Yeni internet yasasý yine ‘yasak’ ve ‘sansür’ tepkileriyle karþýlandý. ‘Yine’ diyorum, çünkü 2011’de çocuklarý pornografiden korumak amacýyla ailelere sunulan ‘güvenli internet’ seçeneði de ayný tepkilerle karþýlanmýþtý. Aradan 3 yýl geçti, 3 milyona yakýn abone çocuklarý için ‘güvenli internet’ paketi aldý. Filtresiz internet baðlantýsý da kýsýtlanmadan kullanýmda. Ve ‘sansür’ iddiasý bir daha gündeme gelmedi!
Yeni yasanýn ‘neyi nasýl sansürleyeceði, yasaklayacaðý’na iliþkin madde madde yazýlan eleþtirilerin çoðu 2011’dekilerle ayný, yani bir geçerliliði yok. Tartýþýlabilecek iki madde var: Telekomünikasyon Ýletiþim Baþkanlýðý’nýn tek baþýna eriþimi engelleme yetkisi ve internet trafiði kayýtlarýnýn saklanmasý.
Özetleyelim;
Yasanýn hedefi, ‘özel hayatýn gizliliði ve kiþilik haklarýnýn korunmasýný güçlendirmek ve uygulamadaki gecikmelerden kaynaklanan maðduriyetleri gidermek.’
Sistem þöyle iþleyecek:
- Ýhlale maruz kalan kiþi doðrudan mahkemeye baþvurabilecek. Daha önce internet sitesine veya içerik saðlayýcýsýna baþvurmak zorundaydý.
- Hakim, maðduriyeti engellemek için 24 saat içinde karar verecek. Bugüne kadar mahkemelerden ancak 6 günde karar çýkýyordu.
- Eriþim Saðlayýcýlar Birliði burada devreye girecek ve TÝB’den gelen ‘eriþim engelleme’ kararýný en geç 4 saat içinde uygulayacak. Daha önce mahkeme kararlarý bile tam uygulanmýyordu.
- Sadece suç unsurunun (görüntü, fotoðraf v.b) linki kapatýlacak. Daha önce tüm site kapatýlýyordu.
- Hakkýndaki görüntüye eriþimi engelleten þikayetçi, 24 saat içinde mahkemeye baþvuracak, mahkeme de 48 saat içinde karar verecek. Mahkeme ‘ihlal yok’ derse yayýn eriþime açýlacak. Bu, bireyi koruma amaçlý hýzlý müdahalenin kötüye kullanýmýný önleyecek bir düzenleme.
- TÝB Baþkaný’na verilen ‘anýnda engelleme’ yetkisi, sadece ‘özel hayatýn gizliliðini ihlal’ durumunda geçerli; bunun dýþýnda hiçbir konuda engelleme yetkisi yok. Yetkinin amacý, yargý süreci veya þikayete cevap sürecinde özel hayata iliþkin görüntünün internette yayýlmasýna engel olmak. Bu karar da 48 saatle sýnýrlý. Þikayetçi 24 saat içinde mahkemeye baþvurmaz ve 48 saat içinde ‘özel hayatýnýn gizliliðinin ihlal edildiðine’ dair karar getiremezse engelleme kalkacak. Ayrýca, ISS veya internet sitesi sahibi de karara itiraz edebilecek; mahkeme ‘özel hayatýn gizliliðinin ihlali yok’ derse kapatýlan link eriþime açýlacak. Yani TÝB Baþkaný’na sýnýrsýz, süresiz bir kapatma yetkisi yok, aksine iki taraftan yargý kararýna tabi. Benzetme yapýlacaksa, savcýlarýn gecikmesinde sakýnca görülen hallerde bazý yetkileri kullanýp, ardýndan mahkeme kararý getirme zorunluluðuna benzetilebilir.
Özetle, daha önce özel hayatýna iliþkin görüntüleri internette yayýnlanan kiþiye devlet ‘git hakkýný mahkemede ara’ diyordu, þimdi önce kiþinin haklarýný korumaya alýyor, sonra internet sitesine ‘git hakkýný mahkemede ara’ diyor.
- Eriþim Saðlayýcýlar Birliði de ‘hýzlý uygulama’ amacýyla kuruluyor, 4 saat sýnýrý ve para cezasý getiriliyor. Bugüne kadar Ýnternet Servis Saðlayýcý (ÝSS) þirketler, ‘özel hayatýmýn gizliliði, kiþilik haklarým ihlal edildi’ diyen vatandaþa ya cevap vermiyor ya da mahkeme kararýna raðmen eriþimi engellemiyordu. (TBMM Ýnternet Araþtýrma Komisyonu raporu, 2012)
- Yasa hapis cezalarýný para cezasýna çevirerek, facebook, twitter gibi yabancý sitelerin ‘hapis cezasý varsa bilgi vermem’ bahanesini de ortadan kaldýrýyor, iþbirliðine zorluyor.
- Eleþtirilerden biri de, internette girilen sitelerin ve içeriðin kaydýnýn tutulacaðý. Girilen sitelerin trafik kaydý tutulacak, doðru; ancak AB’deki gibi 6 aydan 2 yýla kadar. Ýçerik bilgileri, yani yüklenen resim, video veya mesajýn içeriði ise saklanmayacak.
Mesele bu.
Kimsenin, ‘kim kimin bel altý görüntüsünü çekmiþse çekmiþ, yayýnlansýn izleyelim’ diyeceðini düþünemiyorum; seçimlere yönelik ‘yeni kasetler çýkacak, fýstýk gibi olacak’ beklentisi veya planý içinde olanlar dýþýnda...
