Donald Trump'ýn zaferinin hemen ardýndan Berlin'de hükümetin daðýlmasý, Almanya'da siyasi bir kaosu tetikledi.
Zamanlama belki tesadüf, ancak her iki geliþmenin sebepleri bizi jeopolitik deðiþimlere ve popülizmin yükseliþine götürüyor.
Biden dönemi, siyaset üretemeyen bir baþkanýn gaflarý ve saðlýk sorunlarýyla hatýrlanacak. ABD'nin çok kutuplu dünya düzenine karþý çaresizliði bir yana, Ýsrail'e verdiði koþulsuz destek de sorgulanabilir. Çin'i yalnýzlaþtýrmak isteyen ABD, Rusya'yý Ukrayna'da meþgul etmek için stratejik adýmlar attý. Rusya'nýn izolasyonu, Almanya'ya doðalgaz satýþýný durdurmasýyla baþladý. Kuzey Akým 2 hattýna yapýlan sabotaj, Avrupa'yý hem enerji krizine sürükledi hem de Almanya'nýn sanayi üretimine büyük darbe vurdu. Bu geliþmeler, Almanya'da popülizmin yükseliþine ve ABD'nin güç kazanmasýna zemin hazýrladý.
Trump'ýn Ukrayna-Rusya savaþýnda bir sýnýr hattý çizmesi bekleniyor. Kongre'nin Kiev'e mali yardýmý durdurma eðilimi, sahadaki Ukrayna askeri tarafýndan bile hissediliyor. Zaten askeri maliyetlere karþý olduðunu ve bunu seçmenine iyi sattýðýný tecrübe etmiþtik.
Trump'ýn, Avrupa'da abartýlan Rusya korkusunu ortadan kaldýrarak tahsilata yöneleceði öngörülüyor. NATO þemsiyesi altýnda güvenlik mimarisi sürdürülecek olsa da, Trump'ýn üretim ve ihracata daha fazla odaklanacaðýný biliyoruz.
AVRUPA GÜVENLÝK STRATEJÝSÝ'NÝN BAÞARISIZLIÐI
2003 yýlýnda kabul edilen Avrupa Güvenlik Stratejisi (ESS), AB'nin ilk kapsamlý güvenlik politikasý dokümaný olarak önemli bir kilometre taþýydý. Ancak, uygulamada baþarýsýz oldu. AB, 2014'te Kýrým'ýn ilhakýna ve 2022'deki Ukrayna-Rusya savaþýna engel olamadý. Üstelik AB liderleri, savaþý durdurma konusunda Erdoðan'ýn gösterdiði barýþçýl adýmlarý bile atamadý.
AB, Doðu Avrupa ve Baltýk ülkelerinde geniþlerken ekonomik faydalar saðladý. Ancak, bu geniþleme Rusya'nýn tepkisini çekti ve NATO'nun güvenlik þemsiyesine daha fazla ihtiyaç duyulmasýna yol açtý. Ukrayna krizinin neden olduðu göç hareketleri ve artan doðalgaz maliyetleri, Avrupa'da popülist partilere güç kazandýrdý.
TRUMP'IN ÝÇ POLÝTÝKA VE BÖLGESEL HAMLELERÝ
Trump'ýn iç politikada büyük mücadeleler vereceði aþikâr. Project 2025 doktrini, derin devletle mücadeleye ve güçlendirilmiþ baþkanlýk modeline iþaret ediyor. Ayrýca, kendisini hedef alarak mahkemelerde üzerine gelen Demokrat Parti yargýsýný süpürmek için yoðun çaba harcayacaðý görülüyor.
Trump'ýn damatlarýndan birinin Ýsrailli, diðerinin ise Lübnanlý olmasý, bölgeye olan ilgisinin yüksek olacaðýný gösteriyor. Orta Doðu'da Ýbrahim Anlaþmalarý gibi kazan-kazan formüllerine yatkýn olduðunu geçmiþte kanýtladý. Bölge aktörleri de bu yaklaþýmý göz önünde bulundurarak planlarýný yapýyor. Trump döneminde süregelen problemlerin hýzlý ve keskin çözümlerle ele alýnmasý bekleniyor.
Ankara'nýn Suriye ve Irak sahasýndaki adýmlarý 1. Trump döneminde gerçekleþmiþti. Bu kararlý tutuma Trump'ýn itiraz etmeyeceðini ve ortaya çýkacak boþlukta Türkiye'nin istikrarlý hattýna razý olacaðýný herkes görüyor.
Sonuç olarak, Trump'ýn bölgedeki hamleleri aktörler tarafýndan þimdiden satýn alýnmýþ görünüyor.
