Medyada zaman zaman Baþbakan R. Tayyip Erdoðan’ýn ortaya attýðý bazý tartýþma konularýnýn devamýný getirmediði veya birbirine uymayan adýmlar attýðý söyleniyor. Ýdam tartýþmasý daha sýcaklýðýný korurken Ýmralý ile görüþme trafiðinin baþlamasý bu duruma örnek olarak veriliyor. Doðrusu siyasetçilerin gündem belirleme veya gündem deðiþtirme amacýyla bu tür tartýþmalar baþlatmasý, stratejik veya taktik hamleler yapmasý elbette mümkündür. Acaba Baþbakan Erdoðan’ýn birçok konuda kamuoyunda tartýþma baþlatmasý sadece gündem deðiþtirme amacýný mý taþýyor?
Ben bu kanaate deðilim. Elbette siyaset içinde farklý amaçlarla farklý hamleler yapýlabilir. Ama burada siyaset etme tarzýyla, yönetme mantýðýyla ilgili bir durum olduðunu düþünüyorum.
Malum þekil olarak bakýldýðýnda demokrasinin türleri var. Halkýn iradesinin doðrudan ve sürekli iktidarý yönlendirdiði ‘doðrudan demokrasi’ yanýnda halkýn seçtikleri marifetiyle iradesini yönetime yansýttýðý ‘temsili demokrasi’ var. Bir de bugünkü gibi halk oylamalarýnýn daha fazla devreye girdiði ‘yarý doðrudan demokrasi’ gibi görülebilecek örnekler bulunuyor. Yeni dönemde tüm farklýlýklarýn, tüm gruplarýn, tüm azýnlýklarýn sürecin parçasý olduðu, iktidarý etkilediði ‘çoðulcu’ ve ‘müzakereci demokrasi’ modelleri öne çýkýyor.
***
Habermas’ýn ‘müzakereci demokrasi’ anlayýþý, kararlarýn tartýþma, müzakere, diyalog ve istiþareyle alýndýðý, farklýlýklarýn süreçlere katýlýmýnýn saðlandýðý bir özellik taþýyor. Aslýnda Baþbakan Erdoðan da birçok konuda ‘toplumla müzakere ediyor’...
Elbette temsili demokrasinin parçasý olan kurumlar TBMM gruplarý, parti organlarý, hükümet kurumlarý bu müzakere süreçlerinin en önemli parçasýdýr. Baþbakanlar ve genel baþkanlar da bu organlarda meseleleri tartýþtýrarak bir politik fikir oluþtururlar. Bunlarý layýkýyla çalýþtýran Baþbakan Erdoðan ise doðrudan toplumu karar oluþturma süreçlerinin içine dahil ediyor.
Gündeme tartýþma konularý atmakta amaç sadece toplumu hazýrlamak, toplumu yönlendirmek, toplumsal destek bulmak deðildir. Toplumdaki farklý görüþleri öðrenmek, onlarýn da kararý þekillendirmesini saðlamak, meselelerin farklý boyutlarýný görmek de bunun bir gereðidir. Siyasi düþüncelerin sadece partiler ve siyasi kurumlar tarafýndan deðil, toplumdaki tüm kesimler ve organizasyonlar tarafýndan tartýþýlmasý, savunulmasý önemlidir.
Farklý toplum kesimlerini bir politikanýn ‘taþýyýcýsý’, ‘savunucusu’, ‘aktarýcýsý’ haline getirmek önem taþýr. Son dönemde gerçekleþen ‘sessiz devrim’lerde bu aktörlerin büyük katkýsý vardýr.
Siyasetin toplumsal ve sosyal boyutlarýný kaybetmesi demokrasiyi de þekilsel ve muhtevasýz bir hale getirir. Baþbakan’ýn yaptýðý siyasal olaný toplumsal olanla yeniden buluþturmak, siyaset politi kalarýný sosyalleþtirmektir.
***
Görüldüðü gibi Baþbakanýn her sözü köy kahvelerine kadar tartýþýlýyor. Vatandaþ siyasi tartýþmalarýn içine çekiliyor; tartýþma, sorgulama, görüþ belirtme þeklindeki katýlým türleri tezahür ediyor.
Her zaman tartýþmalarda galip gelen fikirler hayata geçmiyor, farklý toplum kesimlerinin algýlarý, kaygýlarý, hassasiyetleri neticeyi etkileyebiliyor.
Bir de þöyle düþünün: Bahçeli’nin oluþturduðu bir siyasi gündem var mý? Gaflar veya aþýrý laflarý ötesinde hangi siyasi çýkýþý toplumda büyük bir etki yapýyor? Kýlýçdaroðlu’nun hangi siyasi projesi, politikasý, söylemi gündem oluþturuyor, siyaseti þekillendiriyor?
Liderlerin halký etkileme gücü, herhangi bir konuyu tartýþtýrma gücü gerçekten çok zayýf.
Baþbakan Erdoðan halkla birebir temasý önemsiyor. Bazý siyasal iletiþimciler medyanýn ulaþtýðý etkinlik seviyesi sebebiyle seçim kampanyalarýnýn gelecekte aðýrlýklý olarak medya üzerinden yürüyebileceðini söylüyor. Baþbakan ise tam aksine bütün illeri hatta bazý büyük ilçeleri geziyor. Bunun sebebi vatandaþla tek taraflý iletiþim kurmak yerine doðrudan, göz göze sýcak temas kurmayý önemsemesinden geçiyor.
Çoðulcu, katýlýmcý, müzakereci demokrasilerde ‘süreç’ kavramý öne çýkýyor. Süreç kavramý, tartýþmayý, sorgulamayý, uzlaþý arayýþýný, diyaloðu, farklýlýklarýn varlýðýný öne çýkarýyor. Aslýnda ‘süreç’ bir süredir en çok dolaþýmda olan kelimelerden biri.
‘Anayasa süreci’, ‘Ýmralý’yla görüþme süreci’, ‘AB ve demokratikleþme süreci’ gibi farklý konularda süreçler iþliyor.
AK Parti, Anayasa uzlaþma komisyonuna siyasi çoðunluðunun onda biri kadar olan partiyle eþit sayýda temsilci vererek katýlýyor, AB sürecinde tüm toplumsal kesimler devreye giriyor, Ýmralý’yla görüþme sürecinde herkesin ne dediðini büyük önem taþýyor.
Bu yüzden toplumla müzakereyi demokratik katýlýmcýlýðýn bir gereði olarak görmeliyiz.
