Halk arasýnda genel olarak ‘soðuk algýnlýðý’ olarak tanýmlanan akut viral enfeksiyon en yaygýn görülen enfeksiyon hastalýðý olarak biliniyor.
Özellikle kýþ aylarýnda bir ýsýnýp bir soðuyan havalar, her yaþtan bireyin hastalanma riskini artýyor. Hastalýða yakalananlarda kiþisel etkenlere baðlý olarak farklý derecelerde geliþen yüksek ateþ, yutkunma zorluðu, bitkinlik, kas aðrýsý, bað aðrýsý, öksürük gibi yaþam kalitesini olumsuz etkileyen þikayetlerin yaný sýra iþgücü kaybý ve daha önemlisi ise yol açabildiði ölümler önemli bir saðlýk sorunu. Her yýl dünya nüfusunun yüzde 10’nun bu tip enfeksiyonlardan etkilendiði ve çoðunluðu çocuk ve ileri yaþlarda olmak üzere yaklaþýk 250 bin kiþinin viral enfeksiyonlara baðlý olarak hayatýný kaybettiði bildiriliyor. Diðer taraftan insan hayatý üzerindeki yarattýðý ciddi risklerin ötesinde, tedavi harcamalarý ve iþgücü kayýplarý gözönüne alýndýðýnda tüm dünya ekonomisi için önemli bir maddi sorun oluþturuyor.
Esas sorun, tedavinin yüksek maliyetine karþýlýk uygulanan ve beklenen yararýn tatmin edici olmamasý. Çünkü hastalýða yol açan etkenler çok farklý. Hastalýk oluþumunda baþlýca etken olan rinovirüslerin yüzde 10-40 gibi bir yaygýnlýðý bulunuyor ancak koronavirüs, parainfluenza virüs, adenovirüs, ekovirüs veya kokssakivirüs gibi baþka virüs tiplerinin de katkýsý söz konusu olabiliyor. Ayrýca bir de bunlarýn mutasyonu ile geliþen tipleri var. Dolayýsýyla tüm bu virüsler üzerinde etkili olabilecek kapasitede ilaç henüz yok. Elimizde mevcut koruyucu ajanlardan biri olan grip aþýsý bir yýl önce tüm dünyada en yaygýn salgýna yol açan üç farklý virüs tipine karþý hazýrlanýyor. Dolayýsýyla sýnýrlý bir koruyuculuk söz konusu, yani tüm etkenler üzerinde etkinlik beklemek mümkün deðil. Ancak 65 yaþ üzerindeki bireylerin, kronik hastalýðý olan kiþilerin her yýl eylül ayýnda aþýlanmasý, risk sayýsýnýn azaltýlmasý bakýmýndan akýlcý bir yaklaþým olacaktýr. Ýnfluenza virüsleri üzerinde etkili olabilecek sýnýrlý sayýda ilaç (iyon-kanal blokörleri, nöramidinaz inhibitörleri) bulunmasýna karþýlýk, bunlarýn sýnýrlý etkileri, hýzlý-direnç geliþimi, yan etkileri ve bazýlarýnýn yüksek fiyatý gibi sorunlar nedeniyle yaygýn uygulanmasý mümkün olamamaktadýr.
MEVSÝM DÖNÜMLERÝNE DÝKKAT!
Bu kadar olumsuz bir tablo sizi umutsuzluða mý düþürdü! Peki ne yapacaðýz? Çaresi var mý?
Öncelikle testi kýrýlmadan önlemini almak gerekiyor. Yani hastalanmadan önce vücudun direncini artýrmak önemli. Bu konuyu sýk sýk gündeme getiririm. Her þeyin baþý KORUNMAK. Özellikle mevsim dönümlerinde, tercihen eylül- ekim ve þubat-mart, baðýþýklýk sistemini destekleyici bitkisel ürünler alýnmasý gerekiyor.
Bir diðer koruyucu önlem ise antioksidanlar bakýmýndan zengin beslenme yani renkli meyve ve sebzeleri düzenli kullanmak. Yapýlan çalýþmalarýn sonuçlarý üzerinde ileri sürülen yorumlar; influenza A virüsü enfeksiyonuna baðlý olarak vücutta serbest radikal oluþumunun arttýðý ve neticesinde vücuttaki sinyal iletiþimi aðýný uyararak sitokin/kemokin gibi proteinlerin üretimini tetiklendiði ve bunun sonucu hücre ölümü, solunum yolu yangýsý ve akciðer hasarýna yol açtýðý bilgisi yer almaktadýr. Bu bakýmdan antioksidan desteklerinin, abartýlmadan kullanýlmasý düþünebilir.
KOYU RENKLÝ MEYVELER YÝYÝN
Yayýmlanan çalýþmalarda bilinen bazý antioksidanlarýn üst solunum yolu enfeksiyonlarýna yol açan virüsler üzerinde baskýlayýcý etkileri bulunduðu gösterilmiþ. Kranberi (vaksinyum), likapa, yaban mersini, kuþüzümü gibi koyu renkli meyvelerin, muhtemelen polifenolik içeriðine baðlý olarak infuenza virüsü üzerinde baskýlayýcý etkisi bulunduðu deneysel çalýþmalarla ortaya konulmuþ. Yeni bir çalýþmada kuþ üzümü (black currant) meyvelerinin influenza A ve B, adenovirus, zatürre virüsü, uçuk virüsü gibi virüslerin çoðalmasýný engellediði ve hücre yüzeyine yapýþmasýný engellediði, ayrýca grip etkeni bir bakteri olan Haemophilus influenzae üzerinde etkili olduðu bildiriliyor. Kranberi polifenollerinin influenza virüsü üzerinde etkisi, klinik çalýþma ile de ortaya konulmuþ. Kranberi’de ayrýca yüksek molekül aðýrlýklý bileþenlerin de etkisi gösterilmiþ. Kuvvetli antioksidan etkisi bilinen resveratrol’ün de influenza virüsü üzerinde etkili olduðu tespit edilmiþ.
Sonuç olarak, soðuk algýnlýðýna karþý öncelikle yapýlmasý gereken vücudumuzun savunma sistemini destekleyecek renkli meyve ve sebzeleri tüketmeli. Ayrýca mevsim dönümlerinde yapýlacak kürlerle kaliteli besin desteði ürünlerinin katkýsý saðlanmalý.
