Tahran zirvesinden önce Ýdlib, Rusya ve Suriye savaþ uçaklarýnca vuruldu. Bu yazýnýn yazýldýðý anda, zirveye saatler kala bir kez daha Ýdlib havadan vuruldu. Türkiye’nin onca uyarýlarýna raðmen...
Belli ki Rusya Türkiye’nin hassasiyetlerini pek dikkate almýyor. Ýdlib’deki ABD figüraný terör unsurlarýna yönelik askeri operasyondan Türkiye’nin rahatsýzlýðý söz konusu deðil elbette. Türkiye, ABD’nin kurguladýðý asýl senaryonun arkasýndan gelecek ve kendisini doðrudan tehdit edecek geliþmelerden rahatsýz.
Büyük resmin arkasýnda hedef ülke Erdoðan liderliðindeki Türkiye asýl. Bir yanda ekonomik tetikçilerle öbür yanda türlü terör örgütleriyle vuruþan Türkiye, Ýdlib’deki büyük güçlerin kapýþmasýndan en fazla etkilenecek ülkelerin baþýnda geliyor.
***
ABD, Ýdlib’de Þam rejiminin kimyasal silah kullandýðýný iddia ederek müdahalede bulunacak. Bu hazýrlanmýþ bir senaryo. Öbür yanda Suriye’nin kuzeyinde kendi askeri-siyasi himayesine aldýðý bölgede PKK’ya bir özerk devlet kurdurtacak. Nitekim Ýdlib kriziyle paralel olarak PKK kendi özerk yönetimini ilan etti. Pek tabii bu ilan ABD’nin onayýyla oldu. Baþka türlüsü mümkün mü?
Ýdlib sadece Ýdlib’den ibaret deðil. PKK ve Heyet Tahrir ü Þam (HTÞ) gibi örgütler birer taþeron. ABD’nin oyun planýna göre hareket eden kukla örgütler.
Bu krizde görünürde ABD ile Türkiye yan yana düþüyor. Türkiye ile ABD Ýdlib’de askeri operasyona karþý çýkmak konusunda ortaklaþmýþ durumdalar. Her iki ülkenin gerekçeleri ve çýkarlarý farklý tabii.
ABD hem desteklediði ve sahaya sürdüðü HTÞ üzerinden bir Ýdlib sorunu oluþturuyor hem de Rusya ve Þam rejiminin askeri müdahalesine karþý çýkýyor.
Anlamadýðým husus þu: Putin bu zokayý nasýl yutuyor?
Türkiye ile ortak bir hassasiyet çerçevesinde hareket edip daha güçlü olmak varken ABD senaryosuna uygun hareket etmesi akýllara soru iþaretleri düþürüyor.
Tahran zirvesinden önce elini Türkiye’ye karþý güçlü tutmak gibi bir gizli niyet içindeyse, bu yanlýþ bir politika. Türkiye’ye “Benim sayemde ve benim iznimle!” mesajý vermek içinse bu güven sorunu doðuran bir yaklaþým.
Þam rejiminin “Ýdlib’i hakimiyetimize alacaðýz!” demesi gerçekte Türkiye’ye bir mesaj. Ýdlib Suriye topraðý da PKK’nýn ABD bayraðý altýnda devlet ilan ettiði yerler Suriye topraðý deðil mi?
Oyun var oyun içinde...
Belli ki hiçbir güç Türkiye’nin güçlü bir aktör olmasýný istemiyor. Bunu bilerek siyaset yapan bir güçlü Türkiye var. Kimsenin oyun planýnda taþeron olmayacak kadar da basiretli bir Türkiye var. Türkiye bu karýþýk denklemde malum güçlerin yedeðine düþürülebilecek bir ülke deðildir. Sýcak çatýþmanýn tarafý olmak veya bu denklemde çatýþan güçlerin oyun planý içinde yer almak Türkiye’ye kaybettirir.
Birilerinin istediði de bu.
Elbette pasif bir seyirci olarak kalmayacaðýz. ABD ve Rusya ile görüþeceðiz. Umarým Rusya ve Ýran Türkiye’nin ortaya koyduðu hassasiyetlerin aslýnda kendi çýkarlarýna uygun olduðu gerçeðini kavrarlar da ABD’nin oyun planýný boþa çýkarýrlar.
***
Tahran Zirvesi’nden Türkiye’nin beklentilerine uygun bir sonuç çýkmadý. Kim ne derse desin Astana süreci yara aldý. Her þey ABD senaryosuna uygun geliþiyor. Hayret etmemek mümkün deðil.
Türkiye’nin hassasiyetlerinin ve uyarýlarýnýn dikkate alýnmamasý Rusya ve Ýran’a da kaybettirecek bir krize kapý aralayacaktýr. Türkiye’nin baþka ülkelerin gücüne ve desteðine ihtiyacý ne kadar varsa onlarýn da Türkiye’nin gücüne ve desteðine o kadar ihtiyacý var.
Türkiye’siz olmaz! Türkiye’yi kaybeden kaybeder, biline!
