Hep dondurma yemek, hep TV izlemek, hiç eve girmemek, hep yüzmek, hep bilgisayarda ya da tablette oyun oynamak, bu olmazsa PSP’de takýlmak istiyorlar... Çocuklar hele de yaþlarý küçükse yaz tatilini ‘en’lerde yaþamak istiyor! Geçenlerde Elvan, üçüncü bardak meyve suyunu isteyince, Kerem bilmem kaçýncý kez ‘Bi oyun daha!’ diye söylenince ‘Aaaahhh’ demiþim ben de... Biliyorum tatilde azýcýk gevþemek onlarýn da hakký. Peki ama bu gevþemenin sýnýrlarý ne olmalý? Tatilde pek çok þeyde ipin ucunun kaçýrýlmasýnýn çocuða fiziksel ve psikolojik açýdan fark etmeden zarar verebildiðini dile getiren Acýbadem Maslak Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmaný Dr. Arzu Önal, ‘tatil þýmarýklýðý’ ile baþ etmenin yollarýný anlatýrken þu önerilerde bulunuyor: “Uyku saatlerindeki sarkmalar çocuðun aþýrý sinirli, gergin ve kavgacý olmasýna neden olabiliyor. Uyku düzeninin çocuðun saðlýðýný bozmayacak þekilde düzenlenmesi çok önemli. Çocuða büyüme ile ilgili hormonlarýn gece salgýlandýðýný anlatmak, bu hormonun birçok vücut fonksiyonunu etkileyeceðini öðretmek þart. Ayrýca dýþarýdan alýnacak yiyeceklerin hangilerine izin verildiði ve limiti de çocuða kesin bir dille anlatýlmalý. Sonradan getirilen kurallar çocuklarýn uyumlarýný zorlaþtýrabiliyor. Üstelik hazýr gýdalarla beslenmek çocuklar için fazla kilo ve tip 2 diyabete davetiye çýkarýyor.”
GÜNÜ ÖNCEDEN PLANLAYIN
Peki ya havuz veya denizden çýkmak istemeyen çocuk? Dr. Önal önceden o güne dair bir plan yapýlmasý gerektiði görüþünde: “Havuz ve denize gitmeden önce günün planýný yapmak, sürpriz tutturmalarýn önüne geçilmesinde etkili bir yöntem. Bu plana uymamanýn ona neler kaybettireceðini, uyumlu davranýrsa neler kazanabileceðini anlatmak gerekiyor.” Tablet ve televizyondan baþýný kaldýrmayan çocuklara karþý da ‘oynama/ seyretme’ gibi uyarýlarýn bir çözüm olmadýðýný söylüyor, Dr. Önal: “Otomobilde seyahat ederken bile doðayý seyretmek yerine tabletleriyle oyalanmayý tercih edenler var. Anne babalar da bu duruma göz yumabiliyor. Anne babanýn ‘oynama ya da seyretme’ demesi çözüm deðil. Onun yerine çocuðu neler yapabileceði konusunda yönlendirmesi gerekiyor. Ayný þekilde ödev ve kitap sorumluluklarý da es geçilmemeli. Bu sorumluluðunun kazanýlmasý için planlama yapýlmasý doðru bir davranýþ. Ödevler için belli günler, kitap için belli zamanlar (yatmadan önce, gibi) planlanmasý gerekiyor.” Gelelim dondurma ve tatlý ýsrarýna... Dr. Önal, þekerin zararlarýnýn asla unutulmamasý gerektiðini vurguluyor: “Þekerin zararlarýyla ilgili çok sayýda bilimsel çalýþma mevcut. Çocuklara, her þeyin aþýrýsýnýn zararlý olduðunun anlatýlmasý, dondurma ve tatlý tüketimine kontrollü izin verilmesi çok önemli.”
