlarý ürünler bazýnda incelediðimizde hem miktar hem de hacim olarak en çok ihraç ettiðimiz ve dünya liderliðini elinde tuttuðumuz ürün fýndýk olmuþtur. Ýhracatta badem 2'nci Antep fýstýðý ise 3'üncü sýrada. Ýhracatta öne çýkan ürünler ülkelere göre farklýlýk göstermekle beraber Almanya baþta olmak üzere, Avrupa Birliði Ülkeleri (AB), Irak ve Rusya ihracat yapýlan baþlýca ülkelerdir.
- Türkiye’de kuruyemiþ tüketimi ne durumda?
Türkiye’de kiþi baþý kuruyemiþ tüketimi yýllýk yaklaþýk 6.5 kg. En fazla tüketilen kuruyemiþ ayçekirdeði iken, en az tüketilen kuruyemiþ ise leblebi. Dünyada ise kiþi baþý kuruyemiþ tüketiminin en yüksek olduðu ülke 11-12 kg ile Lübnan. Bu ülkeyi ise sýrasý ile Ýran ve Yunanistan izliyor. Bu verilere baktýðýmýzda ise Türkiye 5. sýrada yer alýyor. En fazla tüketim ise kýþ aylarýnda.
- Yerli markalar kuruyemiþ sektöründe ülke ekonomisine ve kendilerine katký saðlamak için neler yapmalý?
Son yýllarda özellikle sektöre giren güçlü markalarla beraber hem iç hem de dýþ pazarda daha kaliteli ve saðlýklý ürünlerin üretilmesi talebi doðmuþtur. Firmalarýn bu konuda kendilerini geliþtirmeleri, kapasitelerini artýrmak amaçlý yatýrým yapmalarý ve özellikle modern ve kaliteli ürünler geliþtirmek amaçlý çalýþmalar yapmalarý gerekmektedir. Diðer yandan yüksek miktarda üretilen hammaddelerde bozulmalarýn ve atýklarýn asgari düzeye indirilebilmesi için saklama koþullarýna dikkat edilerek, ürünlerin optimal þartlar altýnda muhafaza edilmesi saðlanmalýdýr. Bu sayede firma hem kendi bütçesi için hem de devlet bütçesi için önemli bir adým atmýþ olacaktýr.
