Terörün bir kaç türü

Terörizm, bir siyasi iradeyi uygulamalarýndan vazgeçmeye, politikalarýný deðiþtirmeye, belirli ‘yerlerden’ çekilmeye ya da bir çatýþma alanýna çekmeye yönelik þiddet eylemleri olarak tanýmlanýr. Bununla birlikte teröre baþvuranlarýn kullandýklarý yöntemler, seçtikleri hedef ve þiddet araçlarý her yerde farklýlýk gösterir.

En son ABD’nin Boston kentinde gerçekleþen patlamalar, bizlere Madrid ve Londra’daki patlamalarý hatýrlattý. Boston’da, eþ zamanlý olarak bir dizi bomba patlatýldý. Bombalar etkili ancak çok da üstün teknolojiye dayanan türden deðildi. Eylem, maraton koþucularýnýn parkuru tamamlamasýndan sonra yapýldýðýna bakýlýrsa, hedef sporcular deðil, spor yapan halk olarak seçilmiþti.

Bu tür terör uygulamalarý, halk arasýnda panik yaratma yoluyla iktidarý caydýrma yöntemini ifade eder. Amerikan toplumunun bu konudaki korku ve dehþet eþiði düþünüldüðünde, etkili bir hedef seçimi yapýldýðý söylenebilir.

Bazý eylemleri yapan, kimliðini belli eder ve üstlendiðini açýklar; her zaman doðru olmasa da, bu bir tür savaþ ilan tarafýn kendisini gizlemeden hedef yapma amacýna iþaret eder; yani hedefi üstüne çekme stratejisi uygular. Bazýlarýnda ise, failin aranýp durmasý da terörün devamý niteliðinde olur; ki Boston’da bu yaþanýyor.

ABD’de...

Hele ayný sýralarda baþka yerlerde de patlama olursa, paniðin bir bölgede deðil tüm ülkede olmasý amaçlanmýþ denir: Ki bu ABD’de de bu ihtimal de mevcut. Ancak temel soru kimin ne amaçla bu eylemleri yaptýðý sorusuna doðru yanýtý verebilmekte.

Eðer bir iç terör söz konusuysa, bunun siyah-beyaz ayrýmýna dayanan bir mesajý olduðu, neo-con beyazlarýn siyasetini iktidara taþýmaya yönelik yapýldýðýný ve küresel düzeyde Obama’yý desteklemeyen ama ABD ile rekabet eden oyunculardan destek alýndýðý söylenebilir.

Eðer bir dýþ terör ise o zaman da NATO’nun Afganistan’da sivillerin de ölümüne yol açan bombalamalarýna bir karþýlýk olarak El-Kaide tarafýndan yapýldýðý akýllara gelebilir.

Hangisi olursa olsun, bu eylem ABD’yi ‘çekilme’ ve geri adým atmaya davet eden eylemler; dolayýsýyla soruyu, çekilenin yerine kim talip diye sormak mümkün. Buna hangi oyuncu ya da oyuncular talipse sorumluluðu orada aramak gerekir.

Türkiye’de...

Bazý terör eylemleri ise yine siyasi iktidarýn ‘çekilmesini’, alaný boþaltmasýný talep eder, ancak hedefine halký deðil resmi görevlileri, yani devleti koyar. Türkiye’de tanýdýðýmýz terör genel olarak bu türe girer. PKK, yýllarca asker, polis, öðretmen, mühendis gibi hedefler seçmiþ; devletin belirli yerlerde iþ yapmasýný engellemiþ, dolayýsýyla da bu bölgelerde ortaya çýkan siyasal ve sivil irade boþluðunu bir yandan kendi adýna kullanmýþ, bir yandan da Türkiye’nin yönlendirilmesinde rol almak isteyen dýþ oyuncularla kendi baþýna ortaklýk yapabilmiþtir.

Ancak terör sadece bombalarýn patlatýlmasýyla gerçekleþmez. Ýktidarýn iradesini uygulamaya engel olmak için ona iþ yaptýrtmanýn bir diðer yolu da sesli þiddet uygulamaktýr.

Bu, iktidarýn politikalarýna yönelik protestolarý, grevleri, tedhiþ hareketlerini, toplantý basmalarý ve tehdit savurmalarý kapsar. Bugün Türkiye’de PKK’nýn boþalttýðý alaný, bu tür bir tür terörün doldurma ihtimali bulunuyor. Vatanýn bölünmesi temasýndan hareketler yapýlan bu tür eylemlerle PKK eylemlerinin nihai olarak ayný sonucu hazýrlamaya yönelik olduðu söylenebilir. Zira her ikisi de karþýlýklý güvensizlikleri, askeri ve polisiye önlemlerin artýrýlmasýný, sivil siyaset alanýnýn daralmasýný ve bu manzara sonucunda da bölgesinde zafiyete uðramýþ devlet durumuna düþmesine yol açar.

Kýsacasý Güneydoðu’da görev yapan bir öðretmene yapýlan saldýrýyla Ýç Anadolu’da konuþma yapan bir hocaya yapýlan saldýrý arasýnda fark aranamaz.