ABD’nin kepenk kapatmasının ardından başlayan siyasi krizin odağında Kongre var. Kongre kilitleniyor, bütçe geçmiyor, devlet maaş vermediği için memurlar ücretsiz eve yollanıyor, maaş yok, moral bozuk, siyaset kavgalı... Bu gergin ortamda, her gün Temsilciler Meclisi ve Senato’da birleşim açılışında okunan dualar öne çıktı. Mesela Senato birleşiminde geçen hafta okunan dua -Tanrım... Devletin kapalı olmasından etkilenenlere kolaylık sağla- diyordu... Yani kongre kilitlenip devlet kapannca parasız kalanlara Allah’tan yardım isteniyor.
ABD Kongresi’nin iki kanadının birer resmi rahibi var... Kongre bu konuda: ABD’de Din ile Devlet birbirinden ayrılmıştır ama, Tanrı ile Devlet birbirinden ayrılmamıştır- diyor.
Ve her gün birleşim başlarken bu dinadamları ya da uygun gördükleri başka din temsilcileri, genel kurul salonuna gelip, kürsüye çıkıp dua ediyorlar. Arada imamlar da geliyor. Dualar İngilizce. Bitişler hep Amin ile.
Meclisin rahibi Conroy, iki yıldır görevde. Çekirdekten eğitimli, teorisi ve pratiği kuvvetli bir Jizvit. Mecliste 224 yıllık tarihte 60. Meclis Rahibi olarak göreve gelmiş. Başlangıçtan beri Meclis tarafında hep Hıristiyan dininin muhtelif mezheplerinin temsilcileri bu göreve atanmış. Atama söyle: Meclis başkanı, muhalefet grup başkanıyla da istişare ederek aday gösteriyor ve aday, genel kurulda oylanıyor. Görev süresi yok. Bundan önceki rahip 11 yıl, ondan önceki de 32 yıl görev yapmış. Meclis rahibi, günlük dualar dışında, bütün meclis üyelerine, ailelerine, çalışanlara da hizmet sunuyor.
Senato tarafında da benzer durum var. Senato’da da 207 yıldır rahip bulunuyor. Mevcut rahip Black, 10 yıldır görevde, protestan ve Senato’nun 62. rahibi. Emekli bir tümamiral. ABD Deniz Kuvvetleri’nde bütün kariyeri dinadamlığı ile geçmiş.
Kongre’nin rahipleri Hıristiyan ve mezhebe bağlı olmalarına rağmen dualarında genel çizgilerde kalıyorlar ve diğer dinlere mensup kişilerin de -Amin- diyeceği mesajlar vermeye çalışıyorlar.
Ancak son krizde dinadamlarının duaları daha belirginleşti. Kepenk Kapama tarihi olan 1 Ekim’den önce siyasi kilitlenme derinleşince, genel dualar değişti ve rahipler siyasete akıl-fikir niyaz etmeye başladılar. Senato ve Meclis rahiplerinin dualarına bakarak, gidişatı görmek mümkündü.
Kapanma öncesinde Senato rahibi Black köşeli dualara geçti: Tanrım, krizin tırmanmasından bizi uzak tut. Nimetinin sorumlu hademeleri olmamızı ve ortak ilerleme için adil uzlaşmayı bulmamızı sağla- dedi. Bu duaya rağmen Senato kilitlenmeyi aşamadı. Aynı sırada ise Meclis rahibi uzlaşma formülü çabasındaki bir alt komite oturumunu izliyordu. Bir milletvekili dayanamadı, rahibe atıfla: İlahi yardıma da ihtiyacımız var- dedi. Ama uzlaşma formülü olmadı.
Sonra cuma birleşiminde Senato duası: Bizi (siyasi) kilitlenmenin zincirlerinden uzak tut- dedi. Yine de zincir takılı kaldı.
Hatta Senatörlere vicdan duası bile yapıldı: Tanrım, Senatörlere, halka hizmet için senin yolunda çalışmalarını ilham et. Sana hesap vereceklerini hatırlat... Ama sonuç gelmedi.
Geçen pazartesi geceyarısına kadar anlaşma olması mümkündü. Pazartesi duaları da mesajlarla dolu geçti: Senatoda Rahip Black duasında: İyi insanlar hareketsiz kalırsa istenmeyen felaketlere yol açar- dedi. Hatta Black -Vekillerimizi Sen-Ben kavgasından uzak tut... Vekillerimiz sessiz kalıp beklemesinler, onlara doğru adımı atmaları için güç ver- de dedi... Ancak geceyarısı kepenk kapandı...
ABD’de bir de okullarda Ant var... Bayrağa, ülkeye bağlılık andı ve orada ‘Tanrının (iradesi) altında bölünmez bir ulus’ ibaresi yer alıyor. Kongre’de duaya pek itiraz yok, ama başka yerlerde duaya ve okullardaki Ant’a, din vurgusundan ötürü itiraz var. Ant zaman zaman mahkemeye götürülür. Duada da örneğin Belediye Meclis toplantıları başlangıcında dua okunmasına itirazlar geliyor. Bu konu yakında Anayasa Mahkemesinde karara bağlanacak.
Bu arada okullarda dini ya da sair nedenle anda karşı olanların ant okunurken ayağa kalkmaması ya da andı söylememesi, anta katılmaması mümkün... O zaman da -sosyal baskı- sahneye çıkıyor. Bu muhalefeti hoşgören eyaletler var, hoşgörmeyenler var.
twitter.com/selimatalayny
