Hep dondurma yemek, hep TV izlemek, hiç eve girmemek, hep yüzmek, hep bilgisayarda ya da tablette oyun oynamak, bu olmazsa PSP’de takılmak istiyorlar... Çocuklar hele de yaşları küçükse yaz tatilini ‘en’lerde yaşamak istiyor! Geçenlerde Elvan, üçüncü bardak meyve suyunu isteyince, Kerem bilmem kaçıncı kez ‘Bi oyun daha!’ diye söylenince ‘Aaaahhh’ demişim ben de... Biliyorum tatilde azıcık gevşemek onların da hakkı. Peki ama bu gevşemenin sınırları ne olmalı? Tatilde pek çok şeyde ipin ucunun kaçırılmasının çocuğa fiziksel ve psikolojik açıdan fark etmeden zarar verebildiğini dile getiren Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Arzu Önal, ‘tatil şımarıklığı’ ile baş etmenin yollarını anlatırken şu önerilerde bulunuyor: “Uyku saatlerindeki sarkmalar çocuğun aşırı sinirli, gergin ve kavgacı olmasına neden olabiliyor. Uyku düzeninin çocuğun sağlığını bozmayacak şekilde düzenlenmesi çok önemli. Çocuğa büyüme ile ilgili hormonların gece salgılandığını anlatmak, bu hormonun birçok vücut fonksiyonunu etkileyeceğini öğretmek şart. Ayrıca dışarıdan alınacak yiyeceklerin hangilerine izin verildiği ve limiti de çocuğa kesin bir dille anlatılmalı. Sonradan getirilen kurallar çocukların uyumlarını zorlaştırabiliyor. Üstelik hazır gıdalarla beslenmek çocuklar için fazla kilo ve tip 2 diyabete davetiye çıkarıyor.”
GÜNÜ ÖNCEDEN PLANLAYIN
Peki ya havuz veya denizden çıkmak istemeyen çocuk? Dr. Önal önceden o güne dair bir plan yapılması gerektiği görüşünde: “Havuz ve denize gitmeden önce günün planını yapmak, sürpriz tutturmaların önüne geçilmesinde etkili bir yöntem. Bu plana uymamanın ona neler kaybettireceğini, uyumlu davranırsa neler kazanabileceğini anlatmak gerekiyor.” Tablet ve televizyondan başını kaldırmayan çocuklara karşı da ‘oynama/ seyretme’ gibi uyarıların bir çözüm olmadığını söylüyor, Dr. Önal: “Otomobilde seyahat ederken bile doğayı seyretmek yerine tabletleriyle oyalanmayı tercih edenler var. Anne babalar da bu duruma göz yumabiliyor. Anne babanın ‘oynama ya da seyretme’ demesi çözüm değil. Onun yerine çocuğu neler yapabileceği konusunda yönlendirmesi gerekiyor. Aynı şekilde ödev ve kitap sorumlulukları da es geçilmemeli. Bu sorumluluğunun kazanılması için planlama yapılması doğru bir davranış. Ödevler için belli günler, kitap için belli zamanlar (yatmadan önce, gibi) planlanması gerekiyor.” Gelelim dondurma ve tatlı ısrarına... Dr. Önal, şekerin zararlarının asla unutulmaması gerektiğini vurguluyor: “Şekerin zararlarıyla ilgili çok sayıda bilimsel çalışma mevcut. Çocuklara, her şeyin aşırısının zararlı olduğunun anlatılması, dondurma ve tatlı tüketimine kontrollü izin verilmesi çok önemli.”
