Yeni dünyanýn da üzerinde Türkiye var… Bu kargaþalý dünyada güçlü Türkiye lazým...
Dünyada dengeler ve aðýrlýklar deðiþiyor, ortalýk toz-duman... Dünya deðiþiyorsa, bakýþýmýzýn da deðiþmesi lazým ki, yön bulalým.
Türkiye bölgesinde bir güçtür. Küresel alanda da ne tarafta durursa, o tarafýn aðýrlýðýný ve gücünü deðiþtirecek bir aðýrlýk merkezidir. Artýk büyük güçler hesap yaparken, ‘Türkiye ne yapar?’ diye sormak durumundalar... Eskiden bu sorunun cevabý otomatikti... Artýk deðil.
Türkiye zorunluklarýn deðil, çýkarýnýn gerektirdiði tarafta yer alýyor. Dünya da zaten benzer esnekliklerin dünyasý. Takýmlar, ittifaklar kaðýt üzerinde yer alsa da, çýkarlar çatýþýnca oyun deðiþiyor. Normalde ‘müttefik’ sayýlan Türkiye’nin kollanmasý, gözetilmesi, desteklenmesi, takýmda tutulmasý gerekirken, standart müttefikleri Türkiye’ye hem eþitlikçi davranmýyor, hem de Türkiye’den kolayca vazgeçebilir-miþ gibi yapýyorlar.
Türkiye’nin çabasý hem çýkarlarý gereðidir, hem de adalet ve eþitlik içindir. Ayný kulübün içinde Türkiye’yi onyýllarca ikinci sýnýf saydýlar. Sadýk müttefik-ittifakýn sarsýlmaz kalesi-stratejik konum-þiþ kebap-raký tekerlemesiyle uyuttular. Þimdi rüzgar tersten esip sýcakta makyaj akýnca, Türkiye’yi eþit saymadýklarý ortaya çýktý. Sonra da yaygara baþladý: Türkiye öngörülemez hale geldi... Gelir tabii. Türkiye alýþtýðýnýz muhallebi formatýnda deðil. Þimdi tekerlemeyle idare edilemeyecek yeni ve kaotik dünyaya bakýyoruz.
Bu dünya ABD’nin Rusya ve Çin’i rakip sayarak onlara karþý hamle yapmaya baþladýðý bir dünya. Tek merkezli olmaktan çýkan, Büyük Güçlerin açýkta itiþmeye baþladýðý bir dünya. Belki üç büyük merkez var, ama 10-12 tane de bölgesel güç var. Bu alýþýk olmadýðýmýz bir dünya. Ancak her durumda Türkiye’nin üzerinde yer bulacaðý bir dünya. Bu dünyada daha da güçlü bir Türkiye gerekiyor.
ABD Genelkurmayý, 19 Ocak’ta açýkladýðý yeni strateji belgesiyle, Berlin Duvarýnýn çöküþünden beri yaklaþýk 30 yýldýr süren ‘Tek kutuplu, ABD merkezli’ Dünya Halinin sona erdiðini duyurdu. Dört yýl aradan sonra yenilenen belge, ABD’nin artýk dünyaya tek baþýna hakim olmadýðýný, Çin ve Rusya’nýn rekabet baskýsý altýnda olduðunu söylüyor.
Soðuk Savaþ sonrasý... diye anýlan dönemi de böylece kapatmak gerekiyor. Dönem, Küresel Çoklu Rekabet Dönemi. Çin ve Rusya’yý hedef alan yeni ABD stratejisi, dünyada Büyük Güçler Rekabeti baþladýðýnýn belgesi. Artýk üç büyük gücün ve 10-12 bölgesel gücün rekabeti var. ABD diðer iki büyüðe karþý, bölgesel güçlerden destek almayý umuyor.
Belgeye göre, Çin ve Rusya’ya karþý ABD daha da fazla askeri harcama yapacak. Donald Trump ‘ABD’nin tarihinde görmediði en güçlü orduyu kuracaðýz’ diyor.
Belge diyoruz ama ortada yalnýzca 11 sayfalýk özet var. Kalaný gizli… Genel durum ABD için hayli vahim: ABD son 15 yýlý Afganistan, Irak ve diðer noktalarda gayrý-nizami harp ve küçük taktik vuruþmalarla geçirirken, Çin ve Rusya dünyayý paylaþýp, ABD zayýflýklarýna karþý çalýþýp, kendi hakimiyet alanlarýný perçinlediler.
Belge, savaþ stratejisinin hemen her noktasýndaki ABD üstünlüklerinin Çin ve Rusya tarafýndan etkisiz kýlýndýðýný söylüyor. ABD uzmanlarý, muhtemel bir çatýþmayý ABD’nin kazanacaðýndan emin deðiller.
Peki son 18 yýldýr ‘terörle mücadele’ adý altýnda süren, zihinleri formatlayan, algýlarý daðýtan, Ýslam coðrafyasýný alt-üst eden, yüzbinlerin can verdiði kaosa ne oldu? O da sürecek, ancak düþük yoðunlukta sürecek. Þimdi esas tehdidin baþka yerden geldiðine karar verdiler. Ýstisna: Ýran.
ABD-Çin-Rusya arasýndaki üçlü rekabet, bölgemiz ve dünya için tehlikelerle dolu. Belirsizlik ortamlarýnda baþlayan büyük güç tepiþmelerinde dünyanýn savaþa gittiði bilinir. Özellikle hakim güç gerilerken. Bu yüzden Kuzey Kore meselesinden endiþeliyiz.
