Büyük oyunun farkýna varmak için Trump'ýn söylemlerini incelemek faydalýdýr. Belki biraz aykýrý veya suyun aksine giden balýk gibi gelecek ama, esasýna baktýðýmýzda bir silsile söz konusudur. Bir gerçek var ki, Trump geldiðinden beri, Pentagon'dan Suriye için elle tutulur yeniden güncellenmiþ plan istedi. Obama'dan geri kalan deðil, yeni ve Trump'ý tatmin eden proje! Sadece süslenmiþ lakin esas olarak altý deðiþtirilmemiþ projenin önüne getirildiðinin farkýnda. Gitgellerinin esas nedeni olarak bunu da analize eklemek faydalý olur. Lakin bunu yaparken büyük resimdeki gerilim noktalarýný esas almak önemlidir.
1. Ýngiltere ile ABD arasýnda hafiften baþlayan siyasi sürtüþme.
2. Trump'ýn Taliban ve DEAÞ'la ilgili beyaný.
3. YPG konusunda geri adým görüntüsü.
Ýngiltere, alana geri dönüþ yapmak istiyor. Zamanýnda tek baþýna hakim olduðu, sonradan ABD'ye býraktýðý coðrafyada tekrar tek baþýna güç olmak istiyor. Rusya'yý bu coðrafyada tekrar yýldýz olmasýna müsaade etmek istemiyor. AB'den ayrýlýþ nedeni de kýta Avrupasý ile Rusya arasýndaki tekrar yakýnlaþma sürecinin ekonomik çýkarlarýna ters gelmesidir.
Uzun zamandýr Almanya ile Rusya kapýþmasýný tetiklemesinin arkasýndaki neden budur. Zaten dikkat ederseniz sürekli, Rusya ile Almanya'yý, Fransa ile Almanya'yý, Rusya ile Fransa'yý birbirine düþürmüþtür, tarih boyunca. Ukrayna krizi ile yeniden alevlendirilen Rusya-Avrupa geriliminin arkasýndaki akýl Anglo Sakson aklý olduðunu da bir daha hatýrlayalým.
Çin ile Ýngiltere iliþkilerine dikkatle odaklanmak lazým. Burada Rusya-Çin iliþkileri ne kadar derin gözükse de, Ýngiltere-Çin hattý, Rusya ile Çin iliþkilerini ileride yaralayacak içerikte.
Amerika bu nedenle, tek renkli siyaset üretmemekte. Suriye konusunda; ne bölgeden çýkma, ne de YPG'ye desteði azaltacak gibi durmadýklarýný, baþýndan beri yazmaya gayret etmekteyiz.
Peki neden?
Afganistan’a yeniden odaklanýlacak. Savaþ ve çatýþma merkezinin yeniden Afganistan olacaðýnýn sinyalini, Suriye'deki DEAÞ'lýlarýn Afganistan’a geçirildiði yönündeki haberler verdi. Artý olarak PYD'nin tutuklu DEAÞ'lýlarýn salýverileceði hususundaki beyanlarý da, Trump'ýn DEAÞ ve Taliban'la ilgili açýklamasýndan baðýmsýz görmemek lazým.
Afganistan hattýnda çýkarýlacak savaþ, Çin-Londra hattýnýn aleyhindedir. Ýþte bu nedenle Londra-Washington arasýnda, ileride gerilim söz konusudur. Bu nedenle ABD ile Rusya arasýnda temaslarýn yumuþayacaðý mümkündür. Hatta Suriye’de anlaþma noktasýna gelmeleri de mümkündür. Bu arada, Türkiye her iki taraf için önemlidir. Türkiye'nin tutumu ve siyasi talepleri, hem karþýlýk görecek hem de bu krizleri Türkiye iyi yönetir ise karlý çýkma þansý yüksektir.
Çin'in bu karmaþayý bahane ederek, Doðu Türkistanlý kardeþlerimize karþý sürdürdüðü amansýz baský ve zulüm göz ardý edilemez. Bir zamanlar Rusya içerisindeki Müslümanlarýn bir kýsmýný, devletçe zararlý gördüklerini nasýl ki yol açýlarak Suriye’ye yönlendirdi ise þimdi de baský ve zulümle Doðu Türkistanlý Müslümanlarýn Afganistan’a yönlendirilmesi ihtimali, büyük kýyýmýn ayak sesleridir. Yarýn bu insanlara da týpký Orta Doðu'da yapýldýðý gibi terörist muamelesi ile varil bombalarý uçaktan atýlan bombalarla katliam ihtimali çok yüksektir. Ýslam ve Müslümanlara karþý Çin dahil tüm büyük oyunun parçasý olan büyük devletlerin bakýþ açýsýnýn ayný olduðunu göz ardý etmemeliyiz, edemeyiz.
