HASTANE KABUSLARINDAN KURTULMAK MÜMKÜN
Diþçi fobisi ya da kan korkusu aslýnda tüm týbbi fobilerin çözümü, bunlara neden olan etkenleri ortaya çýkarmakta gizli.
Fobilerin herhangi bir nesne veya olguyla karþýlaþýldýðýnda yaþanan korku ve panik durumu olduðunu biliyoruz. Bu korkular týbbi iþlemlere ve saðlýkçýlara karþý da oluþuyor. En sýk rastlanan týbbi fobileri þöyle sýralayabiliriz.
-Diþçi fobisi: Diþçi korkusu olan kimseler ya sürekli diþleri ve diþ hekimleriyle ilgili düþünürler veya bu tip konularý düþünmekten aþýrý düzeyde kaçýnýrlar. Diþ hekimine gittiklerinde koltukta saatlerce bir baþkasýnýn kontrolü altýnda, bir þey yapamadan beklemekten ve aðrý yaþayacaklarýný düþünmekten dolayý korkar ve kaçýnýrlar. Yapýlan araþtýrmalara göre, diþçi korkusu olan kimselerin yüzde 20'sinin ayný zamanda baþka bir psikiyatrik rahatsýzlýðýnýn olduðu saptanmýþtýr. Bu psikiyatrik rahatsýzlýklar; yaygýn kaygý bozukluðu, agorafobi (kapalý yer korkusu: kiþinin endiþe duyup kaçamayacaðý bir yerde bulunmasý), depresyon ve emetofobi (kiþinin istifra etmekten korkmasý)’dýr. Diþçi fobisi tecrübesiz diþ hekimlerine gidildiðinde yaþanan olumsuz deneyimler veya çocuklukta yaþanan diþ dýþý yoðun aðrý ve acý yaþanan olaylar nedeniyle geliþebilir.
-Beyaz önlük tansiyonu: Bazý insanlarýn doktor gördüklerinde tansiyonlarý fýrlar. Tansiyon 200'lere ulaþabilir, kalp çok hýzlanýr ve yerinden çýkacakmýþ gibi olur. Bunun sebebi kiþinin doktoru gördüðünde kendisinde bir hastalýðýn olabileceði endiþesini yaþamasýdýr. Doktoru görmek hastalýk korkusunu, hastalýk korkusu da kaygýyý tetikler. Çok genç ve sporcu bir danýþaným herhangi bir saðlýk sorunu olmadýðý halde doktor görünce veya tansiyonu ölçülecek olsa aþýrý heyecanlanýyordu. Hakikaten tansiyonu ölçüldüðünde 180'e çýkýyor, nabzý da oldukça hýzlanýyordu. Bu kiþiler ya diþçi fobisinde olduðu gibi kendileri veya ailesinden birisinin yaþadýðý olumsuz bir týbbi deneyim yaþamýþ oluyorlar ya da bilinçaltýnda ölüm korkusu, yok olma korkusu, çaresizlik, yetersizlik ve güçsüzlük gibi düþünceler yaþýyorlar.
-Ýðne (Aþý) fobisi: Ýðne fobisi, toplumun yüzde 10'unu etkileyen bir korkudur. Ýðne korkusunun çoðunlukla kiþilerin ilk iðne olduklarýnda verdikleri tepki ile geliþmiþ olabileceði düþünülmektedir. Ancak özellikle çocukluk çaðýnda yaþanan bazý travmatik olaylar kendisini “iðne fobisiyle” ifade edebilmektedir. Kiþinin, iðne yapýlýrken aþýrý korkudan dolayý kan basýncý düþer ve kýsa bir bilinç kaybý oluþur. Böyle bir deneyim yaþayan kiþi gelecek zamanlarda iðne olmayý tamamen reddeder. Ýðne fobisi çocuklar arasýnda çok yaygýn bir korku türüdür. Bu fobinin en büyük nedenlerinden biri de iðnenin can yakýcý olmasý ve ailelerin her türlü istenmeyen davranýþta çocuðu iðne ile korkutmalarýdýr.
-Kan korkusu: Kiþinin kan gördüðü anda bayýlmasý, ameliyatlardan tiksinmesi, iðnelerden hoþlanmamasý olarak tanýmlanýr. Kiþi ayný zamanda kaný çaðrýþtýracak etmenlerden de kaçýnýr hatta bir býçak, bir iðne gördüðü zaman bile bayýlabilir ya da bayýlacakmýþ gibi olur. Kan korkusu geçmiþte yaþanan travmalardan da doðabilir. Kiþinin küçük yaþlarda kazalara, kayýplara maruz kalmasý, çok fazla kan görmesi, eline yüzüne kan bulaþmasý gibi etmenler de bu korkuya sebebiyet verebilmektedir.
HEPSÝNÝN TEDAVÝSÝ VAR
Hangi fobi türü olursa olsun temel yaklaþým, sebepleri ortaya koyup onlara karþý duyarsýzlaþtýrmak olmalýdýr. EMDR yöntemiyle bazý fobileri 2-3 seansta ortadan kaldýrabiliyoruz. Çocukluðunda yaþanan travmalara baðlý fobilerde ise bu süreç biraz daha uzun olabilir, ama çözüm neredeyse yüzde 100. Fobiler kiþiliðin bir parçasý ve bireyin kaderi deðildir. Yarattýklarý sýnýrlandýrmalar ve maðduriyetler yaþam kalitesini son derece azaltmaktadýr. O yüzden bir an önce yardým almak ve týbbýn sunduðu imkanlardan istifade etmek gerekir.