ABD, kara, deniz, hava, uzay ve siber uzayda kendisine hakimiyet saðlayan bütün üstünlüklerin, Çin ve Rusya tarafýndan eritildiðini düþünüyor.
ABD 1945’ten beri açýk denizlerde uçak gemileriyle hakimiyete alýþmýþken, Çin ABD savaþ unsurlarýný bölgesine sokmamak için hayli baþarýlý adýmlar attý. Çin’in kýyýlarýndan açýkta Pasifik Okyanusunda iki tane Çin Seddi var. Denizde Çin Seddi gibi savunma duvarý kurdular.
Rusya da Doðu Akdeniz - Kafkasya - Kýrým - Karadeniz - Belarus - Baltýk ekseninde kurduðu hakimiyet alanýna ABD ve NATO’yu sokmamaya kararlý.
ABD Rusya ve Çin’i rakip gördüðünü resmen kabul edince, silahlanma yarýþý da hýzlandý.
ABD yeni dönem için Kongreden 700 milyar dolarlýk savunma bütçesi geçirdi, ancak gerçekleþme 600 milyar civarýnda kalacak.
ABD 650 milyar bile harcasa, bu miktar, kendinden sonra gelen 10 ülkenin toplamýndan fazla. ABD ekonomisi bu bütçeleri kaldýrýr mý?
Çin savunmaya 200 milyar dolar harcýyor. Rusya ise 80-90 milyarda… Üstelik ABD yýllardýr bu hýzda harcýyor. Uzmanlara göre, ABD ordusunun þimdiki halini bile Çin ya da Rusya eþitleyemez. Ancak iki ülke daha ucuza ABD’yi rahatsýz ediyor. Kuzey Kore ise ezber bozan þekilde ABD’yi tehdit ediyor. ABD’de füze savunma sistemi henüz yok.
Çin’in ABD kadar uçak gemisi yok, ama uçak gemilerini vuracak füzeleri var. Bir uçak gemisinin yapýlmasý 12-13 milyar dolar. Sesin 10 katý hýzla uçan, halen durdurulmasý mümkün olmayan ve uçak gemisi batýran Çin füzelerinin tanesi ise 10 milyon dolar. Çin’de bu füzelerden binlercesi var.
Siber saldýrýnýn da maliyeti düþük, hasarý yüksek... ABD siber saldýrýlara zayýf kaldýðýný fark etti.
Bu yeni silahlanma yarýþýnýn ve üstünlük kurma çabasýnýn sonu yok. Eskiden nükleer silah caydýrýcýlýðý barýþ saðlardý. Yeni dünyada nükleer silahlarýn daha kolay kullanýlmasý yollarý açýlýyor.
Silahlanmanýn bir tehlikesi var: Silahlanmanýn nerede duracaðýnýn, ülkenin kendini hangi noktada güvende hissedeceðinin ölçüsü yok. Sonsuz güvensizlik ve sonsuz silahlanma sarmalýna giriliyor.
ABD nükleer alanda Rusya tarafýndan ciddiye alýnmadýðýný düþünüyor. Bu yüzden ABD küçük çaplý nükleer bomba yapacak: 20 kilotonluk, Hiroþima’yý yerle bir eden bombalar ‘küçük’müþ. Bombalar yerel-bölgesel çatýþmalar için düþünülüyor.
Peki ülkeleri yok edecek dev nükleer füzeler? Onlar kýyamet silahý olduklarý için -zaten kullanýlmaz- diye, yeterince caydýrýcý deðilmiþ. Küçük bomba -kolayca kullanýlýr- diye caydýrýcý olurmuþ! Tam maðara adamý mantýðý... Birkaç yüzyýl sonra uzaylýlar dünyanýn neden yok edildiðini anlamak isterlerse belki bu yazýyý görürler.
Ayrýca ABD nükleer silah kullanmak için mutlaka nükleer saldýrýya uðramanýn gerekmediðini, ABD’yi sekteye uðratacak bir saldýrýya karþý da nükleer kullanabileceðini yeni belgeyle açýkladý. Yeni dünya, kuralsýz dünya.
Çin de ABD ve Rusya’ya bakarak, kendi nükleer gücünü artýracak.
Çin Ordu gazetesinde 30 Ocak’ta yer alan makale, ‘Günümüzün giderek belirsizleþen dünyasýnda nükleer caydýrýcýlýk ve karþý saldýrý yeteneklerimizi güçlendirmeliyiz’ diyor. Askeri Akademi uzmanlarýnca yazýlan makale, ABD’nin 30 yýlda nükleer için 1.2 trilyon dolar harcayacaðýný, Rusya’nýn 2021’de nükleer modernizasyonu tamamlayacaðýný hatýrlatýyor. Neyse ki, Çin makalesi ‘nükleer silahý ilk kullanan biz olmayacaðýz’ diyor.
Bir Amerikalý uzman ise misalen soruyor: ‘’Seyir füzesine nükleer baþlýk takmayý düþünüyoruz. Bir seyir füzesi attýðýmýzda, düþman bu füzenin nükleer mi konvansiyonel mi olduðunu nereden anlayacak? Ya biz konvansiyonel attýðýmýzda düþman nükleer zannederse?’’
Artýk her doðan gün için þükretmek gerekiyor.
