ABD’nin kepenk kapatmasýnýn ardýndan baþlayan siyasi krizin odaðýnda Kongre var. Kongre kilitleniyor, bütçe geçmiyor, devlet maaþ vermediði için memurlar ücretsiz eve yollanýyor, maaþ yok, moral bozuk, siyaset kavgalý... Bu gergin ortamda, her gün Temsilciler Meclisi ve Senato’da birleþim açýlýþýnda okunan dualar öne çýktý. Mesela Senato birleþiminde geçen hafta okunan dua -Tanrým... Devletin kapalý olmasýndan etkilenenlere kolaylýk saðla- diyordu... Yani kongre kilitlenip devlet kapannca parasýz kalanlara Allah’tan yardým isteniyor.
ABD Kongresi’nin iki kanadýnýn birer resmi rahibi var... Kongre bu konuda: ABD’de Din ile Devlet birbirinden ayrýlmýþtýr ama, Tanrý ile Devlet birbirinden ayrýlmamýþtýr- diyor.
Ve her gün birleþim baþlarken bu dinadamlarý ya da uygun gördükleri baþka din temsilcileri, genel kurul salonuna gelip, kürsüye çýkýp dua ediyorlar. Arada imamlar da geliyor. Dualar Ýngilizce. Bitiþler hep Amin ile.
Meclisin rahibi Conroy, iki yýldýr görevde. Çekirdekten eðitimli, teorisi ve pratiði kuvvetli bir Jizvit. Mecliste 224 yýllýk tarihte 60. Meclis Rahibi olarak göreve gelmiþ. Baþlangýçtan beri Meclis tarafýnda hep Hýristiyan dininin muhtelif mezheplerinin temsilcileri bu göreve atanmýþ. Atama söyle: Meclis baþkaný, muhalefet grup baþkanýyla da istiþare ederek aday gösteriyor ve aday, genel kurulda oylanýyor. Görev süresi yok. Bundan önceki rahip 11 yýl, ondan önceki de 32 yýl görev yapmýþ. Meclis rahibi, günlük dualar dýþýnda, bütün meclis üyelerine, ailelerine, çalýþanlara da hizmet sunuyor.
Senato tarafýnda da benzer durum var. Senato’da da 207 yýldýr rahip bulunuyor. Mevcut rahip Black, 10 yýldýr görevde, protestan ve Senato’nun 62. rahibi. Emekli bir tümamiral. ABD Deniz Kuvvetleri’nde bütün kariyeri dinadamlýðý ile geçmiþ.
Kongre’nin rahipleri Hýristiyan ve mezhebe baðlý olmalarýna raðmen dualarýnda genel çizgilerde kalýyorlar ve diðer dinlere mensup kiþilerin de -Amin- diyeceði mesajlar vermeye çalýþýyorlar.
Ancak son krizde dinadamlarýnýn dualarý daha belirginleþti. Kepenk Kapama tarihi olan 1 Ekim’den önce siyasi kilitlenme derinleþince, genel dualar deðiþti ve rahipler siyasete akýl-fikir niyaz etmeye baþladýlar. Senato ve Meclis rahiplerinin dualarýna bakarak, gidiþatý görmek mümkündü.
Kapanma öncesinde Senato rahibi Black köþeli dualara geçti: Tanrým, krizin týrmanmasýndan bizi uzak tut. Nimetinin sorumlu hademeleri olmamýzý ve ortak ilerleme için adil uzlaþmayý bulmamýzý saðla- dedi. Bu duaya raðmen Senato kilitlenmeyi aþamadý. Ayný sýrada ise Meclis rahibi uzlaþma formülü çabasýndaki bir alt komite oturumunu izliyordu. Bir milletvekili dayanamadý, rahibe atýfla: Ýlahi yardýma da ihtiyacýmýz var- dedi. Ama uzlaþma formülü olmadý.
Sonra cuma birleþiminde Senato duasý: Bizi (siyasi) kilitlenmenin zincirlerinden uzak tut- dedi. Yine de zincir takýlý kaldý.
Hatta Senatörlere vicdan duasý bile yapýldý: Tanrým, Senatörlere, halka hizmet için senin yolunda çalýþmalarýný ilham et. Sana hesap vereceklerini hatýrlat... Ama sonuç gelmedi.
Geçen pazartesi geceyarýsýna kadar anlaþma olmasý mümkündü. Pazartesi dualarý da mesajlarla dolu geçti: Senatoda Rahip Black duasýnda: Ýyi insanlar hareketsiz kalýrsa istenmeyen felaketlere yol açar- dedi. Hatta Black -Vekillerimizi Sen-Ben kavgasýndan uzak tut... Vekillerimiz sessiz kalýp beklemesinler, onlara doðru adýmý atmalarý için güç ver- de dedi... Ancak geceyarýsý kepenk kapandý...
ABD’de bir de okullarda Ant var... Bayraða, ülkeye baðlýlýk andý ve orada ‘Tanrýnýn (iradesi) altýnda bölünmez bir ulus’ ibaresi yer alýyor. Kongre’de duaya pek itiraz yok, ama baþka yerlerde duaya ve okullardaki Ant’a, din vurgusundan ötürü itiraz var. Ant zaman zaman mahkemeye götürülür. Duada da örneðin Belediye Meclis toplantýlarý baþlangýcýnda dua okunmasýna itirazlar geliyor. Bu konu yakýnda Anayasa Mahkemesinde karara baðlanacak.
Bu arada okullarda dini ya da sair nedenle anda karþý olanlarýn ant okunurken ayaða kalkmamasý ya da andý söylememesi, anta katýlmamasý mümkün... O zaman da -sosyal baský- sahneye çýkýyor. Bu muhalefeti hoþgören eyaletler var, hoþgörmeyenler var.
twitter.com/selimatalayny
